مدل‌سازی پیش‌بینی بازده سهام، رویکردی جدید به مدل‌های میانگین‌گیری پویای بیزین و پارامتر متغیر زمان

پیشرفت های مالی و سرمایه گذاری

مقاله 5، دوره 3، شماره 8، آذر 1401، صفحه 138-111   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/afi.2022.1970890.1160

نویسندگان

مجید عبدی؛ سیده عاطفه حسینی^* ؛ امیر غلام ابری

گروه حسابداری، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران.

چکیده

هدف: تحقیق حاضر به‌دنبال ارائه مدل پیش‌بینی بازده سهام با استفاده از داده‌های خرد، سطح بازار و اقتصاد کلان است.
روش‌شناسی پژوهش: تحقیق حاضر از لحاظ روش تحقیق کاربردی است. برآورد مدل میانگین‌گیری بیزی و TVP_FAVAR در فضای نرم‌افزار متلب 2021، صورت گرفت. بازه زمانی تحقیق شامل دوره زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ است.
یافته‌ها: باتوجه‌به خروجی، متغیرها در سطح خرد، سطح بازار و اقتصاد کلان بر این شاخص اثرگذارند؛ همچنین بر اساس نتایج مدل TVPFAVAR مشاهده گردید که اثرگذاری متغیرهای مؤثر بر بازدهی سهام عموماً مثبت و قوی است و این تأثیر عموماً در بلندمدت قوی‌تر از کوتاه‌مدت است.
اصالت / ارزش افزوده علمی: ۶۴ متغیر مؤثر بر بازدهی سهام در سه گروه در سطح خرد، بازار و اقتصاد کلان وارد مدل گردید و سپس با استفاده از رویکرد مدل میانگین‌گیری بیزی ۱۱ متغیر غیرشکننده مؤثر بر بازدهی سهام که عبارت‌اند از نسبت جاری، نسبت بدهی، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام؛ نسبت قیمت به سود، درآمد نفت، نوسان رشد تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز بازار غیررسمی، نوسان تورم، ضریب فزاینده پول، نرخ بهره و ریسک سیستماتیک شناسایی شدند. بدین‌منظور برای رفع مشکل مدل‌های سنتی که امکان توانایی شناسایی مهم‌ترین متغیرهای مؤثر بر بازدهی سهام را ندارد از روش میانگین‌گیری بیزی و روش خود رگرسیون برداری تعمیم‌یافته پارامتر متغیر زمان استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها

بازدهی سهام؛ عوامل کلان؛ عوامل خرد؛ ریسک سیستماتیک؛ ریسک غیرسیستماتیک

مراجع

آرمن، سید عزیز؛ انواری، ابراهیم؛ راکی کیانپور، سامره. (1401). مدل‌سازی شاخص پویای شرایط مالی و بررسی اثرگذاری آن بر قابلیت پیش‌بینی بازده سهام ایران. نشریه مدیریت دارایی و تأمین مالی، 10(1)، 72-47.

بهمنی، مریم؛ پورزرندی، محمد ابراهیم؛ مینویی، مهرزاد. (1401). عوامل موثر بر پیش بینی بازده سهام؛ استفاده از تحلیل حوزه دانش و تکنیک دلفی-فازی. فصلنامه علمی کارافن، (انتشار آنلاین).

تقی‌زاده، کامران؛ ملا علیزاده زواردهی، صابر؛ صالحی، اله کرم؛ محمودی راد، علی. (1401). ارزیابی سبد بهینه با کاربرد معیارهای بازار با استفاده از معیارهای تصمیم گیری چند معیاره تحت شرایط عدم قطعیت در بازار سرمایه ایران. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 3(6)، 128-101.

رستمی، مجتبی؛ مکیان، سید نظام الدین. (1401). پیش‌بینی بازده سهام بورس تهران: مقایسه رویکردهای بیزی، هموارسازی نمایی و باکس جنکینز. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 27(91)، 221-189.

رضائی، زینب؛ کیانی، فاطمه. (1400). بررسی تاثیر عدم اطمینان اقتصادی بر رابطه بین قابلیت مقایسه صورت‌های مالی و خطر سقوط قیمت سهام در بورس اوارق بهادار تهران. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 2(4)، 105-73.

کاظمی نجف آبادی، مصطفی. (1400). عوامل مؤثر بر بازدهی صندوق‎های‎ سرمایه‎گذاری مشترک در اقتصاد ایران. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی، 18(35)، 168-145.

کمالی، مائده. (1398). بررسی رابطه بین تغییرات عوامل اقتصاد کلان با ریسک سقوط قیمت سهام. پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری. دانشگاه خیام.

گرجی پور، محمد جواد؛ عثمانی، فریبا؛ ابراهیمی سالاری، تقی. (1400). بررسی اثر عوامل کلان اقتصادی بر بازدهی سهام در طی شیوع همه‌گیری کووید-19 (مورد مطالعه صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران). فصلنامه پژوهش های اقتصاد صنعتی، 5(17)، 70-59.

Adler, M., & Dumas, B. (1983). International Portfolio Choice and Corporation Finance: A Synthesis. The Journal of Finance, 38(3), 925–984.

Agmon, T. (1972). The Relations Among Equity Markets: A Study of Share Price Co-Movements in the United States, United Kingdom, Germany and Japan. The Journal of Finance, 27(4), 839.

Aharoni, G., Grundy, B., & Zeng, Q. (2013). Stock returns and the Miller Modigliani valuation formula: Revisiting the Fama French analysis. Journal of Financial Economics, 110(2), 347–357.

Arman, S. A., Anvari, E., & RakiKianpour, S. (2022). Modeling the Dynamic Financial Condition Index (FCI) and Assessing Its Effectiveness in Predicting Iran’s Stock Returns. Journal of Asset Management and Financing, 10(1), 47-72. [In Persian]

Asness, C. S., Moskowitz, T. J., & Pedersen, L. H. (2013). Value and Momentum Everywhere. The Journal of Finance, 68(3), 929–985.

Bahmani, M., Pourzarandi, M. E., Minoei, M. (2022). Factors affecting the forecast of stock returns; Using Delphi-fuzzy knowledge analysis and technique. Karafan Quarterly Scientific Journal, (published online). [In Persian]

Barillas, F., & Shanken, J. (2017). Which Alpha? The Review of Financial Studies, 30(4), 1316–1338.

Barillas, F., & Shanken, J. (2018). Comparing Asset Pricing Models. The Journal of Finance, 73(2), 715–754.

Barillas, F., Kan, R., Robotti, C., & Shanken, J. (2019). Model Comparison with Sharpe Ratios. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 55(6), 1840–1874.

Barroso, P., & Santa-Clara, P. (2015). Momentum has its moments. Journal of Financial Economics, 116(1), 111–120.

Basu, S. (1983). The relationship between earnings’ yield, market value and return for NYSE common stocks. Journal of Financial Economics, 12(1), 129–156.

Belo, F., Li, J., Lin, X., & Zhao, X. (2017). Labor-Force Heterogeneity and Asset Prices: The Importance of Skilled Labor. The Review of Financial Studies, 30(10), 3669–3709.

Belo, F., Lin, X., & Bazdresch, S. (2014). Labor Hiring, Investment, and Stock Return Predictability in the Cross Section. Journal of Political Economy, 122(1), 129–177.

Berk, J. B. (1995). A Critique of Size-Related Anomalies. Review of Financial Studies, 8(2), 275–286.

Boons, M. (2016). State variables, macroeconomic activity, and the cross section of individual stocks. Journal of Financial Economics, 119(3), 489–511.

Carhart, M. M. (1997). On Persistence in Mutual Fund Performance. The Journal of Finance, 52(1), 57.

Cubadda, G., Grassi, S., & Guardabascio, B. (2022). The Time-Varying Multivariate Autoregressive Index Model. ArXiv:2201.07069 [Econ]

Dang, V. C., Le, T. L., Nguyen, Q. K., Tran, D. Q. (2020). Linkage Between Exchange Rate and Stock Prices: Evidence from Vietnam. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(12), 95–107.

Deng, C., Zhao, X., & Xu, M. (2022). Financial cycle and the effect of monetary policy. Finance Research Letters, 47, 102570.

Fama, E. F., & French, K. R. (1992). The Cross-Section of Expected Stock Returns. The Journal of Finance, 47(2), 427.

Fama, E. F., & French, K. R. (1993). Common Risk Factors in the Returns on Stocks and Bonds. Journal of Financial Economics, 33(1), 3–56.

Fama, E. F., & French, K. R. (1995). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns. The Journal of Finance, 50(1), 131–155.

‌Fama, E. F., & French, K. R. (1996). Multifactor Explanations of Asset Pricing Anomalies. The Journal of Finance, 51(1), 55–84.

Fama, E. F., & French, K. R. (2006). Profitability, investment and average returns. Journal of Financial Economics, 82(3), 491–518.

Fama, E. F., & French, K. R. (2008). Dissecting Anomalies. The Journal of Finance, 63(4), 1653–1678.

Fama, E. F., & French, K. R. (2015). A five-factor asset pricing model. Journal of Financial Economics, 116(1), 1–22.

Fama, E. F., & French, K. R. (2016). Dissecting Anomalies with a Five-Factor Model. Review of Financial Studies, 29(1), 69–103.

Fama, E. F., & French, K. R. (2017). International tests of a five-factor asset pricing model. Journal of Financial Economics, 123(3), 441–463.

Fama, E. F., & French, K. R. (2018). Choosing factors. Journal of Financial Economics, 128(2), 234–252.

Ferson, W. E., Sarkissian, S., & Simin, T. (1999). The alpha factor asset pricing model: A parable. Journal of Financial Markets, 2(1), 49–68.

Ghanizadeh, B., Dastgir, M., & Soroushyar, A. (2022). The Effect of CEOs' Financial Knowledge on Unsystematic Risk, Considering the Moderating Effect of Managerial Ability. Iranian Journal of Accounting, Auditing and Finance, 6(3), 55-71.

Goldenberg, D. H., & Robin, A. J. (1991). The arbitrage pricing theory and cost-of-capital estimation: the case of electric utilities. Journal of Financial Research, 14(3), 181–196.

Gorjipour, M. J., osmani, F., & Ebrahimi Salari, T. (2021). Investigating the Effect of Macroeconomic Factors on Stock Returns During the Outbreak of Covid-19 (Case Study of Selected Industries of Tehran Stock Exchange). Industrial Economics Research Quarterly, 5(17), 59-70. [In Persian]

Hou, K., Mo, H., Xue, C., & Zhang, L. (2018). Which factors?. Review of Finance, 23(1), 1–35.

Hou, K., Mo, H., Xue, C., & Zhang, L. (2021). An augmented q-factor model with expected growth. Review of Finance, 25(1), 1-41.‏

Hou, K., Xue, C., & Zhang, L. (2015). Digesting Anomalies: An Investment Approach. Review of Financial Studies, 28(3), 650–705.

Hou, K., Xue, C., & Zhang, L. (2020). Replicating Anomalies. The Review of Financial Studies, 33(5), 2019–2133.

‌Jagannathan, R., & Wang, Z. (1996). The Conditional CAPM and the Cross-Section of Expected Returns. The Journal of Finance, 51(1), 3–53.

Jegadeesh, N., & Titman, S. (1993). Returns to Buying Winners and Selling Losers: Implications for Stock Market Efficiency. The Journal of Finance, 48(1), 65–91.

Jensen, M. C. (1968). The Performance of Mutual Funds in the Period 1945-1964. The Journal of Finance, 23(2), 389-416.

Kamali, M. (2018). Examining the relationship between changes in macroeconomic factors and the risk of stock price falls. Master's thesis in accounting. Khayyam University. [In Persian]

Kazemi Najafabadi, M. (2021). Factors affecting the efficiency of joint investment funds in Iran's economy. Journal of Iran's Economic Essays, 18(35), 145-168. [In Persian]

Kim, D., Kim, T. S., & Min, B.-K. (2011). Future labor income growth and the cross-section of equity returns. Journal of Banking & Finance, 35(1), 67–81.

Koop, G., & Korobilis, D. (2013). A New Index of Financial Conditions. SSRN Electronic Journal.

Kothari, S. P., Shanken, J., & Sloan, R. G. (1995). Another Look at the Cross-section of Expected Stock Returns. The Journal of Finance, 50(1), 185–224.

Kubota, K., & Takehara, H. (2017). Does the Fama and French Five-Factor Model Work Well in Japan? International Review of Finance, 18(1), 137–146.

Kuehn, L.-A., Simutin, M., & Wang, J. J. (2017). A Labor Capital Asset Pricing Model. The Journal of Finance, 72(5), 2131–2178.

Lee, S. (2020). Money, asset prices, and the liquidity premium. Journal of Money, Credit and Banking, 52(6), 1435-1466.

Lessard, D. R. (1976). World, Country, and Industry Relationships in Equity Returns: Implications for Risk Reduction through International Diversification. Financial Analysts Journal, 32(1), 32–38.

Liu, D., Song, Y., & Chen, D. (2022). Time-varying comparison of the effectiveness of China’s price-and quantity-based monetary policy tools: an empirical analysis based on the TVP-FA-S-VAR model. Journal of the Asia Pacific Economy, 1-23.‌

‌Lo, A. W., & MacKinlay, A. C. (1990). Data-Snooping Biases in Tests of Financial Asset Pricing Models. Review of Financial Studies, 3(3), 431–467.

MacKinlay, A. C. (1995). Multifactor models do not explain deviations from the CAPM. Journal of Financial Economics, 38(1), 3–28.

McMillan, D. G. (2007). Non-linear forecasting of stock returns: Does volume help? International Journal of Forecasting, 23(1), 115–126.

Moskowitz, T. J., Ooi, Y. H., & Pedersen, L. H. (2012). Time series momentum. Journal of Financial Economics, 104(2), 228–250.

Novy-Marx, R. (2013). The other side of value: The gross profitability premium. Journal of Financial Economics, 108(1), 1–28.

Pham, C. D., & Phuoc, L. T. (2020). Is estimating the Capital Asset Pricing Model using monthly and short-horizon data a good choice? Heliyon, 6(7).

‌Phuoc, L. T. (2018). Jensen’s Alpha Estimation Models in Capital Asset Pricing Model. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 5(3), 19–29.

Rezaei, Z., kiyani, F. (2021). Investigating the effect of economic uncertainty on the relationship between comparability of financial statements and the stock price crash risk in Tehran Stock Exchange. Advances in Finance and Investment, 2(4), 73-105. [In Persian]

‌Roll, R., & Ross, S. A. (1983). Regulation, the capital asset pricing model, and the arbitrage pricing theory. Public Utilities Fortnightly, 111(11), 22-28.‏

Rosenberg, B., Reid, K., & Lanstein, R. (1985). Persuasive evidence of market inefficiency. The Journal of Portfolio Management, 11(3), 9–16.

Ross, S. A. (1976). The arbitrage theory of capital asset pricing. Journal of Economic Theory, 13(3), 341–360.

Rostami, M., Makiyan, S. N. (2022). Tehran Stock Exchange Return Forecasting: Comparison of Bayesian, Exponential Smoothing and Box Jenkins Approaches. Iranian Journal of Economic Research, 27(91), 189-221. [In Persian]

Roy, R., & Shijin, S. (2018). A six-factor asset pricing model. Borsa Istanbul Review, 18(3), 205–217.

Shanken, J. (1982). The Arbitrage Pricing Theory: Is it Testable? The Journal of Finance, 37(5), 1129–1140.

‌‌Sharpe, W. F. (1964). Capital asset prices: a theory of market equilibrium under conditions of risk. The Journal of Finance, 19(3), 425–442.

Solnik, B. H. (1974). An equilibrium model of the international capital market. Journal of Economic Theory, 8(4), 500–524.

Taghizadeh, K., Alizadeh, S., Salehi, A. K., & Mahmoodirad, A. (2022). Evaluation of the optimal portfolio using market criteria using multi-criteria decision criteria under conditions of uncertainty in the Iranian capital market. Advances in Finance and Investment, 3(6), 101-128. [In Persian]

Titman, S., Wei, K. C. J., & Xie, F. (2004). Capital Investments and Stock Returns. The Journal of Financial and Quantitative Analysis, 39(4), 677–700.

Wang, J., & Wu, Y. (2011). Risk adjustment and momentum sources. Journal of Banking & Finance, 35(6), 1427–1435.

Zhang, L. (2017). The Investment CAPM. European Financial Management, 23(4), 545–603.

Zhang, M. B. (2019). Labor‐Technology Substitution: Implications for Asset Pricing. The Journal of Finance, 74(4), 1793–1839.