ارزیابی ابعاد کالبدی- محیطی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط زیستی

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آذر 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکرم علی محمدی¹؛ صدرالدین متولی^{* 2}؛ آزیتا رجبی³

¹دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران.

²دانشیار گروه جغرافیا، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران. نویسنده مسئول.

³دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط‌زیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت حمل‌ونقل درون شهری منطقه یک شهر تهران به روش نمونه‌گیری هدفمند و 400 نفر از ساکنین نواحی ده‌گانه شهرداری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای از طریق پرسشنامه محقق ساخته بود. برای ارزیابی ابعاد تاب‌آوری از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ برای تعیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد: ابعاد پنجگانه تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری در ارتباط با توسعه پایدار محیط‌زیستی شامل: پایداری محیط زیستی، زیرساخت‌ها و مقاوم سازی، بافت شهری، دسترسی، کاربری اراضی منطقه ارزیابی شدند. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد وضعیت تاب‌آوری کالبدی- محیطی شبکه حمل‌‌و‌نقل درون شهری و ابعاد آن در رابطه با توسعه پایدار محیط زیستی در محدوده مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین می‌باشد. با توجه به نتایج به دست آمده و ارزیابی وضعیت موجود منطقه می‌توان گام‌های موثری در برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف‌های موجود در عوامل کالبدی-محیطی جهت افزایش ارتباط با توسعه پایدار محیط زیستی برداشت.

کلیدواژه‌ها

تاب آوری؛ حمل ونقل درون شهری؛ توسعه پایدار محیط زیستی؛ ابعاد کالبدی- محیطی؛ منطقه یک شهر تهران