نقد و بررسی روایات ناظر بر خشونت در برپایی حکومت مهدوی با تکیه بر آیات قرآن

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 1، دوره 13، شماره 51، مهر 1401، صفحه 1-20   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qsf.2022.1935992.2608

نویسندگان

سید علی طاهری¹؛ مهدی مهریزی^{* 2}

¹گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران .

²گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

برخی از روایات معصومین علیهم السلام ناظر به چگونگی برپایی حکومت مهدوی است که در میان آن‌ها روایاتی یافت می شود که به مسأله خشونت حضرت مهدی اشاره کرده اند. این مسأله انگیزه پژوهش حاضر شد تا به روش تحلیلی و با ابزار گرد آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای این دسته از روایات مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج تحقیق حاضر نشان داده است که اکثر روایات مربوط به خشونت از لحاظ سندی ضعیف هستند و بر مبنای "وثاقت سندی"، قابل استناد نیستند؛ لکن از منظر "وثاقت صدوری" بیشتر روایات معتبرند. در نهایت این پژوهش روشن کرده است که روش امام عصر، روش فرهنگی است؛ به این معنا که ابتدا مردم جهان را در فضای صلح و آرامش به اسلام دعوت می کنند ولی زمانی که در معرض تهدید و قتل قرار می گیرند، در دفاع از نظام حکومتی از روش مبارزه و جنگ هم استفاده خواهند کرد.

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ روایت؛ معصوم و وثاقت سندی

مراجع

قرآن کریم

آیتی، نصرت الله، (1393ش.)، دلیل روشن، قم، آینده روشن.

ابن بابویه، محمدبن علی (1378 ق.)، عیون اخبار الرضا، تهران، نشر جهان.

ابن بابویه، محمدبن علی (1398 ق.)، التوحید (للصدوق)، قم، انتشارات جامعه مدرسین.

ابن بابویه، محمدبن علی (1395 ق.)، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.

ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404 ق.)، تحف العقول، قم، انتشارات جامعه مدرسین.

ابن هشام، ابومحمد عبدالملک المعافری، (بی تا)، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه.

اراکی، محمدعلی، (1375ش.)، اصول الفقه، قم، موسسه در راه حق.

انصاری، مرتضی بن محمد امین، (1419 ق.)، فرائد الاصول، اعداد: لجنه تحقیق تراث الشیخ الاعظم، قم، مجمع الفکر الاسلامی.

بخاری، محمد بن اسماعیل (بی تا)، تاریخ کبیر، بیروت، دار الفکر.

جصاص، احمد بن علی ( 1400ق.)، احکام القرآن، بیروت، دار الکتب العلمیة.

حسینی شیرازی، سیدمحمد (1426 ق.)، الوصول الی کفایه الاصول، قم، دارالحکمه.

حلی، حسن بن علی بن داود (1342ش.)، رجال ابن داود، دانشگاه تهران.

حلی، حسن بن یوسف بن مطهر (1411 ق.)، خلاصه الاقوال فی معرفه احوال الرجال، (رجال العلامه الحلی)، دارالذخائر، نجف اشرف.

سبحانی، جعفر (1377ش.)، الحدیث النبوی بین الروایه والدرایه، قم، موسسه الامام الصادق(ع).

سبحانی، جعفر (1387ش.)، الموجز فی اصول الفقه، قم، موسسه الامام الصادق(ع).

سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر ( 1427ق.)، العرف الوردی فی اخبار المهدی، تحقیق: محمد کاظم الموسوی، تهران، المجمع العالمی‌بین المذاهب الاسلامیه.

شریف رضی، محمدبن حسین، (1414ق.)، نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم، انتشارات هجرت

طباطبایی، سیدمحمدحسین، (1417ق.)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، موسسه انتشارات اسلامی.

طباطبایی، سیدمحمدکاظم، (1390ش.)، منطق فهم حدیث، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).

طوسی، محمد بن حسن ( 1373 ش.)، اختیار معرفه الرجال (رجال طوسی)، قم، انتشارات جامعه مدرسین.

طوسی، محمد بن حسن (1411 ق.)، الغیبه (کتاب الغیبه للحجه)، قم، دارالمعارف الاسلامیه.

طوسی، محمد بن حسن (1417 ق.)، عده الاصول (العده فی اصول الفقه)، قم.

طوسی، محمد بن حسن (1420 ق.)، فهرست طوسی، قم، مکتبه المحقق الطباطبایی.

عراقی، ضیاء الدینی، (1417 ق.)، نهایه الافکار، دفتر انتشارات اسلامی.

عیاشی، محمدبن مسعود، (1380ق.)، التفسیر العیاشی، محقق و مصحح: سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، المطبعه العلمیه.

غروی اصفهانی، محمدحسین، (1374ش.)، نهایه الدرایه، انتشارات سیدالشهدا (ع).

فاضل تونی، محمد حسین، (1412ق.)، الوافیة، تحقیق: سیدمحمدحسین رضوی کشمیری، مجمع الفکر الاسلامی، قم.

فیض کاشانی، محمدمحسن، (1415ق)، تفسیر الصافی، تهران، مکتبه الصدر.

قفاری ، ناصر، (بی‌تا)، اصول مذهب الشیعه الامامیه الاثناعشریه ؛ عرض و نقد، انتشارات دارالرضا (بی‌جا).

قمی، علی بن ابراهیم، ( 1404ق.)، تفسیر القمی، قم، دار الکتاب.

کشی، محمدبن عمر، (1363ش)، الرجال الکشی، قم، موسسه آل البیت(ع).

کلینی، محمدبن یعقوب، (1407ق)، اصول کافی، تهران، اسلامیه.

مامقانی، عبدالله، (1411ق)، مقباس الهدایة، مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، قم.

محقق حلّی، جعفر بن حسن نجم الدین، (1364ش.)، المعتبر فی شرح المختصر، قم، موسسه سیدالشهدا(ع).

مدیر شانه چی، کاظم، (بی تا)، علم الحدیث و درایه الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.

مروزی، نعیم بن حماد، (1412ق)، الفتن، تحقیق: سمیر بن امین زهیری، قاهره، مکتبة الوحید.

مشکینی، ابوالحسن، (1413ق)، حواشی المشکینی، انتشارات لقمان.

مفید، محمد بن محمد نعمان (1413ق)، الاختصاص، ایران، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید.

مفید، محمد بن محمد نعمان (1351ش.)، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، تهران.

مکی، مجدی محمود (ابوأنس)، (1432ق)، افعال المهدی الشنیعة فیما زعمته عنه الشیعة، قاهره، مکتبة دارالسلام الحدیثة.

مکارم شیرازی، ناصر، (1374ش.)، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه.

مکارم شیرازی، ناصر (1428ق.)، انوارالاصول، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب(ع).

نائینی، محمدحسین (1417 ق.)، فوائدالاصول، دفتر انتشارات اسلامی.

نائینی، محمدحسین (1365ش.)، رجال نجاشی، قم، انتشارات جامعه مدرسین.

نعمانی، محمد بن ابراهیم (1397ق.)، الغیبه، تحقیق: علی اکبر الغفاری، تهران، مکتبه الصدوق.

واسطی بغدادی، (ابن غضائری)، احمدبن حسین، (1364ش.)، رجال ابن غضائری، دارالحدیث، قم.

وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمد اکمل، (1415ق.)، الفوائد الحائریه، مجمع الفکر الاسلامی.

هندی، علی المتقی بن حسام الدین، (1397ق.)، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، ج14، تصحیح: صفوة السقّا، بیروت، مکتبة التراث الاسلامی.

یزدی، سیدمحمدکاظم، (1426ق.)، حاشیه فرائد الاصول، قم، دارالهدی.