راهکارهای ‏‏اقتصادی ‏‏جبران ‏‏خسارات ‏‏ناشی ‏‏از ‏‏سیلاب ‏‏از ‏‏منظر ‏‏فقه

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 3، شماره 2(پیاپی10)، فروردین 1402، صفحه 39-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ریحانه سادات حسینی زحمتکش¹؛ مجید وزیری^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

²استادیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران. (استاد راهنما و نویسنده مسئول): [e-mail]

چکیده

مخاطرات ‏‏طبیعی ‏‏تأثیر ‏‏نا ‏‏مطلوبی ‏‏بر ‏‏زندگی، ‏‏اموال ‏‏و ‏‏فعالیت‏ها‏‏ی ‏‏انسانی ‏‏دارد. ‏‏انواع ‏‏این ‏‏مخاطرات ‏‏شامل ‏‏رویدادهایی ‏‏چون ‏‏زلزله، ‏‏آتشفشان، ‏‏خشکسالی، ‏‏سیلاب ‏‏و ‏‏غیره ‏‏است. ‏‏با ‏‏توجه ‏‏به ‏‏تأثیر ‏‏کاربردی ‏‏قواعد ‏‏فقهی ‏‏در ‏‏نظام ‏‏حقوقی ‏‏ایران ‏‏و ‏‏در ‏‏رویه ‏‏جاری ‏‏نظام ‏‏قضایی ‏‏می‏توان ‏‏به ‏‏کارایی ‏‏این ‏‏اصول ‏‏و ‏‏قواعد ‏‏فقهی ‏‏در ‏‏جهت ‏‏پیشگیری ‏‏از ‏‏خسارات ‏‏حوادث ‏‏طبیعی ‏‏به ‏‏جرم ‏‏انگاری ‏‏و ‏‏وضع ‏‏قوانین ‏‏بازدارنده ‏‏در ‏‏این ‏‏حوزه ‏‏اشاره ‏‏کرد ‏‏که ‏‏علاوه ‏‏بر ‏‏کمک ‏‏به ‏‏دستگاه ‏‏قانونگذاری ‏‏می‏تواند ‏‏ضمن ‏‏رفع ‏‏بسیاری ‏‏از ‏‏مشکلات ‏‏موجود ‏‏در ‏‏دادگاه‏ها ‏‏‏‏از ‏‏حجم ‏‏پرونده‏های ‏‏انباشته ‏‏کاسته ‏‏و ‏‏خدمات ‏‏حقوقی ‏‏قابل ‏‏توجهی ‏‏را ‏‏به ‏‏جامعه ‏‏ارائه ‏‏نماید. ‏‏از ‏‏جمله ‏‏اهداف ‏‏این ‏‏پژوهش ‏‏نیز ‏‏می‏توان ‏‏به ‏‏کاربرد ‏‏نتایج ‏‏این ‏‏تحقیق ‏‏به ‏‏برنامه ‏‏ریزی ‏‏قوانین ‏‏لازم ‏‏برای ‏‏پیشگیری ‏‏مخاطرات ‏‏در ‏‏سازمان‏های ‏‏مدیریتی ‏‏کشور ‏‏که ‏‏در ‏‏کاهش ‏‏آثار ‏‏تخریب ‏‏کننده ‏‏ناشی ‏‏از ‏‏مخاطرات ‏‏طبیعی ‏‏از ‏‏جمله ‏‏سیلاب ‏‏نقش ‏‏مثمر ‏‏ثمری ‏‏ایفا ‏‏می‏کند ‏‏اشاره ‏‏خواهد ‏‏شد. ‏‏نوشتار ‏‏حاضر ‏‏به ‏‏شیوه ‏‏توصیفی ‏‏- ‏‏تحلیلی ‏‏است ‏‏که ‏‏به ‏‏توصیف، ‏‏بیان ‏‏مبانی ‏‏و ‏‏تحلیل ‏‏فقهی ‏‏مدیریت ‏‏بحران‏های ‏‏طبیعی ‏‏و ‏‏خسارات ‏‏می‏پردازد. ‏‏همچنین ‏‏روش ‏‏گردآوری ‏‏اطلاعات ‏‏براساس ‏‏روش ‏‏اسنادی ‏‏که ‏‏با ‏‏مراجعه ‏‏به ‏‏منابع، ‏‏مقالات، ‏‏سایت‏های ‏‏معتبر ‏‏و ‏‏کتب ‏‏نگارش ‏‏شده ‏‏این ‏‏زمینه ‏‏به ‏‏تحلیل ‏‏و ‏‏بررسی ‏‏اطلاعات ‏‏می‏پردازد. ‏‏همچنین ‏‏در ‏‏این ‏‏نوشتار ‏‏به ‏‏این ‏‏نتیجه ‏‏نائل ‏‏گشتیم ‏‏که ‏‏با ‏‏توجه ‏‏به ‏‏دیدگاه ‏‏ما ‏‏که ‏‏اقتصاد ‏‏کلی ‏‏است ‏‏آسیب‏های ‏‏پیشگیری ‏‏شده ‏‏از ‏‏سیل ‏‏مبتنی ‏‏بر ‏‏ویژگی‏های ‏‏توسعه ‏‏فرضی ‏‏و ‏‏نتایج ‏‏مدل ‏‏سازی ‏‏معمولا ‏‏بر ‏‏مبنای ‏‏فقهی ‏‏اجرا ‏‏نمی‏شود‏‏‏‏ ‏‏تخمین ‏‏زدن ‏‏مزایای ‏‏غیر ‏‏بازاری ‏‏مانند ‏‏زیبایی ‏‏و ‏‏فضای ‏‏باز، ‏‏همراه ‏‏با ‏‏ارزش‏های ‏‏تفریحی ‏‏و ‏‏مزایای ‏‏دیگر ‏‏که ‏‏ممکن ‏‏است ‏‏برای ‏‏ساکنین ‏‏ایجاد ‏‏شود، ‏‏یکی ‏‏از ‏‏چالش‏های ‏‏جدی ‏‏این ‏‏در ‏‏ارزیابی ‏‏اقتصادی ‏‏زیست ‏‏محیطی ‏‏می‏باشد. ‏‏

کلیدواژه‌ها

راهکارهای اقتصادی"؛ مخاطرات طبیعی"؛ جبران خسارت"؛ "؛ فقه"

مراجع