ارزیابی و اولویت‌بندی تأثیرات مخاطرات انسانی بر ناپایداری منابع طبیعی و محیط زیست روستایی (نمونه موردی: بخش مرکزی شهرستان البرز استان قزوین)

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1401، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2022.1964921.1083

نویسندگان

وحید بیگدلی راد^{* 1}؛ شهرام ملکی²

¹استادیار گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

²گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.

چکیده

ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی در مناطق روستایی در بروز عواملی چون نابودی منابع طبیعی تجدیدناپذیر مانند آب و سوخت‌های فسیلی، نابودی محیط زیست و تخریب گونه‌های جانوری و گیاهی، بر هم خوردن اکوسیستم و اکولوژیکی منطقه، مهاجرت و تبعات آن بر جامعه، تأثیر فراوانی بر این پهنه حساس و حیاتی خواهد داشت. یکی از راه‌های مقابله با این مشکلات شناسایی و درک شرایط موجود از وضعیت منابع طبیعی و زیست محیطی حاکم بر روستاها با یهره­گیری از معیارهایی جهت ارزیابی تاثیر مخاطرات انسانی در ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی می‌باشد. در تحقیق حاضر ابتدا معیارهای سنجش مخاطرات انسانی در ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی در مناطق روستایی شناسایی و سپس در مرحله تحلیلی این معیارها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی مورد ارزیابی و رتبه‏بندی قرار گرفت. در این ارزیابی هدرروی آب، چاه­های غیرمجاز و چرای بیش از حد دام بیشترین تاثیر بر ناپایداری منابع طبیعی را داشتند. در ادامه مشخص گردید که شهرک صنعتی لیا، روستای پیریوسفیان و روستای مشعلدار بیشترین تأثیر و روستای کشت و صنعت، و روستای مینودر کمترین تأثیر را بر ناپایداری منابع طبیعی و زیست محیطی ناشی از مخاطرات انسانی در بخش مرکزی شهرستان البرز داشتند.

کلیدواژه‌ها

مخاطرات انسانی؛ ناپایداری محیط زیست؛ روستا؛ بخش مرکزی شهرستان البرز؛ استان قزوین

مراجع