واکاوی حضور داعش درافغانستان در پرتو ناامنی داخلی

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

مقاله 5، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 59، آذر 1401، صفحه 107-129   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

رشید رکابیان^*

عضوهیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه ایت الله بروجردی

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر وضعیت آشوب‎زده‌ی فعلی افغانستان بر حضور داعش به این کشور است. طرح مسئله:داعش از سال 2015در افغانستان حضور یافت و علی‌رغم اختلافاتی که با طالبان داشت امّا به لحاظ روش مبارزه با دولت مرکزی در جنگ بودند و پس از به قدرت رسیدن طالبان مخالفت علنی خود را با طالبان اعلام کرده و عملیات تروریستی و خشن خود را گسترش داده و حوزه نفوذ خود را درچندماه گذشته گسترش دادند و به نظر در تحولات آینده افغانستان بسیارمخربترظاهرشوند؛ و بحران ناامنی رادراین کشورگسترده‌ترکنند و تا این شرایط در افغانستان وجود دارد امنیت با حضور داعش به این کشور بازگرداننده نمی‌شود.روش پژوهش،توصیفی-تحلیلی است.سؤال تحقیق:مؤلفه‌های فعال در بحران سیاسی ـامنیتی افغانستان کدم‌اند و چگونه زمینه را برای حضور قدرتمند و زایش داعش فراهم می‎آورند؟

فرضیه و نتایج تحقیق، نشان می‌دهند که بحران سیاسی و چالش امنیتی حادث‌شده در افغانستان از سه سطح فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی- سیاسی و نیز ژئوپلیتیکی نشات می‌گیرد.درسطح فرهنگی- اجتماعی عنصر و شاه‌کلید «قبیله محوری»، در سطح اقتصادی عنصر «فقر-بیکاری»، در سطح سیاسی «خلأ قدرت داخلی» و در سطح ژئوپلیتیکی «رقابت قدرت‎های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای» حائز اهمیت هستند. خشونت‌های داخلی بین هویت‌های متعارض نه‌تنها مانع شکل‌گیری اقتدار مدنی فراگیر بوده، بلکه فضا را برای مداخلات قدرت‌های خارجی از طریق پشتیبانی از هر یک از هویت‌های درگیر را فراهم کرده است.بحران داخلی افغانستان، راه‌حل نظامی ندارد و مذاکره باهدف به تعادل رساندن گروه‌های درگیر،تنها راه‌حل قابل‌تصور برای پایان این بحران است.درغیر‌این‌صورت گروهایی همچون داعش، امکان و انگیزه‌ی بسیار بالایی برای کنشگری در افغانستان دارند.

کلیدواژه‌ها

ششگشر؛ هضر؛ ستلدع؛ نلهقفد؛ ردال

مراجع