بررسی رابطه مدیریت معنوی در محیط کار و رفتار اخلاقی کارکنان در آموزش و پرورش استان مازندران

روانشناسی اجتماعی

دوره 10، شماره 65، مهر 1401، صفحه 31-45   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مریم تقوایی یزدی^*

گروه علوم تربیتی دانشگاه ازاد ساری

چکیده

معنویت در محیط کار می‌تواند برای سازمان‌ها، انسانیت و برای اجتماع، فعالیت و برای محیط، مسئولیت به ارمغان آورد. اگر چنین شود؛ این مهم‌ترین وظیفه‌ای است که جامعه ما در نخستین دهه‌های هزاره‌ی جدید با آن مواجه است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه مدیریت معنوی در محیط کار و رفتار اخلاقی کارکنان در آموزش و پرورش استان مازندران می‌باشد. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان آموزش و پرورش استان مازندران در سال 1400-1399 به تعداد 1412 نفر بود. حجم نمونه به تعداد 302 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای بر حسب جنسیت انتخاب شد. روش گردآوری داده‌ها به صورت کتابخانه‌ای و میدانی بوده است. ابزار اندازه‌گیری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های استاندارد معنویت در محیط کار میلیمن و همکاران (2003) و رفتار اخلاقی لوزیر (1993)، بود. روایی پرسشنامه‌ها توسط متخصصان بررسی و تایید شد و با محاسبه آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه‌های معنویت در محیط کار برابر 94/0 و رفتار اخلاقی برابر 90/0 صدم محاسبه گردید که نشان داد پرسشنامه‌ها از پایایی نسبتاً بالایی برخوردار هستند. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده از روش‌های آمار توصیفی (محاسبه فراوانی، درصدها، انحراف استاندارد و نمودار ستونی) و آمار استنباطی (آزمون کولموگروف اسمیرنوف و آزمون ضریب همبستگی پیرسون) از طریق برنامه نرم‌افزاری SPSS22 بود. یافته‌ها نشان داد که بین مدیریت معنوی در محیط کار و رفتار اخلاقی کارکنان و مولفه‌های آن در آموزش و پرورش استان مازندران رابطه وجود دارد. در نتیجه، معنویت در محیط کار می‌تواند موجب شود کارکنان و مدیران به دلیل احساس تعلقی که به دیگران دارند، از بدگویی و دشمنی‌‌های عمدی با یکدیگر خودداری کنند. هر چه معنویت در کار افزایش یابد، اصول اخلاقی در سازمان بیشتر رعایت می‌شود و افراد به آن پایبندی بیشتری خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

مدیریت معنوی در محیط کار#رفتار اخلاقی کارکنان# آموزش و پرورش استان مازندران

مراجع

اباذری محمودآباد، علی­محمد؛ امیریان­زاده، مژگان. (1395). رابطه معنویت در محیط کار و تعهد سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی شیراز. نشریه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره 7، شماره 1، پیاپی 25، صص: 143-119. ##

ابراهیم­پور، حبیب؛ روشندل اربطانی، طاهر؛ سخندان، الناز. (1396). تحلیل نقش معنویت در محیط کار در رشد رفتار اخلاقی کارکنان دانشگاه پیام نور استان اردبیل. مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 6، شماره 2، صص: 192-177. ##

ابراهیم­پور، حبیب؛ کریمیان­پور، غفار؛ دارابی، مسعود؛ عزیزیان­کهن، دکترنسرین. (1397). تحلیل نقش ­میانجی اخلاق کاری در رابطه بین رهبری معنوی و تعهد سازمانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال 13، شماره 2، صص: 158-149. ##

بیک­زاد، جعفر؛ مصطفایی، بابک؛ نوری، حسین. (1400).  ارایه مدل تاثیر معنویت در محیط کار بر بهره­وری سازمانی با نقش واسطه­ای سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی در دانشگاه تبریز، مجله جامعه­شناسی اقتصادی و توسعه، بهار و تابستان، سال دهم، شماره 1 (22)، صص 98-77. ##

رحیمی، حمید؛ بهارلویی، فرشاد. (1397). تأثیر جوّ اخلاقی بر اعتماد در کار تیمی با نقش میانجی رفتار اخلاقی. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال 7، شماره 2، صص: 158-129. ##

عزیزیان­کهن، نسرین؛ ابراهیم­پور، حبیب؛ کریمیان­پور، غفار؛ دارابی، مسعود. (1397). تحلیل نقش میانجی اخلاق کاری در رابطه بین رهبری معنوی و تعهد سازمانی کارکنان اداره ورزش و جوانان استان اردبیل. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال 13، شماره 2، صص: 158-150. ##

کولیوند، علیرضا . (1399). بررسی رابطه معنویت با اخلاق حرفه­ای و تعهد سازمانی (مطالعه موردی ستاد ناجا)، مجله پژوهش­های دانش انتظامی، پاییز، شماره 88 (25)، صص 102-78. ##

معینی­کیا، مهدی­؛ غریب­زاده، رامین­؛ کاظمی، سلیم­؛ غریب­زاده، شیما­. (1398). تحلیل رابطه بین معنویت در محیط کار و فساد اداری: نقش میانجی اخلاق حرفه­ای، مجله اخلاق در علوم و فناوری، تابستان، سال چهاردهم، شماره 2(7)، صص 98-92. ##

منظمی­تبار، جواد. (1399). بررسی رابطه رفتار اخلاقی با معنویت در بین افسران و درجه‌داران کلانتری‌های شهر همدان، مجله دانش انتظامی همدان، پاییز، شماره 26 (10)، صص 27-18. ##

نصراصفهانی، علی؛ امیری، زینب؛ فرخی، مجتبی؛ سیفی، محسن. (1396). تأثیر معنویت در محیط کار بر سایش اجتماعی با نقش میانجی: جو اخلاقی سازمانی (مورد مطالعه: سازمان تأمین اجتماعی شهر اصفهان). فصلنامه جامعه شناسی کاربردی، دوره 28، شماره 2، صص: 34-17. ##

نمازی، فاطمه؛ آریانی، وحید. (1397). بررسی رابطه بین معنویت در محیط کار و رضایت شغلی کارکنان با توجه به نقش تعدیلگری استرس شغلی (مطالعه موردی: بانک مهر اقتصاد استان گیلان). فصلنامه رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره 5، صص:  1433-130.  ##

نیک­پور، امین؛ منظری توکلی، علیرضا؛ حسینی­نژاد، محمدرضا. (1390). پژوهشی با عنوان عنوان مقاله:  بررسی رابطه بین معنویت محیط کاری و رفتارهای شهروندی سازمانی در کارکنان سازمان بنیاد شهید شهر کرمان. نشریه مدیریت بهره­وری (فراسوی مدیریت)، دوره 4، شماره 16، صص: 172-155. ##

نیکنام فدافن، فاطمه­؛­ ناصری، نازیا سادات.(1399). بررسی نقش مدیریت معنوی و معنویت در کار در آموزش و پرورش، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، پاییز ، شماره 42 (جلد سوم). ##

یعقوبی، نورمحمد؛ رقیبی، مهوش؛ مطهری، زهرا. (1392). بررسی رابطه بین معنویت سازمانی و شادکامی کارکنان: یک مطالعه موردی در ستاد فرماندهی نیروی انتظامی گلستان. مجله طب انتظامی، شماره 1، صص: 126-119. ##

Ayoun, B.; Rowe, L.; Yassine, F.  (2021). Is workplace spirituality associated with business ethics. Article in International Journal of Contemporary Hospitality Management, 27(5): 938-957. ##

Fernandes Bella, R. L.; Toledo Ferraz, F.; Soares Bezerra, M. J. (2018). Workplace Spirituality: Sustainable Work Experience from a Human Factors Perspective. www.mdpi.com/journal/sustainability, 10(1887). 1-13. ##

Kenneth, Ch. A.; Business, A. D. (2019). Spirituality, Ethical Behavior and Ethical Business: The Impact of Relatedness. Journal of Business Management & Social Sciences Research (JBM&SSR), 2(9): 76-86. ##

Nair, B.; Rohini S.; Sivakumar, V. (2019). Investigating the Impact of Workplace Spirituality on Ethical Climate. IUP Journal of Organizational Behavior. ##

Obrimah, b.; Babatunde, D.B.A. (2020). Exploring the Role of Workplace Spirituality for Managers in Financial Institutions in Nigeria. Northcentral University, 128; 3577313. ##

Rezaei, M.; Nadi Khalili, R. (2018). The Relationship Between Spirituality in Workplace, Organizational Commitment and Professional Ethics Among Girl’s Senior High School Teachers. Iran J Psychiatry Behav Sci, 12(2): e62356. ##

Yalabik, ZY.; Popaitoon, P.; Chowne, JA.; Rayton, BA. (2020). Work engagement as a mediator between employee attitudes and outcomes. The International Journal of Human Resource Management; Vol. 24, No. 14:2799–823. ##