فراترکیب تفکر انتقادی و هوش معنوی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران

فصلنامه مطالعات مدیریت و توسعه پایدار

دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1401، صفحه 37-55   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/msds.2022.1968132.1087

نویسندگان

علیرضا سرگلزایی^{* 1}؛ حمیدرضا خدادادی دیدانی²

¹استادیار، گروه مدیریت، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

²دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، شناسایی ابعاد جدید تفکر انتقادی و هوش معنوی کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی ایران بود. این پژوهش از طریق تحلیل فراترکیب انجام شد. بدین منظور، پس از جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی در محدوده زمانی 1980 تا 2022، 38 پژوهش که به صورت مستقیم موضوع تفکر انتقادی و هوش معنوی کارکنان سازمان را بررسی کرده بودند، وارد مرحله تحلیل شدند. پژوهش‌های انتخاب شده برای کدگذاری وارد نرم افزار MAXQDA شد. پس از فرآیند کدگذاری، 60 کد متمایز شناسایی شد. از میان کدهای شناسایی شده، علاقه‌مندی به داشتن اطلاعات خوب (18)، هوشیاری نسبت به فرصت‌های استفاده از تفکر انتقادی (16)، شناسایی ایده‌های مشترک در حیطه‌های انتخاب شده (13)، اعتماد به فرایند جستجوگری منطقی (10) و صداقت در رویارویی با سوگیری‌ها و پیش داوری‌های فردی (9) به ترتیب بیشترین اهمیت را از نظر تعداد ارجاع در اصطلاحات پژوهشی داشتند. در مرحله بعد کدها در قالب 16 تم و در نهایت در 4 مفهوم (ابتکار فکری، بلوغ شناختی، مهارت‌های حل مسأله، هوش معنوی) تقسیم‌بندی شدند. دستیابی به مدلی جامع با روش فراترکیب از نوآوری‌های این پژوهش است که می‌تواند الگویی برای سایر پژوهش‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها

ابتکار فکری؛ بلوغ شناختی؛ مهارت حل مساله؛ هوش معنوی؛ فراترکیب

مراجع

بخت آزمای، محمد و فرهنگی، علی اکبر. ( 1396). طراحی مدل فرهنگ تفکر انتقادی اعضای هیئت علمی دانشگاه، فصلنامه علمی- پزوهشی مدیریت سازمان های دولتی، دوره 5، شماره2، 107-124.

بدخشانی، فرناز. ( 1394). سرمایه معنوی و تأثیر آن بر عملکرد سازمان، تهران: مؤسسه کتاب مهربان نقش.

بنی هاشمی، سیدعلی و بنی هاشمی، سیدحسن. ( 1400). نقش میانجی گری تعهد سازمانی در تاثیر ذهنیت فلسفی و هوش معنوی و خلاقیت کارکنان، فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، سال شانزدهم، شماره 62.

توبک, حمید؛ سوری, احمد و رضایی، صادق. (1400). تفکر انتقادی در فرایند تعلیم و تربیت از منظر علامه طباطبائی. فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان، 11(2)،131-153. doi: 10.22059/jstmt.2021.314778.1424

زارع، حسین و نهروانیان، پروانه. (1396). تاثیر دوره آموزش تفکر انتقادی بر سبک های تصمیم گیری و سبک های حل مساله، راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(9)، 13-31.

زارعی متین، حسن؛ خیراندیش، مهدی و جهانی، حوریه. ( 1390). شناسایی و سنجش مولفه های هوش معنوی در محیط کار: مطالعه موردی در بیمارستان لبافی نژاد تهران، پژوهش های مدیریت عمومی، سال چهارم، شماره دوازدهم، 71-94.

قربانی بناب، باقر؛ سلیمی، محمد؛ سلیانی، لیلا و نوری مقدم، ثنا. (1386). هوش معنوی معنوی، اندیشه نوین دینی، سال سوم، شماره دهم، 125-147.

نمازیان, مریم؛ توحیدی, افسانه و باقری, مسعود. (1397). تأثیر آموزش هوش معنوی بر میزان گرایش به تفکر انتقادی و خلاقیت هیجانی. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 10(1)، 189-205. doi: 10.22099/jsli.2018.4921

الهامی فر، عبدالحمید؛ مهدی نژاد، ولی و فرنام، علی. ( 1398). تاثیر آموزش تفکر انتقادی بر جهت گیری درونی و بیرونی، مجله علوم روانشناختی، دوره هجدهم، شماره 78، 683-689.

هدهدی، بهزاد؛ عبدالهی، بیژن؛ آراسته، حمیدرضا و زین آبادی، حسن رضا( 1398). نظریه اسلامی هوش معنوی: طراحی الگوی هوش معنوی با رویکرد اسلامی به عنوان سرمایه معنوی مدیران، فصلنامه علمی عرفان اسلامی، سال هیجدهم، شماره 69، پاییز 1400.

یوسفی، علیرضا و گردان شکن، مریم. (۱۳۹۰). تفکر انتقادی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۱ (۹) :۱۱۲۸-۱۱۲۰

Alfonso, D. V. (2015). Evidence of critical thinking in high school humanities classrooms. G ist Education and LearninG Research Journal, 11, 26-44.

Asherlos, V., & Dadashi Khas, I. (2013). The effect of managers' spiritual intelligence on the performance of employees of government organizations. initiative and creativity in humanities, 2(3).

Facione, N. C., Facione, P. A., & Sanchez, C. A. (1994). Critical thinking disposition as a measure of competent clinical judgment: The development of the California Critical Thinking Disposition Inventory. Journal of Nursing education, 33(8), 345-350.

Gera, N., Vesperi, W., Fatta, D. D., Sahni, A., & Arora, A. (2021). Human resource development and spiritual intelligence: an investigation amongst management students in Delhi NCR. International Journal of Innovation and Learning, 29(1), 45-66.

Mitroff I, L., & E., D. A. (1999). A Study of Spirituality in the Workplace. Journal Sloan Management Review, 40, 83-92.

Sisk, D., & Torrance, E. (2001). Spiritual intelligence: developing higher consciousness. Bufallo, New York: creative developing higher consciousness.

Zohar, D., & Marshall, I. (2004). Spiritual capital: Wealth We Can Live. Bloomsbury, Londaon.