جایگاه معرفت‌‌شناختی عالم مثال در هریک از مراتب خلقت از دیدگاه مکتب ابن‌عربی

عرفان اسلامی

دوره 19، شماره 74، دی 1401، صفحه 203-220   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سارا حسنوندی¹؛ منیرالسادات پورطولمی^{* 2}؛ منیره سیدمظهری³

¹دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

²دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.نویسنده مسئول: [e-mail]

³دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

اعتقاد به وجود عالم مثال مطلق به عنوان عالمی حقیقی و جوهری روحانی، که حدواسط میان عالم جبروت و عالم شهادت تلقی­می­شود، ازجمله باورهای عرفان محیی الدینی است .از آنجایی که تمام ممکنات عوالم خلقت در این عالم با صورتی مثالی ظهوردارند می­توان به نقش بی­بدیل این مرتبه از هستی در فرآیند معرفت انسان پی­برد. مقاله حاضر برآن است که نشان­دهد چگونه از طریق شناخت عالم مثال می­توان به شناخت همه مراتب خلقت نائل­گشت.ممکنات عالم عقول، با تجرد تام تنها درعالم مثال که محل ظهور صور است  با یک نحو تعین مناسب کمالات خویش متمثل­می­شوند.  مرتبه مثالی عالم دربردارنده حقایق نوری نیمه­مجرد وسیعی است که با صوری مثالی تعین یافته­اند، ممکنات عالم طبیعت نیز در سابقه وجودی خود ظهوری مثالی داشته­اند زیرا عالم مثال واسطه ظهورآن­ها است. بنابراین ارتباط معرفتی با عالم مثال امکان شناخت همه مراتب هستی را برای انسان فراهم می آورد و از آنجا که یکی از قوای ادراکی انسان قوه خیال اوست که خود از سنخ عالم مثال می­باشد لذا انسان می­تواند با مثال مقید خویش با عالم مثال مطلق ارتباط وجودی ومعرفتی حاصل نماید.

کلیدواژه‌ها

معرفت شناسی؛ ادراک خیالی؛ مراتب عالم؛ مثال مطلق؛ مثال مقید؛ عالم عقول

مراجع