معرفی و بررسی محتوایی رسالۀ اساس‌المعرفه اثر کمال‌الدین صدیقی

عرفان اسلامی

دوره 19، شماره 74، دی 1401، صفحه 241-260   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهران محبی¹؛ مریم محمودی^{* 2}؛ پریسا داوری³؛ حسین آقاحسینی⁴

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد دهاقان،دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.

²دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد دهاقان،دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.نویسنده‌ مسئول: [e-mail]

³استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد دهاقان،دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران.

⁴استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران.

چکیده

نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب­می­شود که لزوم توجه به آن به عنوان یکی از گنجینه­های میراث فرهنگی، بسیار با اهمیت است. رسالۀ اساس­المعرفه، از آثار نفیس سدۀ دهم هجری است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده­­است. از این اثر تنها یک دست­نوشته باقی مانده­است که با شمارۀ 2001-101/11 در کتابخانۀ آیت­الله گلپایگانی قم نگهداری­می­شود و اساس پژوهش حاضر قرارگرفت. متأسفانه رسالۀ اساس­المعرفه تاکنون ناشناخته مانده­است لذا با توجه به اهمیت رساله، نگارندگان در این پژوهش می­کوشند ضمن معرفی رسالۀ اساس­المعرفه کمال­الدین صدیقی، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه­های سبکی آن نیز بپردازند. بررسی این اثر نشان­­می­دهد که کمال­الدین صدیقی، عارفی برجسته و از شاگردان معنوی جامی و نیز از پیروان محیی­الدین بن عربی است و ردّپای عرفان ابن عربی به­وضوح در این رساله مشهود است. کمال­الدین صدیقی همچنین نویسنده­ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیّت زیادی داده­­است. صورخیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده­می­شود، در این اثر نیز به­وضوح مشهود است.

کلیدواژه‌ها

نسخۀ خطی؛ سدۀ دهم هجری؛ اساس‌المعرفه؛ عرفان؛ کمال‌الدین صدیقی؛ تصحیح

مراجع