نقش تعامل طراحان جمعی بر تفکر و یادگیری کنشگران طراحی

معمار شهر

دوره 1، شماره 3، آذر 1401، صفحه 50-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کاوه بذر افکن^{* 1}؛ فاطمه زارع¹؛ هما ایرانی بهبهانی²؛ بهروز منصوری³

¹گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

طراحی امری چندلایه است که در جهت پاسخ به نیازهای امروزه تغییر یافته است. طراحی جمعی با نقد رویکرد فردی، بر مبنای همبازی
میان کنشگران طراحی تکامل مییابد. اساس این روند بر گفتوگوی کنشگران تمرکز دارد و در آن، امر یادگیری درون تیمی قابل توجه
»؟ گفتوگو در طراحی جمعی چه تاثیری بر تفکر و یادگیری کنشگران دارد « است. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به پرسش
گام بر میدارد. پژوهش حاضر، در دسته پژوهشهای طراحی، به صورت کیفی صورت گرفته و ماهیتی کاربردی دارد. دادهها در این
پژوهش از مطالعات کتابخانهای و مشاهده اقدام عملی طراحی جمعی جمعآوری شده و پس از کدگذاری، با راهبرد استدلال منطقی تحلیل
شدهاند. تعامل در روند طراحی، ماهیت طراحی را از امری شهودی و فردی به رویدادی جمعی دگردیس میکند. یافتهها نشان میدهد چهار
مدل چیدمانی باز، بسته، سلسلهمراتبی و شبکهای در طراحی جمعی قابل حصول است که در جهت دستیابی به نتایج مختلف از ادغام این
چیدمانها میتوان بهره برد. همه این مدلها، گفتوگومحور هستند. مشاهدات تجربه عملی طراحی جمعی نشان میدهد کیفیت
گفتوگوها بیشتر انتقادی بوده و نقش تفکر انتقادی در آن قابل توجه است. همچنین، با توجه به سه سطح یادگیری فعال، تجربی و
مشارکتی که بر تعامل جمعی تاکید دارند؛ چرخه گفتوگوها، بر یادگیری کنشگران تاثیر داشته و موجب تحول فکری میشود. این
یادگیری منطبق بر مدل یادگیری اجتماعی است و به دنبال ارائه راهکارهای موازی به مثابه ماشین ایدهزایی عمل میکند.

کلیدواژه‌ها

طراحی پژوهی؛ معماری؛ روند طراحی جمعی؛ گفتوگومندی؛ رویکرد تعاملی؛ یادگیری اجتماعی

مراجع