بررسی تنوع درون گونه‌ای و بین گونه‌ای جنس بابونه (Anthemis) از لحاظ خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی در منطقه دماوند

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1401، صفحه 81-97   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2022.1974115.1102

نویسندگان

مهدی ضیایی نسب^{* 1}؛ کوروش علی داعی جوادی²

¹استادیار، گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، ژنتیک و به نژادی گیاهی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

گیاه دارویی بابونه (Anthemis) کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی دارد. با توجه به اهمیت و تنوع فراوان در این جنس، انجام یک مطالعه جامع در جهت بررسی ژرم پلاسم‌های آن، با هدف دستیابی به ژنوتیپ‌های مطلوب و استفاده از آن‌ها در برنامه‌های اصلاحی، ضروری است. به منظور بررسی تنوع جنس بابونه از لحاظ خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی، آزمایشی در شهرستان دماوند روی 14 جمعیت از 5 گونه بابونه، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن یکصد گل، طول و عرض برگ، عملکرد خشک، سطح تاج پوشش، درصد و عملکرد اسانس، زمان گل‌دهی، زمان برداشت و درجه حرارت تجمعی زمان گل‌دهی و زمان برداشت بودند. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، از لحاظ کلیه صفات، بین جمعیت های مورد مطالعه، اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. عملکرد اسانس با تعداد گل در بوته، طول و عرض برگ، سطح تاج پوشش و عملکرد خشک، همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. در تجزیه به مولفه‌های اصلی، مولفه اول و دوم به ترتیب به عنوان مولفه‌های مورفولوژیکی و فنولوژیکی معرفی شدند. در تجزیه کلاستر، گونه‌های A. altissima و A. pseudocotula در کلاس1، گونه‌های A. triumfettii و A. tinctoria در کلاس2 و گونه A .haussknechtii نیز در کلاس3 قرار گرفتند. گونه A. altissima با توجه به مقادیر بالای اسانس آن، می‌تواند به عنوان یک گونه با اهمیت در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

بابونه؛ تنوع؛ فنولوژیک؛ مورفولوژیک

مراجع