بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 11، شماره 44، آذر 1401، صفحه 79-98   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجید گودرزی^{* 1}؛ زهرا سلطانی²؛ معصومه شریف پور³

¹دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی ، اهواز، ایران

چکیده

اهمیت نگرش به بُعد گردشگری کودک و خانواده به این جهت است که با آرمان‌های بنیادین و اصول اخلاقی که زیربنای رشد و توسعه سیستم گردشگری جمعی مدرن است و گردشگری را به‌عنوان یک فعالیت مصرف مثبت در جوامع مدرن متمایز می‌کند، ارتباط دارد. تحلیلگران گردشگری اجتماعی بر نابرابری ساختاری مختلف دسترسی به فرصت‌ها برای سفر تأکید کرده‌اند که به‌طور سنتی توسط تحقیقات گردشگری نادیده گرفته‌شده‌اند و مفهوم «حقوق شهروندی» برای گردشگری و برجسته کردن نقش آن در مقابله با طرد اجتماعی را موردتوجه قرار داده‌اند. به همین منظور پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل موانع توسعه گردشگری کودک و خانواده در شهر اهواز تدوین شده است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی- نظری و روش تحقیق آن، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که ابعاد مدیریتی، اجتماعی-  فرهنگی، امنیتی، تکنولوژیکی و زیست‌محیطی به ترتیب دارای بیشترین سهم در نامطلوبیت فضای شهری اهواز در توسعه گردشگری کودک و خانواده است. همچنین در بررسی اهمیت عوامل، عامل «اجتماعی- فرهنگی» با ضریب (371/0) دارای بیشترین اهمیت و عامل زیست‌محیطی با ضریب (021/0-) دارای کمترین اهمیت در بین عوامل توسعه گردشگری کودک و خانواده در کلان‌شهر اهواز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ گردشگری کودک و خانواده؛ مطلوبیت فضای شهری؛ کلان‌شهر اهواز

مراجع

 

1. اشرف زاده، م، مددی، ح، خادمی، ن، بنیادی، ص. 1389. ارزیابی آثار محیط زیستی پروژه‌های گردشگری ساحلی (مطالعة موردی: شهر جهانگردی بین‌المللی خلیج‌فارس)، پژوهش‌های محیط‌زیست، شماره 1، دوره 1: صص 83-92.
2. بزازان، ف، آزاددانا، ف. 1397. اثرات اقتصادی ورود گردشگران داخلی به قم (رویکرد داده ستانده دو منطقه‌ای)، فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، دوره 7، شماره 26.
3. تولایی، س. 1373. شهر و پیامدهای زیست‌محیطی آن، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 33.
4. جمالی، ح، سجادی، ژ، رضویان، م، حیدری، ج. 1397. ارزیابی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر رضایتمندی از مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: شهرهای ساحلی استان بوشهر)، مجله گردشگری شهری، دوره 5، شماره 3.
5. حسنوند، س، خداپناه، م. 1393. تأثیر گردشگری بر رشد اقتصادی در کشورهای درحال‌توسعه: دو رویکرد پانل ایستا و پانل پویا، فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره ششم.
6. حقیقی، م، روشندل اربطانی، ط، صالحی، ع. 1394. بررسی مشکلات و موانع توسعه صنعت گردشگری در شهر اصفهان از دیدگاه گردشگران، مدیریت بازرگانی (دانش مدیریت)، دوره 7، شماره 4، صص 880- 865.
7. خاکساری، ع. 1391. برنامه‌ریزی توسعه گردشگری در ایران، ویژگی‌ها و نقش برنامه ریزان توسعه گردشگری در کشورهای اسلامی، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 58، صص 32-1.
8. دریسکل، د. 1387. ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و جوانان: راهنمایی برای مشارکت و پژوهش مشارکتی، نوشته دیوید دریسکل با همکاری اعضای پروژه رشد یافتن در شهرها، برگردان: مهرنوش توکلی و نوید سعیدی­رضوانی، نشر دیبایه.
9. دنیای اقتصاد. 1393. گردشگری خانواده از میانگین جهانی رشد گردشگری سبقت گرفت، شماره ۳۳۶۷.
10. دواس، دی. ای. 1383. پیمایش در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی.
11. رحیم‌پور، ع، کرباسی یزدی، ا. 1390. اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه صنعت گردشگری جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، شماره 4، صص 31-67.
12. سنگدل، م، شریفی‌نیا، ز. 1395. بررسی موانع و مشکلات توسعه گردشگری مطالعه موردی: شهرستان قائم‌شهر، فصلنامه جغرافیا (برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، سال هفتم، شماره 1.
13. شهابیان، پ. 1390. بررسی نقش و اثرات گردشگری شهری در توسعه پایدار شهر؛ با تأکید بر ادراک ساکنان، نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، دوره 4، شماره 7.
14. عنابستانی، ع، زیاری، ی، عنابستانی، ز. 1392. بررسی آثار شرکت گردشگری پدیده بر توسعه‌ی شهری در شاندیز، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره 5.
15. کیانی سلمی، ص، نظری، ن. 1396. گردشگری کودک و نقش آن در حفاظت از محیط‌زیست و توسعه گردشگری پایدار، چهارمین کنفرانس بین‌المللی برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست.
16. گی، چاک وای. ۱۳۸۵. جهانگردی در چشم‌اندازی جامع، ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
17. مهاجر، ب. 1396. نقش گردشگری خلاق کودکان در توسعه پایدار، اولین همایش بین‌المللی گردشگری، جغرافیا و محیط‌زیست پاک.

 

18. Chi Le, C., & Dam, D. 2017., Factors affecting European tourists' satisfaction in Nha Trang city: perceptions of destination quality. Department of Tourism Management, Nha Trang University, Nha Trang, Vietnam, International Journal of Tourism Cities,Vol.3 No.4 pp.350-362 ref.50.
19. Cisneros-Martínez, J. D., McCabe, S., & Fern´andez-Morales, A. 2018., The contribution of social tourism to sustainable tourism: A case study of seasonally adjusted programmes in Spain, Journal of Sustainable Tourism, 26(1), 85–107.
20. Clarke, J., & Critcher, C. 1985. The devil makes work: Leisure in capitalist Britain, Hampshire: Palgrave.
21. Della Corte, V., Sciarelli, M., Cascella, C., & Del Gaudio, G. 2015., Customer Satisfaction in Tourist Destination: The Case of Tourism Offer in the City of Naples, Journal of Investment Management, 4(4 1):39-50.
22. Godbey, G., Crawford, D. W., & Shen, X. S. 2010., Assessing hierarchical leisure constraints theory after two decades, Journal of Leisure Research, 42(1), 111–134.
23. Goeldner, R., & Brent Ritchie, J. R. 2011.Tourism: Principles, Practices, Philosophies, E-Book Rental (120 Days), John Wiley & Sons, Mehr 5, 1390 AP - Business & Economics - 544 pages.
24. Hall, C., & Page, S.J. 1999. The geography of tourism and recreation, Rutledge, DOI: 4324/9780203796092.
25. Hawkins, Sh. 2007. The World Bank’s role in tourism development, Annals of Tourism Research, 34(2), 348-363.
26. Hunzicker, W. 1951. Social tourism: Its nature and problems, Geneva: International Tourists Alliance Scientific Commission.
27. Inês Sousae Silva, B.P. 2016. Exploring tourism system dynamics: agent-based modeling (ABM) as a tool for tourism research, Advisor: Ferreira, Carlos Manuel Baptista Cardoso, Rocha, Jorge,

http://hdl.handle.net/10451/27139.

28. Inskeep, E. 2002. National and regional tourism planning: Methodologies and case studies, World Tourism Organization, London.
29. Jafari, J. 2000. Encyclopedia of tourism. New York: Routledge.
30. Lee, J. 1988. Tourism and development in the yhird world, Routledge Publication.
31. Goeldner, Ch., & Ritchie, J.R.B. 2011. Tourism. Principles, Practices Philosophies, 8th edn. New York: John Wiley.
32. M´elon, M., Agrigoroaei, S., Diekmann, A., & Luminet, O. 2018., The holiday-related predictors of wellbeing in seniors. Journal of Policy Research in Tourism, Leisure and Events, 10(3), 221–240. https://doi.org/10.1080/19407963.2018.1470184. In press.
33. Minnaert, L., Maitland, R., & Miller, G. 2006., Social tourism and its ethical foundations, Tourism, Culture and Communication, 7(12), 7–17.
34. Minnaert, L., Maitland, R., & Miller, G. 2011., What is social tourism? Current Issues in Tourism, 14(5), 403–415.
35. Pinkster, F. M., & Boterman, W. R. 2017., When the spell is broken: Gentrification, urban tourism and privileged discontent in the Amsterdam canal district, Cultural Geographies, 24(3), 457–472.
36. Poria, Y., & Timothy, D.J. 2014., Where are the children in tourism research? July 2014, Annals of Tourism Research 47, DOI: 1016/j.annals.2014.03.002.
37. Riggio, E. 2002., Child friendly cities: Good governance in the best interests of the child, October 2002, Environment and Urbanization, 14(2):45-58, DOI: 1630/095624702101286313.
38. Seyidov, J., & Adomaitienė, R. 2018., Factors Influencing Local Tourists’ Decision-Making on Choosing a Destination: A Case of Azerbaijan, Published Online: 27 Apr 2018, Page range: 112 – 127.
39. Sharma, A., & Nicolau, J. L. 2020., An open market valuation of the effects of COVID-19 on the travel and tourism industry, Annals of tourism research, 83, 102990.
40. Smith, R. W. 1987., Leisure of disabled tourists: Barriers to participation, Annals of Tourism Research, 14(3), 376–389.
41. Smith, S. 2015., A sense of place: place, culture and tourism, Tourism Recreation Research, 40:2, 220-233, DOI: 10.1080/02508281.2015.1049814.
42. Swarbrooke, J. 1998. Sustainable tourism managemen, New York: Cobi.
43. Hoang, T.P., Minh City, V. Nam, Ha Trong Quang, Nguyễn Nguyên Phương, N. Ha. 2016., Factors Affecting the Decision of the Selection of Foreign Tourists for a Tourist Destination: a Study in DA NANG City, Vietnam. Online ISSN 2424-6166. Economical 2016 Vol. 95(3) DOI: https://doi.org/10.15388/Ekon.2016.3.10332.
44. Tribe, J. 1997. Corporate Strategy for Tourism, International Thomson Business Press.

World Tourism Organization (UNWTO). 2014. A Specialized Agency of the United Nations, International Forum on Sustainable Development of Tourism and Innovation Cartagena de Indias, Colombia, 24 June.