طراحی الگوی ابعاد تعارض گردشگران و ساکنان با استفاده از مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 11، شماره 44، آذر 1401، صفحه 115-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ناهید علی زاده¹؛ علی قلی پورسلیمانی^{* 2}؛ ابراهیم چیرانی³؛ نرگس دل افروز³

¹دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

²استادیار گروه مدیریت بازرگانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

³استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده حسابداری و مدیریت، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

چکیده

هدف این تحقیق، طراحی الگوی ابعاد تعارض از دیدگاه گردشگران ورودی به استان گیلان و بومیان محلی است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش گردآوری داده، توصیفی اکتشافی است. جامعة آماری این پژوهش، گردشگران و ساکنان بوده که هم­چنین مشارکت خبرگان دانشگاهی و کارشناسان میراث فرهنگی و گردشگری با تعداد 18 نفر نیز لحاظ شد. داده‌های بخش کیفی، با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد کلاسیک و با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته از طریق نمونه­گیری هدفمند گلوله برفی گرد‌آوری شد. در بخش کمی، رابطه و اهمیت مقوله­ها با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری مشخص شد. براساس نتایج به‌دست آمده تورم در بخش املاک و مستغلات، اختلال در سیستم حمل‌ و نقل و تفاوت فرهنگی سنگ زیربنای الگوی ابعاد تعارض گردشگری را تشـکیل می­دهند و قدرت نفوذ بالایی دارند. این مدل می­تواند برای بررسی پدیده تعارض گردشگری با توجه به دیدگاه­های ذی‌نفعان مختلف، به‌عنوان مرجعی برای توسعه گردشگری و راهنمایی برای مدیریت عملیات گردشگری استفاده شود. همچنین مشکلات و کاستی­های توسعه گردشگری در استان گیلان را می­توان با کم یا زیاد کردن هر کدام از متغیرها تغییر داد و از نتایج آن به عنوان پایه­ای برای توسعه گردشگری استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

تعارض؛ تعارض در گردشگری؛ نظریه داده بنیاد؛ مدل‌سازی ساختاری تفسیری؛ استان گیلان

مراجع

 

1. اصغرپور، م. 1392. تصمیم گیری­های چند معیاره، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
2. الفت، ل.، شهریاری نیا، آرش. 1393. مدل‌سازی ساختاری تفسیریِ عوامل مؤثر بر انتخاب همکار در زنجیره تأمین چابک،مدیریت تولید و عملیات، 5(2)، 128-109.
3. آذر، ع.، خسروانی، ف.، جلالی، ر.، 1398. تحقیق در عملیات نرم، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
4. بهبودی، ا.، رجوعی، م.، زارعی، ع.، شجاعی­باغینی، گ.، 1397. طراحی الگوی معیارهای ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری ایران، فصلنامة گردشگری و توسعه، سال 7، شمارة 4، صص 82-61.
5. حسام، م.، 1398. شناسایی موانع تأسیس و توسعه اقامتگاه­های بوم­گردی در نواحی روستایی استان گیلان، فصلنامه پژوهش­های روستایی، دوره 10، شماره3، صص559-549.
6. حیدری، ع.، سیدکلالی، ن.، 1395. ارائة مدل مزیت رقابتی شرکت­های مشاورة مدیریت بر اساس نظریة قابلیت­های پویا، فصلنامه مدیریت بازرگانی، دورة 8، شمارة 2، صص 338-317.
7. خسروی، ع.، صابونچی، ر.، فروغی­پور، ح.، 1398. ارائه مدل ارتباطى با تأکید بر انسجام گروهى و نوع تعارض جهت اثربخشى تیم­هاى فوتبال لیگ برتر جهت حضور در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۹، فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، سال 30، شماره 118، صص 268-255.
8. درخشی، م.، شریفی­نیا، ز.، 1397. تحلیل فضایی احساس امنیت گردشگران و تأثیر آن بر توسعة گردشگری (مطالعۀ موردی: شهر ساری)، فصلنامه جغرافیا و توسعۀ ناحیه ای، دوره 16، شماره 1، صص221-193.
9. رکن­الدین افتخاری، ع.، رمضان­نژاد، ی.، 1397. تحلیل ظرفیت ارتباطات سازمان­های متولی مقاصد گردشگری ساحلی (مطالعه موردی: مقاصد روستایی استان گیلان)، فصلنامه برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره 20، شماره 2، صص187-167.
10. زارعی، ع.، ایزدخواه، م.، 1394. الگوسازی ساختاری تفسیری نقشه استراتژی در شرکت مادر تخصصی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 19، شماره 3، صص166-141.
11. سیادت، س.؛ امینی، م.؛ پرهیزگار، م.؛ و سالار، ج. 1398. طراحی و تبیین الگوی راهبردی کنترل استراتژیک با رویکرد خودکنترلی بر مبنای نظریه­پردازی داده­بنیاد، فصلنامه مدیریت سازمان­های دولتی، سال 8، شماره ۱، صص 32-11.
12. شفقتی، م.؛ حجازی­زاده، ز.؛ و افراخته، ح. 1399. پتانسیل­های اقلیمی مؤثر جهت برنامه­ریزی و توسعه صنعت گردشگری در استان گیلان، فصلنامه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره ۲۰، شماره ۵۶، صص18-1.
13. صابری، ا.؛ توکلی­نیا، ج.؛ و رضویان، م. (1398). ارزیابی ظرفیت مدیریت یکپارچه توسعه گردشگری شهرستان کاشان، مطالعات مدیریت گردشگری، سال 14، شماره 54، صص103-81.
14. صفوی، س ر.؛ اسکندری، م.؛ علیزاده، م.؛ و خوشدلان، م.، ۱۳۹۶. بررسی وضعیت اشتغال در بخش گردشگری مورد مطالعه (استان گیلان)، فضای جغرافیایی، دوره 17، شماره 60، صص ۳۸-۲۱.
15. فتحی­زاده، ع.، زارع، ر.، 1399. تحلیل اثر عذرخواهی خالصانه و تمایل به همکاری بر تعارض در محیط کار: تبیین نقش میانجی بخشش و تعدیل­گر همدلی بین کارکنان، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال 9، شماره 1، صص114-83.
16. نوری، س ر.؛ ملک­زاده، غ.؛ رحیم­نیا، ف.؛ و خوراکیان، ع.، 1397. انواع تاکتیک­های شکل­گیری رهبری اخلاقی بر مبنای سطوح و موقعیت­های مختلف بحران (مطالعه موردی: سازمان صنایع دفاع جمهوری اسلامی ایران و گروه­های تابعه)، دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 14، صص 166-155.
17. Barbhuiya, M., Chatterjee, D. 2020. Vulnerability and resilience of the tourism sector in India: Effects of natural disasters and internal conflict, Tourism Management Perspectives, Vol. 33, January 2020, Article 100616, in press.
18. Buda, D. 2015. Tourism in Conflict Areas: Complex Entanglements in Jordan, Journal of Travel Research, Vol. 55, Issue 7, 1-12.
19. Chen, N., Dwyer, L. 2018. Residents' place satisfaction and place attachment on destination brand-building behaviors: Conceptual and empirical differentiation, Journal of Travel Research, 57(8), 1026–
20. Chien, M. P., Ritchie, B. W. 2018. Understanding intergroup conflicts in tourism, Annals of Tourism Research, Vol. 72, 177–179.
21. Choo, H. S., et al. 2011. The influence of the resident's identification with a tourism destination brand on their behavior, Journal of Hospitality Marketing & Management, 20(2), 198–
22. Concu, N., Atzeni, G. 2012. Conflicting preferences among tourists and residents, Tourism Management, Vol. 33, Issue 6, 1293-1300.
23. Curcija, M., et al. 2019. Development of a conflict management model as a tool for improved project outcomes in community based tourism, Tourism Management, Vol. 70, 341-354.
24. Doxey, G. V. 1975. A causation theory of visitor-resident irritants: Methodology and research inferences, Proceedings of the Sixth Annual Conference of the Travel Research Association. San Diego, CA: Travel and Tourism Research Association195–198.
25. Dredge, D. 2010. Place change and tourism development conflict: Evaluating public interest, Tourism Management, 31(1), 104–112.
26. Engström, C., Boluk, K. A. 2012. The battlefield of the mountain: Exploring the conflict of tourism development on the three peaks in Idre, Sweden, Tourism Planning and Development, 9(4), 411–427.
27. Franke, H., Foerstl, K. 2018. Fostering integrated research on organizational politics and conflict in teams: A cross-phenomenal review, European Management Journal, Vol. 36, Issue 5, 593-607.
28. Garau-Vadell, J. B. et al. 2018. Economic crisis and residents’ perception of the impacts of tourism in mass tourism destinations, Journal of Destination Marketing & Management,Volume 7,Pages 68-75.
29. Gardas, B. B., et al. 2019. A hybrid decision support system for analyzing challenges of the agricultural supply chain, Sustainable Production and Consumption, 18, 19-32.
30. Gong, J., et al. 2019. Responsible tourism in Bangkok, Thailand: Resident perceptions of Chinese tourist behavior, International Journal of Tourism Research, 21(2), 221–233.
31. Iverson, T. 2010. Cultural conflict: tourists versus tourists in Bali, Indonesia, International Journal of Culture. Tourism and Hospitality Research, Vol. 4, No. 4, 299-310.
32. Kreiner, N. C., et al. 2015. Understanding conflicts at religious tourism sites: The Baha’i World Center Israel, Tourism Management Perspectives, Vol.16, 228–236.
33. Kumar, A., Dixit, G. 2018. An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach, Sustainable Production and Consumption, 14, 36-52.
34. Kuvan, Y., Akan, P. 2012. Conflict and agreement in stakeholder attitudes: Residents' and hotel managers' views of tourism impacts and forest-related tourism development, Journal of Sustainable Tourism, Vol. 20, No. 4, 571–584.
35. Murphy, P. E. 1983. Perceptions and attitudes of decision-making groups in tourism centers, Journal of Travel Research, 21(3), 8–12.
36. Postma, A., Schmuecker, D. 2017. Understanding and overcoming negative impacts of tourism in city destinations: conceptual model and strategic framework, Journal of tourism futures, Vol. 3, No. 2, 144-156.
37. Rajput, S., Singh, S. P. 2018. Identifying Industry 4.0 IoT enablers by integrated PCA-ISM-DEMATEL approach, Management Decision.
38. Rasoolimanesh, S. M., et al. 2017. Urban vs. rural destinations: Residents’ perceptions, community participation and support for tourism development, Tourism Management, Vol. 60, 147-158.
39. Robinson, M., Boniface, P. 1999. Tourism and cultural conflicts, Oxford, England: CABI Publishing.
40. Sage A. P. 1977. Interpretive structural modeling: Methodology for large-scale systems, New York, NY: McGraw-Hil.
41. Shen, H., et al. 2017. One country, two strata: Implications of social and cultural conflicts of Chinese outbound tourism to Hong Kong, Journal of Destination Marketing & Management, 6(3), 166–169.
42. Teng, H. 2019. Residents’ perceptions of tourism conflict with Chinese tourists: does economic dependence matter?, Asia Pacific Journal of Tourism Research, Vol. 24, No. 9, 978-991.
43. Tsaur, Sh., et al. 2018. Tourist–resident conflict: A scale development and empirical study, Journal of Destination Marketing & Management, Vol. 10,152-163.
44. Wang, L., et al. 2018. Research on the influencing factors in coal mine production safety based on the combination of DEMATEL and ISM, Safety science, 103, 51-61.
45. Wang, L., Yotsumoto, Y. 2019. Conflict in tourism development in rural China, Tourism Management, Vol. 70, 188–200.
46. Warfield, J. N. 1974. Developing interconnection matrices in structural modeling, IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, (1), 81-87.
47. Yang, J., et al. 2013. Social conflict in communities impacted by tourism, Tourism Management, Vol. 35, 82–93.
48. Ye, B., et al. 2012. An empirical study of anticipated and perceived discrimination of tourist from China in Hong Kong: The role of intercultural competence, Journal of China Tourism Research, Vol. 8, No. 4, 417–430.
49. Yuxi, Z., Linsheng, Zh. 2020. Identifying conflicts tendency between nature-based tourism development and ecological protection in China, Ecological Indicators, Vol. 109, February 2020 Article 105791.
50. Zenker, S., Rutter, N. 2014. Is satisfaction the key? The role of citizen satisfaction, place attachment and place brand attitude on positive citizenship behavior. Cities, 38(4), 11–
51. Zhang, H., Xu, H. 2019. Impact of destination psychological ownership on residents’ “place citizenship behavior”, Journal of Destination Marketing & Management, Vol. 14, December 2019, Article 100391.
52. Zhou, D.Q., et al .2006. A Study of the System's Hierarchical Structure Through Integration of Dematel and ISM, Paper presented at the Machine Learning and Cybernetics, Dalian, China.

Zhou, S., et al. 2020. Family/friends support, work-family conflict, organizational commitment, and turnover intention in young preschool teachers in China: A serial mediation model, Children and Youth Services Review, Vol. 113, June 2020Article 104997.