تحلیل برساختگرایانه جرایم علیه اراضی دولت

دستاوردهای نوین در حقوق عمومی

دوره 1، شماره 4، دی 1401، صفحه 120-106   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی ربیع¹؛ عباس شیخ الاسلامی^{* 2}؛ مجید فولادیان³

¹دانشجوی دکترای حقوق جزاوجرم شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد مشهد، پردیس گلبهار، مشهد،ایران

²دانشیارگروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران

³استادیارگروه علوم اجتماعی ، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ،مشهد ، ایران

چکیده

ترسیم مفهوم «جرم» نقطه آغاز مسیر اندیشه کیفری است. درواقع ، تصویری که از جرم ارائه میشود، سایر مفاهیم بنیادین جرمشناختی (نظیر مجرم و علت شناسی) و نظام سیاست کیفری (نظیر عدالت، جرمانگاری و پیشگیری) را صورت بندی میکند. بر مبنای نظریه برساخت گرایی اجتماعی، می توان جرم را یک پدیده اجتماعی دانست که بیرون از فکر و ذهن انسانها و دارای یک وجود عینی مستقل نیست بنابر این آن چیزی که جرم تلقی می شود، بسته به اینکه چه کسی آنرا توصیف کرده، متفاوت خواهد بود؛ لذا، در روابط بین افراد، با برساخت یک واقعیت اجتماعی از جرم روبرو می باشیم.
این مقاله با اتخاذ حالتی میان رو از نگاه برساختگرایی اجتماعی به مفهوم جرم و استفاده از نظریه «واقعیت اجتماعی جرم» که معتقد است که تعریف افعال مجرمانه و اعمال قوانین کیفری و برساخت ادراک کیفری و توسعه الگوهای رفتاری متناسب با ان ، محصول کنش سهامدارانی است که با تاثیر بر فرایند جرمانگاری سعی می کنند تا منافع شخصی و گروهی خود را تضمین نمایند، واقعیت جرمانگاری در حوزه اراضی ملی و دولتی در ایران مورد بحث و بررسی قرار می دهد. مطالعه گفتمان رسمی کنشگران سیاست جنایی با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و مجلس شورای اسلامی نشان داده که حداقل در حوزه ی جرمانگاری در زمینه اراضی در نظام عدالت کیفری ایران، نظریه برساختگرایی به نحوی اشکار بر جرمانگاری و ذهنیت فعالین این جریان حاکم است.

کلیدواژه‌ها

واقعیت اجتماعی جرم؛ برساختگرایی؛ کنشگران فرایند جرمانگاری؛ تعریف رفتارهای مجرمانه

مراجع