بررسی تطبیقی مغفولات بلاغت در دو تفسیر قرآنی روض الجنان ابوالفتوح رازی و کشف الاسرار ابوالفضل میبدی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 1، دوره 17، شماره 66، شهریور 1402، صفحه 1-19   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2023.1966321.2460

نویسندگان

احمد نظری¹؛ مسعود سپه وندی^{* 2}؛ قاسم صحرائی³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.

²استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

³دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

چکیده

بلاغت دانشی است که موضوع آن بررسی و نشان دادن شگردها و شیوه‌های هنریِ موثر ساختن کلام از طریق به کارگیری زیبایی‌های ادبی است. از آنجایی که بررسی وجوه مختلف زیبایی و نمایاندن جنبه‌های اعجاز آمیز قرآن کریم همواره در میان مفسران اهمیّت بسزایی داشته است شناخت بلاغت و شیوه‌های بلاغی قرآن، نه تنها پرده از وجوه اعجاز بلاغی این کتاب کریم بر می‌دارد، بلکه معانی نهفته و گنجینه‌های پنهان آن را نیز آشکار می‌سازد. نوشتار حاضر پژوهشی است که در آن نگارندگان کوشیده‌اند با روش تحلیلی- توصیفی و رجوع مستقیم به دو تفسیر قرآنی و ادبی روض الجنان و روح الجنان ابوالفتوح رازی و کشف الاسرار و عدة الابرار ابوالفضل میبدی، زیبایی‌های ادبی که از چشم بلاغیون به دور مانده و یا کمتر به آنها پرداخته شده را یافته و مورد بررسی تطبیقی قرار دهند. نگارندگان پس از تحلیل نمونه‌ها نتیجه می‌گیرند که در این دو تفسیر از صنایع خاصی همچون: بساط یا مقدمه چینی، قول یا اشارات مبادی به معنا، معقد یا شکستن کلمه در میان دو مصراع و غیره استفاده شده که دو مورد از آنان در روض الجنان، دو مورد در کشف الاسرار و دو مورد در هر دو تفسیر مورد استفاده قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

مغفولات؛ بلاغت؛ تفسیر؛ روض‌الجنان؛ کشف الاسرار

مراجع