عوامل هویتی و تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

دوره 14، شماره 52، آذر 1401، صفحه 61-72   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2023.1954398.3469

نویسندگان

سلیمان الماسی¹؛ قاسم ترابی^{* 2}؛ عباس صالحی³

¹دانشجوی دکتری تخصصی گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

²دانشیار گروه روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران(نویسنده مسئول)

³استادیار گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

چکیده

چکیده:
سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که «علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند.» و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلال‌طلبی ناشی از فرهنگ ملی و اسلامی ایران از یک سو و هژمونی طلبی با نگاه یک‌جانبه و نگرش لیبرالیستی آمریکا از سوی دیگر موجب تعارض در روابط دو کشور شده و ایجاد روابط مسالمت‌آمیز و توأم با احترام متقابل را بسیار دشوار کرده است.
این مقاله، با بهره‌گیری از روش تحلیلی - مقایسه‌ای و در چارچوب نظریه سازه‌انگاری، تلاش کرده، ضمن کشف و شناسایی عوامل هویتی ایران و امریکا، به بررسی و مقایسه‌ی عوامل هویتی متناظر و درعین‌حال متضاد، دو کشور بپردازد که نتیجه کلی آن عبارت است از اینکه: این رویکرد به دلیل معنا محوری و توجه به هنجارها و انگاره‌های هویتی، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در مقابل امریکا برخوردار است.
واژه‌های کلیدی: عوامل هویتی، تعارض، هویت، ایران، امریکا

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: عوامل هویتی"؛ " تعارض"؛ " هویت"؛ " ایران"؛ " امریکا

مراجع

اکتار، عدنان (1387.)تاریخ ناگفته و پنهان آمریکا،ترجمه صاحب خلق، نصیر، تهران: هلال.

-ایوبی،حجت الله(1380).مؤلفه های گفتمان سیاسی انقلاب اسلامی،مجله اندیشه انقلاب اسلامی،پیش شماره1، بهار.

-بوردو، (1378) لیبرالیسم، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران: نشر نی،چاپ اول.

-جهانگیری، منصور(1401). قانون اساسیجمهوریاسـلامیایـران1400،تهـران:انتشارات دوران.

-جعفری موحد،حسین(1394.)رابطه ایران با ایالات متحده آمریکا؛امکان یاامتناع؟ فصلنامه سیاست خارجی،سال بیست نهم، شماره3، 

-خمینی،سیّدروح الله(1373). صحیفه امام: بیانات،پیامها،مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی ونامه ها،مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

-خمینی،سیدروحالله(1378). صحیفه امام، تهران:مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 72 /

-دهقانی فیروزآبادی،سیدجلال،(1391.)اسلامی ایران از دولت بازرگان تادولت روحانی،تهران:نشرمخاطب سیاست خارجی جمهوری ایـلامی ایران، تهران-سمت

-دارابی، علی(1394.)سازه انگاری چارچوبی نظری برای تبیین منازعه ایران و امریکا، فصلنامه سیاست خارجی، دوره29، شماره 2، تابستان، صص52-33.

-دانش نیا، فرهاد(1394.)سازهانگاری الکساندر ونت: امتناع گذار ازبنبست های تئوریک روابط بین الملل و دستیابی به راهی میانه،جستارهای سیاسی معاصر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال ششم، تابستان، شماره2، (پیاپی16)، صص74-49

-شکوری،ابوالفضل و وزیریان،امیرحسین(1398).احیای قدرت منطقه ای ایـران(2017-2005،)فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحدشهر ضا،شماره38،بهار.

-فوکو، میشل(1391). ایران روحیک جهان بیروح، ترجمه نیکوسرخوش و افشین جهندیده،تهران: نشر نی.

-کریمی، غلامرضا، کشوریان آزاد،محسن (1394). بررسی نقش مؤلفههای هویتی در روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا پس از انقلاب اسلامی، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شماره24.

-لوین،اندرو(1380). نظریه لیبرال دموکراسی،ترجمه و تحشیدانتقادی سعیدزیباکلام، تهران: انتشارات سمت.

-مشیرزاده، حمیرا (1393). مطالعه سازه انگارانه سازمانهای بین المللی و امکانات پژوهشی، فصلنامه سازمانه ای بین المللی، سال دوم، شماره پنجم، صص35-7.

-مطهری، مرتضی (چاپ1385.)جهان بینی توحیدی، تهران: انتشارات صدرا.

-مطهری،مرتضی (چاپ1385). جامعه و تاریخ، تهران: انتشارات صدرا.

-مظفرپور،نعمتالله(1386.)رویارویی آرمان شهرگرایانه،تهران: انتشارات علمی وفرهنگی.

-منصوری،جواد(1396.)تهران:مرکزاسنادانقلاب اسلامی ایران،5مهر96.

-نوری،وحید،ملکوتی،محمد،(1391). جایگاه عدالت طلبی درسیاست خـارجی جمهـوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست خارجی، شماره26.

-نامدارو ندایی سالار)1397(طرح تحریم های مجدد کنگره آمریکا علیه سپاه پاسداران؛ پیامدهای منطقه ای وبین المللی، اندیشکده راهبردی تبیین