تاریخ نگاری محلی بیت المقدس

فصلنامه تاریخ

دوره 16، شماره 63، اسفند 1400، صفحه 437-454   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

آمنه باقری^*

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی آزاداسلامی تهران،تهران،ایران

چکیده

این نوشتار به بررسی سیر تاریخ‌نگاری محلی مربوط به شهر بیت المقدس در دوره میانه اسلامی (سده های سوم تا نهم هجری) می‌پردازد. به طور کلی تاریخنگاری محلی در شام از سده سوم هجری و در قالب گونه «صحابه نگاری» (شرح احوال صحابه) آغاز شد. برآمدن دولت‌های محلی و وقوع جنگهای  صلیبی در رشد و گسترش تواریخ محلی شام تاثیر به سزایی داشت. با بررسی شکلی و محتوایی تواریخ محلی شام، می‌توان آن ها را در سه گونه وقایع‌نامه ها، زندگینامه ها و فضائل نامه ها دسته بندی کرد. عموم کتابها و آثاری که در رابطه با بیت المقدس به نگارش درآمده است، در حوزه فضائل نگاری دسته بندی می شود. در حوزه فرهنگنامه ها به نظر می رسد کتاب مستقلی در حوزه مشاهیر بیت المقدس نگاشته نشده است. در قالب وقایع نگاری نیز اغلب حوادث مربوط به بیت المقدس، ذیل تواریخ شام و دمشق آمده است. آثاری چون ذیل تاریخ دمشق ابن قلانسی و کتاب بغیه الطلب فی تاریخ حلب ابن عدیم از آن جمله است.

مراجع