بررسی فیتوشیمیایی میزان ترکیب آلی آلکالوئید گیاه دارویی (Peganum harmala L.) جمع‌آوری شده از چند منطقه رویشی استان اردبیـل

کاربرد شیمی در محیط زیست

دوره 13، شماره 50، مرداد 1401، صفحه 1-5   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حجت اقبال^{* 1}؛ سولماز موسوی نیا²؛ مهدی احمدی سابق³

¹گروه فیتوشیمی، مرکز تحقیقات علوم پایه، دانشگاه تبریز، ایران.

²گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران.

³استادیار شیمی آلی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران.

چکیده

گیاهان به‌عنوان موجودات زنده، متابولیت‌های ثانویه را به‌عنوان ابزار سازگاری به شرایط و پدیده‌های مختلف اکولوژیکی پیرامون خود جهت حفظ خود و نسل‌های آینده تولید می‌نماید. کشور ایران با داشتن تنوع بالای اقلیمی از غنی‌ترین منابع گیاهان دارویی جهان است. گیاه دارویی (Peganum harmala L.) از گیاهان دارویی مهم شمال‌غرب ایران دارای پراکنش گسترده در اکثر مناطق کشور می‌باشد. بذر این گیاه دارویی غنی از آلکالوئید می‌باشد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان، روماتیسم، دیابت، فشار خون، قلب و عروق و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات دارویی گیاهان تحت تأثیر عوامل محیطی از جمله شوری و ارتفاع قرار می‌گیرد. بدین منظور بذر گیاه دارویی اسپند از سه منطقه مشگین‌شهر، گرمی و پارس‌آباد از شهرستان‌های استان اردبیل جمع‌آوری گردید و تعیین آلکالوئید کل آن در آزمایشگاه فیتوشیمی بخش تحقیق و توسعه شرکت دانش‌بنیان پژوهشگران داروی سبز مورد سنجش قرار گرفت. تعیین آلکالوئید کل از روش اسپکتروفتومتری با استفاده از بروموکروزول گرین با 3 تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که مقدار آلکالوئید کل بذر گیاه از منطقه گرمی بیشتر از بقیه مناطق بود و کمترین مقدار آلکالوئید در بذر گیاه از منطقه پارس‌آباد یافت شد. نتایج بدست آمده در سطح 5 درصد معنی‌دار بود.

کلیدواژه‌ها

اسپند‌؛ آلکالوئید؛ فیتوشیمیایی؛ استان اردبیل؛ بذر

مراجع