بررسی تطبیقی عاشقانه‌های سید قطب و رهی معیری

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 بهمن 1401

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2023.1968478.2472

نویسندگان

فاروق نعمتی^{* 1}؛ هادی یوسفی²

¹عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

عشق پاسخی به معمای وجود انسان و جوابی کامل به ژرف‌ترین نیازهای او برای غلبه بر جدایی و رهایی از زندان تنهایی خویش است. عشق به عنوان یکی از شاخص‌های رمانتیکی، در اشعار رهی معیری، شاعر معاصر ایران و سید قطب، شاعر معاصر مصر، از بسامد قابل توجهی برخوردار است و غزل‌های این دو سراینده، یکی از زیباترین جلوه‌گاه‌های تجلی عشق در شعر معاصر فارسی و عربی است؛ به نحوی که نگاه دو شاعر به مقوله‌ی عشق را می‌توان از جهاتی با هم مقایسه نمود. نگاه حسرت‌آمیز سید قطب و معیری به اموری چون فراق، عهد گسیختن معشوق، افسوس بر ایام گذشته، و ...، عشق را در نزد این دو، در هاله‌ای از غم و ماتم فرو برده است، تا جایی که می توان این دو شاعر را در ادبیات معاصر ایران و مصر، به عنوان ((دو عاشق غمگین)) قلمداد نمود. روش پژوهش در این مقاله، به شیوه‌ی معنایی و با تکیه بر مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی است؛ به این شکل که محتوا و مضمون غزل‌های دو شاعر با هم مقایسه شده است و از این رهگذر، شباهت‌های معنایی و مفهومی قابل توجهی ملاحظه شده است.

کلیدواژه‌ها

"؛ عشق"؛ ادبیات تطبیقی"؛ شعر معاصر ایران و مصر"؛ ،"؛ رهی معیری"؛ ، "؛ سید قطب"