مقایسه واکنش عملکرد کمی و کیفی ژنوتیپ‌های مختلف چغندرقند تحت شرایط تنش خشکی

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

دوره 12، شماره 2، بهمن 1401، صفحه 86-103   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.2./jpps.2023.698920

نویسندگان

بهنام احمدی¹؛ حسین حیدری شریف آباد^{* 1}؛ محمد عبداللهیان نوقابی²؛ علی مختصی بیدگلی³؛ رحیم محمدیان²

¹گروه علوم باغبانی و زراعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

³گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

تنش خشکی از عمده دلایل کاهش عملکرد کمی و کیفی در زراعت چغندرقند می‌باشد، از‌ طرفی کاهش روز افزون آب در‌ دسترس، بویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث تشدید این وضع شده است. در این شرایط استفاده از ارقام مقاوم به خشکی روشی مؤثر برای کاهش ریسک تولید می‌باشند. برای این منظور آزمایشاتی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با فاکتور اصلی آبیاری (90 و 180 میلی‌متر) و فرعی ژنوتیپ (۱۶ هیبرید و چهار رقم شاهد ژنوتیپ) در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ در موسسه تحقیقات چغندرقند کرج انجام شد. نتایج نشان داد که روند کاهشی میانگین عملکرد ریشه و عملکرد قند خالص در دو سال به ترتیب در شرایط تنش 5/28 و 5/10 درصد نسبت به شرایط نرمال آبیاری وجود دارد. با این حال، در شرایط تنش محتوای قند ناخالص و خالص روندی افزایشی و مقادیر ناخالصی ریشه (سدیم و نیتروژن) روندی کاهشی داشت که همراه با بیشترین مقادیر ضریب استحصال قند شد. همچنین کاهش مصرف آب در شرایط تنش منجر افزایش کارایی آب آبیاری در شرایط تنش نسبت به نرمال شد. در بررسی ژنوتیپ‌ها بر اساس دو شاخص تحمل و مقاومت به تنش خشکی و شاخص عملکرد، ژنوتیپ‌های شماره ۱، ۳، ۹، ۱۲ و ۱۶ به عنوان ژنوتیپ‌های امیدبخش شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها

درصد قند؛ شاخص مقاومت به خشکی؛ عملکرد قند

مراجع