حدود الزام طرفین در رسیدن به توافق در مذاکره مجدد قراردادهای نفتی بین‌المللی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 2، دوره 16، شماره 59، فروردین 1402، صفحه 25-50   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2023.1958464.2362

نویسندگان

احمدرضا اسعدی نژاد¹؛ عبدالحسین شیروی خوزانی^{* 2}؛ مهدی منتظر³؛ کورش جعفرپور⁴

¹دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

²استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

³استادیار گروه حقوق خصوصی واحد دماوند، دانشگاه آزاد اسلامی، دماوند، ایران. رایانامه: [e-mail]

⁴استادیار گروه حقوق خصوصی واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: در قراردادهای بلند مدت نفت و گاز به منظور جلوگیری از برهم خوردن تعادل و توازن قراردادی در خلال اجرای طولانی مدت قرارداد، شرط مذاکره مجدد پیش‌بینی می‌شود تا با انجام دوباره مذاکره در خصوص شروط و چگونگی اجرای قرارداد، تعادل برهم خورده به قرارداد باز گردد. گرچه مفهوم مذاکره مجدد، ساختار و ابعاد آن توسط سایر محققین بررسی شده است ولی به این پرسش پاسخی داده نشده است که آیا درج شرط مذاکره مجدد در قراردادهای نفتی به معنای الزام طرفین به حصول توافق است؟ به بیان بهتر مذاکره مجدد نوعا تعهد به وسیله است و یا تعهد به نتیجه؟
روش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی نگارش یافته است.
یافته ها و نتایج: درج مذاکره مجدد را نباید صرفا عملی تشریفاتی و شکلی محسوب کرد، زیرا هدف از درج چنین شرطی بازگردان تعادل به قرارداد بدون نیاز به رجوع به دستگاه قضایی است، بنابراین اگر رسیدن به توافق امری تکلیفی برای طرفین قرارداد نباشد، اساسا درج چنین شرطی فاقد قدرت الزام‌آور می‌باشد و صرفا تبدیل به عملی وقت‌گیر و بیهوده می‌شود، بالاخص زمانی که طرفین در مواضع خود اصرار داشته باشند. نتیجه مطالعات این مقاله نشان می‌دهد مذاکره مجدد نوعا تعهد به نتیجه است و طرفین باید از طریق توسل به چنین شرطی و با رعایت حسن نیت قراردادی، در خصوص اختلاف فی مابین توافق کسب کنند.

کلیدواژه‌ها

مذاکره مجدد؛ قراردادهای نفتی؛ تعهد به وسیله؛ تعهد به نتیجه

مراجع

- بیگدلی، سعید. (1394). تعدیل قرارداد. چاپ چهارم. نشر میزان.

- پاکدامن، رضا. (1389). فرایند مذاکره و تحقق معاملات بین‌المللی؛ پیش‌نیازها، هدایت مذاکرات و پیگیری توافقات. چاپ اول. انتشارات شرکت چاپ و نشر بازرگانی.

- جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1395). دوره حقوق مدنی حقوق تعهدات. چاپ چهارم. کتابخانه گنج دانش.

- رستگار، عباس و بابایی، داریوش. (1396). تبیین شرط ثبات در قراردادهای نفتی. ماهنامه پژوهش ملل، 2(20)، 106-91.

https://paper.researchbib.com/view/paper/135153

- شهیدی، مهدی. (1382). آثار قراردادها و تعهدات. چاپ دوم. مجد.

- شیروی، عبدالحسین. (1395). حقوق نفت و گاز. چاپ سوم. نشر میزان.

- شیروی، عبدالحسین و کاظمی، محمدجواد. (1397). بررسی شرط مذاکره در حل و فصل اختلافات تجاری با توجه به رویه قضایی بین‌المللی. مجله حقوقی دادگستری، 82(104)، 240-217.

https://www.sid.ir/paper/365515/fa

- عیسی‌تفرشی، محمد و مرتضوی، عبدالحمید. (1388). مطالعه تطبیقی تعهد به وسیله و تعهد به نتیجه در فقه، حقوق فرانسه و ایران. فصلنامه فقه و مبانی حقوق، 5(15)، 31-12.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1058688/

- علیخانی، محمد. (1397). راهکارهای برون رفت از بن بست‌های مذاکراتی و حل تعارض مسائل نفتی. نشریه پژوهش‌های حقوقی، 17(35)، 285-263.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1564282

- غلامی، وحیده و امین زاده، الهام. (1393). رویکرد فعال در مقابله با پیامدهای تحریم‌های اقتصادی در قراردادهای تجاری. نشریه مجلس و راهبرد، 21(78)، 60-35.

http://ensani.ir/fa/article/427015

- کاتوزیان، ناصر. (1385). دوره مقدماتی حقوق مدنی اعمال حقوقی قرارداد-ایقاع. چاپ یازدهم. شرکت سهامی انتشار.

- کاتوزیان، ناصر. (1393). حقوق مدنی نظریه عمومی تعهدات. چاپ هفتم. نشر میزان.

- کاظمی نجف‌آبادی، عباس و دیباوند، هادی. (1396). تاثیر روش‌های مختلف محاسبه بهره مالکانه بر امکان درخواست انجام مذاکره مجدد در قراردادهای سرمایه‌گذاری بالادستی نفت. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 13(53)، 211-185.

https://iiesj.ir/browse.php?a_id=704&sid=1&slc_lang=fa

- مهتاب‌پور، محمدکاظم و صمدی، افروز. (1399). تکالیف متعهدله در قرارداد. نشریه حقوق فناوری‌های نوین، 1(1)، 220-195.

https://www.sid.ir/paper/374274/fa

- نامدار زنگنه، محمد و طباطبایی، سید حسین، (1398). مذاکره مجدد؛ انعکاس نیاز به استمرار تعادل مالی- اقتصادی در قراردادهای سرمایه‌گذاری صنعت نفت و گاز. پژوهش‌های حقوقی، (39)، 57-41.

https://www.noormags.ir/view/en/articlepage/1564320/

 

- Abdullah, Alfaruque. (2005). Stability in Petroleum Contracts: Rhetoric and Reality (Lessons from the experiences of selected developing countries and economies in transition 1980-2002). Student thesis, Supervisor Peter Cameron, Dunsee, University of Dunsee.

- Alemadi, Talal Abdulla. (2012). The Renegotiating Clause in Petroleum International Joint Venture Agreements. University of Oxford, (4), 1 – 38.

https://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID2073340_code898925.pdf?abstractid=2073340&mirid=1

- Alqurashi, Zeyad A. (2005). Renegotiation of International Petroleum Agreements. Journal of International Arbitration, 22(4), 261-300.

https://heinonline.org/HOL/AuthorProfile?base=js&search_name=Qurashi,%20Zeyad%20A.%20At&1==1663618701

- Berger, Klaus Peter. (2003 ). Renegotiation and Adaptation of International Investment Contracts: The Role of Contract Drafters and Arbitrators. Vanderbilt Journal of Transnational Law, 36(4),1347-1380.

https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/vantl36&div=55&id=&page=

- Berger, Klaus Peter. (2015). Private Dispute Resolution in International Business.Volume 2. Netherlands, a Wolters Kluwer Company.

- Bernardini, Piero. (2008 ). Stabilization and Adaptation in oil and gas Investments. Journal of Word Energy Law& Business, 1(1),98-112.

https://academic.oup.com/jwelb/articlepdf/1/1/98/3227611/jwn001.pdf

- Dupuy, Pierre-Marie. (1999 ). Reviewing the Difficulties of Codification: On Ago’s Classification of Obligations of Result in Relation to State Responsibility. University of Paris, 10(2), 371-385.

 http://www.ejil.org/pdfs/10/2/587.pdf

- Erkan, Mostafa. (2011). International Energy Investment Law (Stability through Contractual Clauses). Netherlands, Wolters Kluwer.

- Hogan, William and Sturzenegger, Federico and Tai, Laurence. (2007). Contracts in Natural Resources. Primer Cambridge, Harvard Kennedy School.

- Kapwadi, Lukanda. (2012). Renegotiation a Long Term Investment Contract: The Case of Mining Contracts in DRC,  LLM. University of Pretoria, Pretoria,

- Kolo, Abba and Waelde, Thomas W. (2000).Renegotiation and Contract Adaptation in International Investment Projects. The Journal of World Investment, 1(1),5-57.

https://www.researchgate.net/publication/270370818

- Lauren, Sweet. (2015). Obligation to Friendly negotiation; An Enforceable Condition Precedent to Arbitration. The European, Middle eastern and African Arbitration Review.

- Likosky, Michael. (2009). Contracting and Regulatory Issues in the Oil and Gas and Metallic Minerals Industries. Transnational Corporations, 18(1), 1-42.

- Mato, Hadiza Tijjani. (2012). The Role of stability and renegotiation in transnational petroleum agreements. Journal of Politics and Law,  5(1), 33-42.

- Ngambi, Sangwani. (2011). Stabilization clause and the Zambian Windfall Tax. Zambia Social Science Journal, 1(1), 107-117.

http://scholarship.law.cornell.edu/zssj/vol1/iss1/7

- Norbert, H. (1985 ). Procedures of Contract Adaptation and Renegotiation in International Commerce. Adaptation and Renegotiation of Contracts in International Trade and Finance. Antwerp.

- Oyewunmi, Tade. (2011). Stabilization and Renegotiation Clauses in Production Sharing Contracts: Examining the Problems and Key Issues. Ogel, 9(6), 1-25,

https://papers.ssrn.com/sol3/Delivery.cfm/SSRN_ID2777128_code1426493.pdf?abstractid=2776677&mirid=1

- Paterson, John. (2018). Production Sharing Agreements in Africa: Sovereignty and Relationality. NUS Law Working Paper, (31), 18 – 11.

https://ssrn.com/abstract=3302413

- Peter, Wolfgang. (1995). Arbitration and Renegotiation of International Investment Agreements. Second Revised. Kluwer Law International.

- Ruissi, Luigi. (2008). Chronicles of a failure: From a Renegotiation Clause to Arbitration of Transnational Contracts. Italian Legal Scholarship Unbound Working Paper,  (11), 77-116.

https://heinonline.org/holcgibin/get_pdf.cgi?handle=hein.journals/conjil24&section=6

- Salacus, Jeswald.W. (2000). Renegotiation International Project Agreements. Fordham International Law Journal, 24(4), 1319-1370.

https://ir.lawnet.fordham.edu/ilj/vol24/iss4/9/

- Schalkwykm, Annerine (AJ) Van. (2018). The Nature and Effect of Force Majeure Clauses in The South African Law of Contract, LLM. University of Pretoria. Pretoria.

- Wautelet, Patrick R.  (2013). International Public Contracts: Applicable Law and Dispute Resolution. University of Liege, (15), 1-58.

https://ssrn.com/abstract=2687627

- Young, Raymond. (2014). English, French & German Comparative Law. Third edition. New York: Routledge.

- Zaccaria,  Elena Christine. (2005). The Effect of Changed Circumstances in International Commercial Trade. International Trade and Business Law, 15(8), 135 – 182.

https://dokumen.tips/documents/the-effects-of-changedcircumstances-in-international-effects-of-changedcircumstances.html?page=1