مدل یابی ارتباط خشونت خانگی والدین بر رفتارهای برون سازی شده و درون سازی شده دانش آموزان با واسطه گری انعطاف پذیری روانشناختی

روانشناسی اجتماعی

دوره 10، شماره 65، مهر 1401، صفحه 15-29   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهروز ایزدآبادی^{* 1}؛ بهمن اکبری²

¹دانش‌آموخته دکتری،گروه روانشناسی،واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،گیلان، ایران

²گیلان، رشت، فلکه گاز، بلوار لاکان،پل طالشان، دانشگاه آزاد واحد رشت

چکیده

نظر به اهمیت دوران نوجوانی و شیوع مشکلات رفتاری در این دوران و نارسایی های جدی و مشهود که این مشکلات در قلمرو کنشگری های تحصیلی، اجتماعی، ارتباطی و دیگر زمینه های مهم زندگی فرد در زمان حال و آینده ایجاد می کنند، تعیین عوامل پیش بینی کنندة این مشکلات اهمیت خاص می یابد. اختلالات رفتاری کودکان که از رفتارهای پرخاشگرانه و تکانشی تا رفتارهای افسرده گونه و گوشه گیری در تغییر است، اختلالات شایع و ناتوان کننده ای هستند که برای معلمان، خانواده و خود کودکان مشکلات بسیاری را ایجاد می کنند و با شیوع بالایی از مشکلات و پیامدهای همراه هستند. همچنین اختلالات رفتاری به عنوان یک پیش آگهی منفی برای سال های بعدی زندگی محسوب می شوند، اختلالات رفتاری به طور قابل ملاحظه ای بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی و حرفه ای کودکان و نوجوانان تاثیر منفی می گذارد و احتمال ابتلا به بیماری های روانی در دوره ی بزرگسالی را افزایش می دهد (حبیبی، مرادی، پورآوری و صالحی 1394). هدف پژوهش حاضر آزمودن مدل رابطه بین خشونت خانگی والدین بر رفتارهای برون سازی شده و درون سازی شده دانش آموزان با واسطه گری انعطاف پذیری روانشناختی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع مدل معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه ی اول استان گیلان بودند. حجم نمونه شامل 431 دانش آموز که به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت ها، به شیوه نمونه گیری از نوع داوطلبانه و دردسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها، پرسشنامه های خشونت خانگی ، فرم خودگزارش دهی نوجوانان و پرسشنامه ی پذیرش و عمل را تکمیل کرده و تحلیل داده ها با استفاد ه از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد، با توجه به اینکه اثر غیر مستقیم خشونت خانگی والدین، رفتارهای برون سازی شده و رفتارهای درون سازی شده (یعنی زمانی که انعطاف پذیری روانشناختی به عنوان متغیر واسطه ای اعمال می شود) بیشتر از اثر مستقیم آنها است، فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار می گیرد و شاخص ریشه میانگین مجذورات تقریب نشان می دهد که مدل از برازندگی خوبی برخوردار است (037/0 = RMSEA) .

کلیدواژه‌ها

خشونت خانگی# رفتارهای برون سازی شده#رفتارهای درون سازی شده#انعطاف پذیری روانشناختی

مراجع

ایمانی، مهدی (1395). بررسی ساختار عاملی پرسش‌نامه انعطاف‌پذیری روا نشناختی در دانشجویان، مجله مطالعات آموزش و یادگیری، ##

برزگر بفرویی، کاظم (1394). تأثیر آموزش همدلی بر سازگاری اجتماعی و پرخاشگری دانش آموزان دختر. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، ۸ (۹)، 32- 21.##

پژوهی نیا، شیما؛ اسکندری، حسین؛ ابویسانی، یلدا (1395). تبیین مشکلات روانی مبتنی بر انعطاف‌پذیری شناختی و تمایزیافتگی خود، مجله شفای خاتم، ۴ (۳).##

پورنقاش تهرانی، سیدسعید؛ قلندرزاده، زهرا؛ فراهانی، حجت الله؛ صابری، سیدمهدی؛ پاشایی بهرام، معصومه (1397). رابطه بین خشونت خانگی و عملکردهای شناختی در زنان قربانی همسر آزاری: نقش واسطه‌ای خودتنظیمی و پریشانی روان‌شناختی، فصلنامه روانشناسی شناختی، ۶ (۳).##

پورنقاش تهرانی، سعید؛ افتخاری، مریم؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1395). نقش تجربه خشونت خانگی در پیش‌بینی افسردگی، اضطراب و استرس مردان خشونت‌گرا، مجله پزشکی قانونی ایران، ۲۲ (۲)، 137 – 129. ##

حاجی تبار فیروزجائی، محسن؛ حاجی تبار فیروزجائی، حسن؛ خوشبخت، نازنین؛ مذبوحی، سعید (1394). نقش خشونت خانواده علیه دانش آموزان در بزهکاری آنان، فصلنامه خانواده و پژوهش، 25. ##

حبیبی، مجتبی؛ مرادی، خدیجه؛ پورآوری، مینو؛ صالحی، سمیه (1394). بررسی میزان شیوع اختلالات رفتاری در دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه استان قم، مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران؛ 1394، 11 (۱)، 63- 56. ##

حسین خانزاده، عباسعلی (1398). روان‌شناسی، آموزش و توان‌بخشی افراد با نیازهای ویژه، تهران: نشر آوای نور. ##

رفاهی، ژاله و داستان، نصیر و اشرفی، حاجی.(1399). پیش‌بینی پرخاشگری کودکان بر اساس خشونت خانگی و سلامت روان کودک، الگوهای ارتباطی، ۷ (۲)، 66-56. ##

فرحزادی، نیکو؛ امیری مجد، مجتبی و بزازیان، سعیده( 1397). تأثیر روش نمایش خلاق بر کاهش اختلال های درون نمود کودکان پیش دبستانی. فصلنامه سلامت روان کودک، ۵ (۳).##

گلپایگانی، فاطمه و بیات، بنفشه و مجدیان، وحید و آقامجدی، سمیه. (1397). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت دلبستگی و نوع‌دوستی کودکان دارای مشکلات رفتاری برون سازی شده. کودکان استثنایی، ۱۸ (۴)، 88-77. ##

هیز، استیون و استروسال، کریک (2004). راهنمای عملی درمان مبتنی بر پذیرش و پایبندی، ترجمه: خمسه، اکرم (1396)، تهران: نشر ارجمند. ##

یارالهی، نعمت اله؛ شعیری، محمدرضا (1397). بررسی نقش اجتناب تجربه‌ای در پیش‌بینی سلامت عمومی در جمعیت غیر بالینی،مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، ۵ (۱۱)، 3 - 1. ##

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. (2001). ASEBA School-Age Forms & Profiles: Aseba Burlington. ##

Achenbach, T. M.; Dumenci, L. & Rescorla, L. (2007). DSM-Oriented and Empirically   BasedApproaches to Constructing Scales from the Same Item Pools , Journal of Psychiatric Research, 44 (7), 570-578. ##

Bardeen, J. R., & Fergus, T. A. (2016). The interactive effect of cognitive fusion and experiential avoidance on anxiety, depression, stress and posttraumatic stress symptoms. Journal of contextual behavioral science, 5(1), 1-6. ##

Battagliese, G., Caccetta, M., Luppino, O. I., Baglioni, C., Cardi, V., Mancini, F., & Buonanno, C. (2015). Cognitive-behavioral therapy for externalizing disorders: A meta-analysis of treatment effectiveness. Behaviour research and therapy, 75, 60-71. ##

Bond, F. W., Hayes, S. C., Baer, R. A., Carpenter, K, M., Guenole, N., Orcutt, H. K., Waltz, T.,& Zettle, R., D. (2011). Preliminary Psychometric Properties of the Acceptance and Action Questionnaire-II: A Revised Measure OF Psychological Inflexibility and Experiential Avoidance. Behavior Therapy. ##

Carbonella JY, Timpano K ( 2016). Examining the link between hoarding syptoms and cognitive flexibility deficits. Behavior Therapy, 47(2), 262-7.

Chung, Jensen, Parisi, Macy  and Lanier.(2021). Impact of Intimate PartnerViolence on Parenting and Children’s Externalizing Behaviors: Transactional Processes Over Time. Violence Against Women, 27(14), 2576–2599. ##

Council of Europe.(2011). Convention on Preventing and Combating Violence against Women and Domestic Violence (Istanbul Convention),Treaty SerieNo.210.Available at:www.coe.int/t/dghl/standard setting/equality/03themes/ Ep_memo_onv_VAW_en.pdf. ##

Harrison,.O.(2021). The Long-Term Effects of Domestic Violence on Children. Children's Legal Rights Journal, 41(1), 7. ##

Hayes SC, Luoma JB, Bond FW, Masuda A, Lillis J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44(1), 1-25. ##

Hershenberg, R., Mavandadi, S., Wright, E., & Thase, M. E. (2017). Anhedonia in the daily lives of depressed veterans: A pilot report on experiential avoidance as a moderator of emotional reactivity. Journal of Affective Disorders, 208(1), 414-417. ##

Lougheed, J. P., & Hollenstein, T. (2016). Socioemotional flexibility in mother-daughter dyads: Riding the emotional rollercoaster across positive and negative contexts. Emotion, 16(5), 620. ##

Rodriguez,.A and Venzor,.C.(2022). The impacts of exposure to domestic violence in childhood that leads to experiencing violence in future intimate parenter relationships. A Project Presented to the Faculty of California State University, San Bernardino. ## 

Rosser-Limiñana Ana ,Raquel Suriá-Martínez,Miguel Ángel Mateo Pérez.(2020).Children Exposed to Intimate Partner Violence: Association Among Battered Mothers’ Parenting Competences and Children’s Behavior.International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(4), 1134. ##

Xiaoping Xiang ,Meekyung Han.(2020). The link between family violence in childhood and internalizing and externalizing problems in later life among college students in China: attachment as a mediator . Journal Social Work in Mental Health,| Published online: 10 Oct 2019, 39-54##

Yiwei Xia, Spencer D.Li, Tzu-Hsuan Liu.(2018) .The Interrelationship between FamilyViolence, Adolescent Violence, and Adolescent Violent Victimization . International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(2), 371. ##