سیر تطور فرهنگ‌سازی قرآن کریم در نزول آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 4، دوره 14، شماره 54، دی 1401، صفحه 43-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

خدیجه احمدی بیغش^{* 1}؛ آمنه احمدی بیغش²

¹ستادیار، گروه قرآن و حدیث، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

²دانشجوی دکتری، گروه قرآن و حدیث، دانشکده قرآن و حدیث، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی سیر تطور فرهنگ‌سازی قرآن‌کریم در نزول آیات‌الاحکام اختصاصی زنان است. جامعه پژوهش آیات قرآن کریم است. نمونه پژوهش آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از آیات قرآن‌کریم، منابع تفسیری، روایی و تاریخی، با روش کتابخانه‌ای استفاده شد. سپس به تحلیل اطلاعات و داده‌ها پرداخته شد. یافته‌های پژوهش نشان داد: قرآن، کتابی جهان شمول و برای هدایت همه بشر است، که در فرآیند نزول خود، علاوه بر انتقال متن، روش را نیز به مخاطب ارائه نموده تا با فرهنگ‌سازی، ابعاد تربیتی آن به خوبی محقق گردد. از مهم‌ترین مقول‌های قرآن، آیات‌الاحکام اختصاصی زنان است که به صورت غیر‌صریح در سور‌مکی، و به صورت صریح در سور‌مدنی، در موضوعاتی نظیر: حیض، مدت‌شیردهی، عده طلاق، عفت و حیا، غض‌بصر، و... مورد اشاره قرار‌گرفته اند. تمرکز نزول آیات‌الاحکام صریح اختصاصی زنان در سیر‌نزول، از نوعی فرهنگ‌سازی تدریجی به منظور مبارزه و بطلان عقاید خرافی و جاهلی، ایجاد آمادگی جهت پذیرش احکام، و طرح آن‌ها از ساده‌ترین تا سخت‌ترین، در راستای آماده‌سازی و آموزش تدریجی مخاطبان جهت پذیرش حقوق زنان، ارج نهادن به مقام ایشان، ارتقاء شخصیت انسانی برای زنان در جامعه عصر نزول حکایت دارد.

کلیدواژه‌ها

سیر‌تطور؛ فرهنگ‌سازی قران کریم؛ آیات‌الاحکام اختصاصی زنان

سایر فایل های مرتبط با مقاله

4-4-54.pdf

مراجع

The Holy Quran

Allameh Majlisi, M. (1984). Bihar al-Anwar. Tehran: Islamic Publishing House. URL: http://islamquest.net/fa/archive/fa424

Aroosi Hawizi, A. (1995). Tafsir Noor al-Saqlain. Qom: Ismailian. URL:http: www.alvahy.com.30

Asqlani, I. (1995). al-Asaba fi Tami'iz al-Sahaba. Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya. URL: https://http:www.fa.islamtape.com/article/art/4949

Behjatpur, A. (2018). The method of creating a culture of chastity in the Qur'an. Qom: Hajar Publishing Center. [Persian] URL: https://journals.atu.ac.ir/article_10329.html

Brarian. B. (2017). Rereading the verses of Al-Ahkam related to women in Surah Nasa. Tehran: Fiqh and Law. [Persian] URL: https://rjqk.atu.ac.ir/article_10329.html

Daruaze, Q. (2004). al-Tafsir al-Hadith. Cairo: Darahia. URL:  https://quran.isca.ac.ir/fa/Article/Detail/22829

Esadi Tajani, F. (1996), the position of women in Iranian criminal law and public jurisprudence. Tehran: Hohza. [Persian] URL: https://elmnet.ir/article/10783954-24166

Har Ameli, M. (1996). Wasal al-Shia. Qom: Ahl al-Bayt Institute. http://ensani.ir/fa/article/2039

Jurjani, A. (1998). Jala-ul-Azhan & Jala-e-Ahzan. Tehran: Semit. URL: https://hawzah.net/fa/Article/View/5199/

Koleini, M. (1990). Al-Kafi. Tehran: Al-Islamiya. URL: https://civilica.com/doc/733626/

Makarem Shirazi, Sh. (1995). Tafsir Nemiuneh. Qom: Darul Kitab  al-Islamiya. [Persian] URL: http://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=28148&mid=263432

Memarian, Z. (2017), Rereading the verses of Al-Ahkam related to women in Surah Nasa. Tehran: Research in Fiqh. [Persian] URL: https://elmnet.ir/article/20746955-93215/

Qureshi, A. (1994). Ahsan Al-Hadith. Tehran: Baath Foundation. [Persian]  URL: http://www.imamalinet.net/fa/Question/View/10427

Rawandi, Q. (1987). Fiqh al-Qur'an fi Sharh Ayat al-Ahkam. Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library. URL: http://ensani.ir/file/download/article/1611997859-1036099-63.pdf

Salehi Ghaffari, M. (1985). Ayat al-Nisa: The verses of rulings on women. Tehran: Burhan Publications. URL: https://quran.isca.ac.ir/fa/Article/Detail/7361/

Shahabi, M. (1996). Advar Fiqh. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [Persian] URL:  https://lib.eshia.ir/80767/1/0

ShaneChi, K. (1999). Ayat al-Ahkam. Tehran: side. ]Persian[ URL: https://mesbahyazdi.ir/node/147/

Siyuti, J. (1984). Al-Dar al-Manthor fi Tafsir al-Mathor. Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library. URL: https://civilica.com/doc/669606/

Tabarsi, F. (1993). Majma al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Nasser Khosro. URL:  https://hedayatgar.ir/fa/news/4195/

Tabatabai, M. (1997). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Qom: the community of teachers of Qom seminary. URL: http://ensani.ir/fa/article/1889/

Tamimi Maghribi, M. (2006). Da'ayim al-Islam. Qom: Al-Al-Bayt Institute. URL: https://hawzah.net/fa/Magazine/View/89/6744/80550/

Vahedi Nishabouri, A. (1991). Asbab Al-Nouzol the Qur'an. Beirut: Dar al-Kitab Al-Alamiya. [Persian] URL: http://www.maarefquran.com/fa/Article/Detail/262/