بررسی جامعه‌شناختی نظریه‌های فمینیستی معاصر با رویکرد انتقادی

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

دوره 19، شماره 2 - شماره پیاپی 73، شهریور 1401، صفحه 7-38   

نوع مقاله: مقاله مروری

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jscc.2022.1972097.2048

نویسنده

مرتضی فرجیان^*

استادیار گروه جامعه شناسی، واحد پارس آباد مغان، دانشگاه آزاد اسلامی، پارس آبا مغان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی نظریه‌های فمینیستی معاصر با رویکرد انتقادی می‌پردازد. در این تحقیق از روش تحقیق نقدعلمی و برای جمع‌آوری داده‌ها از روش آرشیوی استفاده شده است. نظریه‌های فمینیستی طیف وسیعی از نظریات از جمله: نظریه زن محور، نظریه‌های تفاوت (فمینیسم فرهنگی، نظریه سیمون دوبووار)، نظریات جامعه‌شناسی تفاوت جنسی (نظریه نهادی و نظریه تعامل‌گرایی)، نظریه‌های نابرابری جنسیت (فمینیسم لیبرال)، نظریه‌های ستم (فمینیسم روانکاوی، فمینیسم رادیکال)، نظریه‌های ستم ساختاری (فمینیسم سوسیالیست، نظریه تداخل) و نظریه‌های پست‌مدرن فمینیسم را شامل می‌شود. نقد و بررسی یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نظریه‌های فمینیستی به دلیل غیرتاریخی بودن، در نظر نگرفتن فرهنگ‌های مختلف، بدبینی نسبت به مردان، نگرش یکسان به همه مردان، نگرشی صرفاً ماتریالیستی به عشق، عدم پاسخگویی به مکانیسم ایجاد پدرسالاری، ستمگر دانستن مردان، مخالفت با آموزه‌های ادیان جهان و نگرش یکسان به همه ادیان، حمله متعصبانه به ناهمجنس خواهی، تحمیل همجنس خواهی به زنان به‌عنوان معرفت‌شناسی برتر، ترویج هویتی جدید در مقابل هویت واژگون شده، ضدیت با فردگرایی با ادعای فردگرایی، تعدد و آزادی جنسی و تعریف سکسوالیته برای زنان، نقد بر نظریه فمینیست نهادی، عدم توجه به «نامحقق کردن»، عدم توجه به تفاوت در جسم و درنهایت ضعف فمینیسم روانکاو در بررسی ترتیبات اجتماعی عواطف مورد نقد می‌باشند. می‌توان بیان کرد که نظریه‌های فمینیستی علی‌رغم تأثیرات خود به‌صورت عملی و نظری به‌عنوان نقاط قوت دارای ضعف‌های نظری عدیده‌ای می‌باشند که در این تحقیق به آن پرداخته شده است. 

کلیدواژه‌ها

فمینیسم؛ زن محور؛ تفاوت جنسی؛ نابرابری جنسی؛ ستم جنسی؛ تداخل؛ پست‌مدرن

مراجع