بررسی باقیمانده آنتی بیوتیک در شیرهای خام سنتی و صنعتی تولید شده در شهرستان فسا طی سال 1398

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

دوره 15، 4(زمستان) - شماره پیاپی 58، دی 1402، صفحه 59-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2021.1931858.1724

نویسندگان

زینب عسکری¹؛ درنوش جعفرپور^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

²استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران.

چکیده

این مطالعه به منظور انتخاب بهترین کیت تجاری آنتی‌بیوتیک از بین 5 نوع کیت کوپن، بتا استار، مکس بی تی، توئین سنسور و تری سنسور انجام شد. در ادامه به مقایسه باقیمانده آنتی‌بیوتیک در دامداری‌های صنعتی و سنتی در فصول و ماه‌های مختلف سال 1398 و بررسی اثر مصرف آنتی‌بیوتیک برمیزان شمارش کلی میکروبی پرداخته شد. نتایج حاصل از ارزیابی کیت‌های مختلف تجاری نشان داد، کیت تری سنسور کمترین خطا را داشته و به دلیل اینکه درکمترین زمان، نتیجه آزمایش را مشخص می‌کند، به عنوان بهترین کیت انتخاب شد. به علاوه، نتایج آماری نشان داد که شیرهای آلوده به آنتی‌بیوتیک ارسالی به کارخانجات و ایستگاه‌های تحویل شیر در تمام فصول در گاوداری‌های سنتی بیشتر از دامداری‌های صنعتی بود. از بین 291 دامداری سنتی و 28 دامداری صنعتی انتخابی، بیشترین آلودگی به آنتی بیوتیک در فصل تابستان و در ماه تیر مشاهده شد که به ترتیب 99/33 و 33/44 درصد مربوط به دامداری سنتی و 86/17 و 75/25 درصد مربوط به دامداری صنعتی بدست آمد. اثر مصرف آنتی‌بیوتیک برمیزان شمارش کلی میکروبی نشان داد که تأثیر بسزایی در کاهش میزان شمارش میکروبی دارد. باتوجه به سرانه مصرف شیر در شهرستان فسا، این میزان از آلودگی به آنتی‌بیوتیک جمعیت قابل توجهی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که در بین آن‌ها کودکان، سالمندان، بانوان باردار و بیماران، بیش از سایرین در معرض خطر می‌باشند. این پژوهش لزوم توجه بیش از پیش سازمان‌های قانون‌گذار و ناظررا برای کنترل و به حداقل رساندن این آلودگی‌ها گوشزد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

باقیمانده آنتی‌بیوتیک؛ کیت؛ شمارش کلی میکروبی؛ دامداری صنعتی و سنتی

مراجع

1. .پیرصاحب، م.، خاموطیان، ر.، درگاهی، ع.، ترابی، س. و قاسم زاده، ع. 1393. بررسی میزان بقایای آنتی­بیوتیک شیر در ایران. مجله دانشگاه علوم پزشکی جیرفتف، جلد 21، شماره 1، 105-94.

 

2.درویشی، م.، امینیان فر، م.، فرجی، س. و خاکی فیروز، ب. 1389. مقاومت آنتی­بیوتیک مکانیسم ایجاد و گسترش و راه­های مقابله و پیشگیری از آن. مجله پژوهش­های صنایع غذایی، جلد‌5، شماره‌4، 28-20.

3.رحیم‌آبادی، ا.، اسدپور، ی. و سایه بان، پ. 1395. بررسی باقی مانده آنتی­بیوتیکی‌اکسی تتراسایکلین‌و تتراسایکلین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) از مراکز جمع­آوری شیر استان گیلان. مجله دامپزشکی ایران، جلد 12، شماره 1، 123-118.

4.زرانگوش، ز. و مهدوی، س. 1395. بررسی بقایای آنتی­بیوتیک در شیرهای پاستوریزه و محلی شهرستان مراغه و بناب به روش چهار پلیتی (FPT). مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، جلد‌24، شماره‌5، 54-48.

5. کریم، گ.، کیائی، م.، رکنی، ن. و رضوی روحانی، م. 1390. آلودگی شیر به بقایای آنتی­بیوتیک­ها طی چهل سال اخیر در ایران. مجله بهداشت مواد غذایی، شماره 1، 30-23.

6.محمدصادق، م.، بکایی، س.، موسوی، ط. و عباس زاده، آ. 1386. مقایسه کارآیی دو تست کوپن و دلووتست در شناسایی باقیمانده آنتی­بیوتیک شیر در دامپروری­های گرمسار. نشریه میکروبیولوژی دامپزشکی، جلد‌9، شماره 1، 23-1.

7.محمودی، ر.، امینی، ک.، وهاب زاده، م.، میر، ح. و واقف، ر. 1393. بررسی باقیمانده­های پادزیستی در‌شیرهای‌خام‌و پاستوریزه. پژوهش و سلامت، جلد 4، شماره 4، 889-884.

8.منافی، م.، حصاری، ج. و رفعت، س. 1389. بررسی باقیمانده آنتی­بیوتیک در شیرهای خام و پاستوریزه استان آذربایجان شرقی به روش دلووتست. مجله پژوهش­های صنایع غذایی، جلد 20، شماره 2، 131-125.

9.موسسه‌استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1380. روش نمونه برداری برای کنترل باقیمانده دارویی در ماهی، شیر، تخم مرغ و فرآورده‌های آن. شماره 5658.

10.موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1393. شیر و فراورده‌های آن. راهنمای نمونه برداری. استاندارد ملی ایران، شماره 419.

11.موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1395. میکروبیولوژی شیر و فرآورده‌های آن. ویژگی‌ها و روش‌های آزمون. استاندارد ملی ایران، شماره 2406.

12.Beltran, M.C., Althaus, R.L., Berruga, M.I., Molina, A. and Molina, M. P. 2014. Detection of antibiotics in sheep milk by receptor-binding assays. International dairy journal, 34(2): 184–189.

13.Codex Alimentarius Commissions 2009. Maximum Residue Limits for Veterinary Drugs in foods, updated as at the 32nd Session, July 2009.

14.Ghanavi, Z. 2003. Determination of Penicillin G reside in raw and pasteurized milk from Tehran dairy industries dairy plant. Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 22: 8-13.

15.Hashemi, S. M. B. and Jafarpour, D. 2020. Synergistic properties of Eucalyptus caesia and Dracocephalum multicaule Montbr & Auch essential oils: Antimicrobial activity against food borne pathogens and antioxidant activity in pear slices. Journal of Food Processing and Preservation, 44(9): e14651.

16.Hosein Zadeh, H., Hanifi, A., Farzamfard, E., Heidary, M. and Talebi, F. 2012. Comparative study on Antibiotic Residue in Ram milk of Gilan Farms During the Various seasons. The 13th Iranian and the 2nd international congress of microbiology. Ardabil, Iran. 2012.

17.Jafarpour, D. 2021. The effects of modified atmosphere packaging on biochemical parameters and sensory properties of pomegranate seeds during cold storage. Food Science and Technology, 18(112): 261-269.

18.Jafarpour, D., Hashemi, S. M. B. and Ghaedi, A. 2021. Study the antibacterial properties of different parts of saffron extract and their application in cream. Food Science and Technology, 18(115): 339-349.

19.Jafarpour, D., Shekarforoush, S. S., Ghaisari, H. R., Nazifi, S. and Sajedianfard, J. 2015. Impact of synbiotic diets including inulin, Bacillus coagulans and Lactobacillus plantarum on intestinal microbiota of rat exposed to cadmium and mercury. Veterinary Science Development, 5(2): 130-135.

 

20.Jayarao, B. M. and Wolfgang, D.R. 2003. Bulk tank milk analysis. A useful tool for improving milk quality and flock udder health. Veterinary clinics of North America: Food Animal Practice, 19: 75-92.

21.Movassagh, M. H. and Karami, A.R. 2011. Beta-lactam antibiotics residues in pasteurised milk by Beta Star test in the north west region of Iran. ARPN Journal of Agricultural and Biological Science, 6: 7-10.

22.Redding, L. E., Cubas-Delgado, F., Sammel, M. D., Smith, G., Galligan, D.T., Levy, M.Z. and Hennessy, S. 2014. Antibiotic residues in milk from small dairy farms in rural Peru. Food additives & contaminants: Part A, 31(6): 1001-1008.

23.Rinken, T. and Riik, H. 2006. Determination of antibiotic residues and their interaction in milk with lactate biosensor. Journal of biochemical and biophysical methods, 66(1-3): 13-21.

24.Sayadi, M., Mojaddar Langroodi, A. and Jafarpour, D. 2021. Impact of zein coating impregnated with ginger extract and Pimpinella anisum essential oil on the shelf life of bovine meat packaged in modified atmosphere. Journal of Food Measurement and Characterization, 1-14. https://doi.org/10.1007/s11694-021-01096-1

25.Zandieh Moradi, R. and Soltan Dallal, M.M. 2018. Evaluating the amount of antibiotic residues in raw milk samples obtained from cows in Borujerd city. Journal of Jiroft University of Medical Sciences, 4(2): 193-200.

26.Zeina, K. and Fawwak, S. 2013. Quantification of antibiotic residues and determination of antimicrobial resistance profiles of microorganisms isolated from bovine milk in Lebanon. Food and nutrition sciences, 4(07): 1-9.