اصل تضاد یونگ در رابطه با متضادهای وحدت‌یافتة آب و آتش (با تکیه بر شعر فروغ فرخ‌زاد و أمل دُنقُل)

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 6، شماره 22، اسفند 1401، صفحه 60-85   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/rpcl.2023.699184

نویسندگان

نسرین بیگدلی¹؛ فریدون طهماسبی^{* 2}؛ شبنم حاتم‌پور³؛ فرزانه سرخی¹

¹گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی،شوشتر، ایران.

²گروه زبان و ادبیّات فارسی، ,واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. (نویسندۀ مسئول)

³استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

چکیده

اصل تضاد از مهم‌ترین عوامل رشد و شکوفایی شخصیّت در بخش ناخودآگاه جمعی ذهن آدمی می‌باشد که در مکتب روان‌شناسی تحلیلی یونگ، برانگیزانندة کل رفتار و تولیدکنندة کل انرژی روان است. یونگ با مقایسه‌ای علمی میان انرژی روانی و نیروی بیولوژیک پایسته، رابطه‌ای عمیق میان شدّت انرژی روانی اسطوره‌ها و ماهیّت مفهومی آنان ایجاد می‌کند تا جایگاه مفهومی آنها در لایه‌های عمیق آثار ادبی و هنری به‌خوبی نمایان شود. در این پژوهش، با توجّه به انرژی روانی و نیروی درونی در اسطوره‌ها، آثار پدیدآورندگانی چون فروغ فرخ‌زاد و أمل دُنقُل براساس اصل تضاد (دوگانگی) یونگ مورد کاوش قرار می‌گیرند تا میزان و شدّت تأثیرپذیری آنان از ماهیّت پارادوکسیکال نمادین عناصر اسطوره‌ای و متضادهای وحدت‌یافتة آتش و آب و مظاهر مختلف مثبت و منفی آنها در آثارشان مانند باران، چشمه، رودخانه (رود)، جویبار، شیطان، سیل و مرداب و غیره، با توجّه به ناملایمات و ناکامی‌های جهان معاصر، با روشی توصیفی ـ تحلیلی نشان داده شود و درنتیجه؛ اندیشة سیاسی و اهداف آرمان‌گرایانة این شاعران اسطوره‌پرداز که همانا تکیه بر نگرش‌های معنادار و گرایش‌های دوگانة روانی اسطوره‌های مقدّس و آرمانی با مظاهر پاکی، پاک‌کنندگی، باروری، حاصلخیزی، نوزایی، پویایی، بالاروندگی، نامیرایی، رستگاری، روشنایی و غیره است، بیشتر نمایان گردد.   

کلیدواژه‌ها

اصل تضاد یونگ؛ آتش؛ آب؛ فروغ فرخ‌زاد؛ إمل دنقل

مراجع