تقریر برهان صدیقین مبتنی بر آیات قرآن

اندیشه های فلسفی و کلامی

مقاله 5، دوره 2، شماره 4، بهمن 1401، صفحه 117-140   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمود ایگدر؛ محمد حسن برهانی فر^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

چکیده

یکی از براهین اقامه شده بر وجود خدا، برهان‌ صدیقین است.. برهان‌صدیقین، برهان حکمت متعالیه برای اثبات وجود واجب تعالی در راه تأمل در حقیقت وجود است.. امتیاز این برهان بر سایر برهان‌ها این است که در آن از هیچ یک از. مخلوقات برای اثبات وجود خدا استفاده نشده است. بی‌گمان یکی از امتیازهای فیلسوفان اسلامی از عصر فارابی تاکنون، در برابر دیگر اندیشمندان اسلامی در اثبات واجب تعالی برهان صدیقین آنان است. امّا در این برهان چه ویژگی‌ایی نهفته است و معیار آن چیست؟ که بر دیگر براهین ممتاز می‌شود. در این مقاله معلوم می‌شود فارابی، ابن سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی یک معیار برای برهان صدیقین معرفی کرده‌اند. یا اینکه هر یک از آنان طریق خاصی را در نظر گرفته‌اند و کدام طریق در اثبات برهان صدیقین برتر و کامل‌تر است. از نظر حکمت متعالیه برتری برهان صدیقین بر سایر براهین اثبات وجود خدا به جهت امتیازاتی همچون: عینیت طریق با مقصود، بی‌نیازی از ابطال دور و تسلسل و اثبات ویژگی‌های واجب متعال است و اینکه هر یک از حکمای الهی، برای اثبات برهان صدیقین از آیات قرآن کریم الهام گرفته‌اند.  
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

قرآن؛ حکمت متعالیه؛ برهان صدیقین؛ ملاصدرا؛ علامه طباطبایی