تحلیل مردم‌ نگارانه دانش بومی زنان روستای سربندان پیرامون گیاه شناسی مبتنی بر نظریه ژولین استیوارد

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 14، شماره 54، دی 1401، صفحه 55-65   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه شعبانی اصل¹؛ محمدصادق فربد^{* 2}؛ علی باصری³؛ محمدهادی ‌ ‌منصور لکورج³

¹دانشجوی دکتری، گروه مردم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار، گروه مردم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،

³استادیار، گروه مردم‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مطالعه مردم‌نگارانه دانش بومی زنان روستای سربندان پیرامون گیاه‌شناسی مبتنی بر نظریه ژولین استیوارد بود. جامعه مورد مطالعه، کلیه زنان منطقه روستای سربندان بود. از بین جامعه مورد مطالعه 15 فرد با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش پژوهش، تحقیق میدانی کیفی و انجام مطالعه به شیوۀ مردم‌‌نگاری انجام گرفت. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختاریافته و مشاهده مشارکتی جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که طبق نظریه ژولین استیوارد، تحول فرهنگی بر زمینه انطباق و سازگاری محیط اکولوژی و فرهنگ به وجود می‌آید. این سازگاری منجر به رشد و تحول فرهنگی در انسان می‌شود. زنان روستای سربندان در رابطه متقابل و دوسویه‌‌ای خود با محیط با این شیوه‌ انطباق برقرار کرده‌اند. آن‌ها برای نام‌گذاری محیط زیست طبیعی و نوع گیاهی که در آن منطقه رشد می‌کند به شناخت محیط زیست طبیعی پرداختند.زنان روستا در یافتند که در این محیط کوهستانی و دشت چه نوع گیاهانی رشد می‌کند و به دنبال آن شناخت و متناسب با آن ترانه خواندند و ضرب‌‌لمثل گفتند. آن-ها توانستند در ارتقای سلامت جسم خود برای نمونه رفع عفونت یا رفع درد از بدن از گیاهی که در این منطقه رویشگاه آن بود بهره‌بگیرند. در نتیجه طبق نظر ژولین استیوارد دانش بومی زنان سربندان متأثر از محیط جغرافیایی این منطقه است که به پایداری بوم‌‌شناختی منجر شد.

کلیدواژه‌ها

مردم‌نگارانه؛ دانش بومی؛ گیاه‌شناسی؛ نظریه ژولین استیوارد

سایر فایل های مرتبط با مقاله

5-5-54.pdf

مراجع

Afsharzadeh, N., & PapeZan, A. (2011). Indigenous knowledge of women in the process of sustainable agricultural development. Women's Quarterly in Development and Politics, 9(4), 4-116. [Persian] URL: https://www.sid.ir/paper/55284/fa

Anizadeh, A. (2017). Ethnography patterns. Tehran: Radio and Television Opinion Research and Evaluation Center. [Persian] URL: https://iribresearch.ir/report/

Aslilpour, H., & Zahedi, Sh. A., & Sharifzadeh, F., & Ghorbanzadeh, V. (2014). Explaining the indigenous model of developing the country's environmental policies using foundation data theory. Strategic Management Thought Quarterly, 8(1), 28-29 [Persian] URL: http://ensani.ir/fa/article/352563

Atai Hamedani, M., Shali, A., Nejad Mehdi, H., & Nowruzbrazjani, V. (2017). Reinterpreting the courtyard of an Iranian house based on the theory of cultural ecology. Journal of Urban Management. 16(49), 436-437. [Persian] URL: https://www.sid.ir/paper/92213/fa

Barrett, R. (2003). Radius today. Translated by Shirindokht Dakhiyan. Tehran: Nahr-e-Karzan. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11164637

Bouzarjamhari, K. (2003). The place of indigenous knowledge in sustainable rural development. Journal of Geography and Development. 1(2), 5-20. [Persian] URL:https://www.sid.ir/paper/76953/fa

Christian Sen, A. (1998). Iran during the Sasanian era. Tehran: Amir Kabir. [Persian] URL:https://www.gisoom.com/book/11108740/

Degati Najd, M. S. (2004). The realm of ethnographic subjects. Tehran: Center for Programmatic Research, Studies and Assessment "People's Culture Unit".[Persian] URL:https://www.gisoom.com/book/1479392/

Fakuhi, N. (2002). History of anthropological thought and theories. Tehran: Ney Publishing. [Persian] URL:https://www.gisoom.com/book/11212625/

Ghafari Nasab, E., & Iman, M. T. (2016). Urban ethnography is a method for studying the social and cultural issues of cities. Quarterly Journal of Urban Sociological Studies. 6(18), 75-78. [Persian] URL: https://www.sid.ir/paper/210320/fa

Grimble, R., & Laidiaw, M. (2002). Biodiversity management and local livelihoods: Rio plus 10. ODI Independent non-profit policy research institute,73(1), 2-3 URL: http://cdn-odi-production.s3-website-eu-west-1.amazonaws.com/media/documents/2815.pdf

Haji Akhundi, A., & Baligh, N. (2002). Application methods of medicinal plants. Tehran. Scientific Publication Center of Islamic Azad University. [Persian] URL: http://dlib.sbmu.ac.ir/site/catalogue/146629

Hakim Azar, M. (2015). A reflection on the social content of Obeid's humor. Research Journal of Literary Criticism and Stylology, 2(22), 114-115. [Persian] URL: https://www.magiran.com/paper/1508310

Hassanpour, K., & Mohammadi, Y., & Asadi, Z. (2021). The effect of the outbreak of corona disease on the participation of rural women in the studied agricultural activities: Delfan city. Space Economy and Rural Development Quarterly. 10(4), 246-247. [Persian] URL: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1853408

Jumapour, M. (2014). Localization in the field of rural development and the role of indigenous knowledge in its process. Iran Native Knowledge Quarterly, 1(2), 51-52. [Persian] URL: https://qjik.atu.ac.ir/article_1564.html

Khosravipour, B., & Forushani, N. (2011). Women's participation and sustainable rural development. Work and society quarterly, 10(133, 132), 56-57. [Persian] URL:https://www.sid.ir/paper/481871/fa

Liriani, L., & Awatafi Hammet, M., & Jahani, A. (2020). Ethnobotanical investigation of Ashtrankoh protected area; A case study of the villages of Darb Astana and Dereh Esper, Iranian People's Culture Magazine, 6(64), 17-18. [Persian] URL: https://iribresearch.ir/Farhang_Mardom

Masoudi, S., & Fazlollahi Qomshi , S. (2022). A review of ethnographic methodology as a qualitative approach. Journal of New Achievements in Humanities Studies, 5(53), 60-62. [Persian] URL:https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/142508/57

Mohammadpour, A. (2013). Antimethod qualitative research method. Tehran: Sociologists. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1889909/

Moore, J. D. (2012). The life and thought of great anthropologists. Translated by Hashem Aghabig Puri and Jafar Ahmadi. Tehran: Sociologists.[Persian] URL: https://viraketab.com/book/5261/

Obaid Zakani, O. (1973). Obaid Zakani generalities. Tehran: Golshai Publications. [Persian] URL: https://www.mirlib.ir/bookdetail/313

Razavi, M. (2014). A review of indigenous knowledge of botany, its history and importance. Social Science Quarterly, 21(67), 145-146. [Persian] URL: https://qjss.atu.ac.ir/article_1235.html

Reyes, G, V., Aceituno Mata, l., Calvet Mir, L., Garnatje, T., Gomez Baggethun, E., Lastra, J., Ontillera, R., Parada, M., Montserrat, R., Valles, J., Vila, S., & Pardo de Santayana, M. (2014). Resilience of traditional knowledge systems: The case of agricultural knowledge in home gardens of the Iberian Peninsula. Global Environmental Change: Publisher Elsevier. URL: https://digital.csic.es/bitstream/10261/110065/3/resilience-traditional-knowledge-systems-case-agricultural-knowledge-home-gardens-Iberian-Peninsula-garnatje2014

Rostami, F. (2006). The importance of indigenous knowledge with emphasis on the role of rural women in its application. Payam Zan Quarterly, 2(170), 80-85. [Persian] URL:https://www.magiran.com/volume/29861

Salarvand, Z., & Khosravi Pour, B. (2013). The effect of indigenous knowledge of rural women on sustainable rural development. Agriculture and Sustainable Development Quarterly, 11(48(, 5-10. [Persian] URL: https://www.magiran.com/paper/1163323

Stewart, J. (2004). The theory of cultural evolution: the analytical method of multiple linear evolution. Art Quarterly, 4(59), 209-211. [Persian] URL: http://ensani.ir/fa/article/137173

Taghizadeh, S. (2015). The role and importance of indigenous knowledge in rural development with emphasis on tourism. The third national tourism conference, 3(25(, 38-40. [Persian] URL:https://elmnet.ir/article/20462094-74942/

Yousefi, J., & Azkia, M., & Kaldi, A. (2017). Development of a conceptual model resulting from the integration of local and modern knowledge using the basic theory in revitalization, preservation, maintenance and exploitation of natural resources with a post-development approach (case study: Mamsani tribe of Fars province). Sociological Studies Quarterly, 10(34), 9-11 .[Persian] URL: https://jss.tabriz.iau.ir/article_529178.html