شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه دوره ی ابتدایی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 62، اسفند 1401، صفحه 147-172   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عصمت بدخشان طرقی¹؛ محبوبه سلیمان پور عمران^{* 2}؛ رخساره فضلی³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی،گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

²استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

³دکتری روانشناسی تربیتی، معاون سازمان تعلیم و تربیت کودک وزارت آموزش‌وپرورش

چکیده

کلاس‌های چندپایه یکی از راهبردهای مهم وزارت آموزش‌وپرورش به‌منظور دسترسی به آموزش باکیفیت برای دانش آموزان در مناطق کمتر توسعه‌یافته و دورافتاده کم جمعیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر­کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه بوده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون در سال 1400 انجام شد. جامعه آماری شامل راهبران آموزشی، تربیتی، اساتید دانشگاه‌های استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی دارای تجربه تدریس در کلاس­های چندپایه است. نمونه آماری 12 نفری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد. داده‌ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند و بر اساس اصل اشباع گردآوری شده است. پس از تحلیل داده‌ها با استفاده از اعتباریابی بازبینی توسط مصاحبه‌شوندگان، مرور همتا و یادداشت‌برداری، 198 کد اولیه به دست آمد که در 35 مقوله کلی گروه‌بندی‌شد. الگوی به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که در کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه 5 مضمون اصلی شامل صلاحیت حرفه‌ای و ویژگی‌های مرتبط با معلم، خانواده، وضعیت فیزیکی کلاس و مدارس، سیاست‌های کلان آموزشی و مضامین مرتبط با فراگیران نقش دارد.

کلیدواژه‌ها

کیفیت‌بخشی؛ کلاس‌چندپایه؛ دوره ابتدایی؛ سیاست‌های کلان آموزشی

مراجع

الهی زاده، مریم. والافرد، سیده زهرا و ضیافتی نژاد، صولت.(1400).کلاس های چندپایه راهکارهای کیفیت بخش آموزشی، هفتمین همایش ملی پژوهش های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، ایران، تهران.

بدخشان، عصمت و سلیمان پور، محبوبه.(1400). شناسایی عوامل کیفیت بخشی آموزش در کلاسهای چند پایه دوره ابتدایی جهت ارائه الگوی مطلوب، رساله دکتری رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد.

بازرگان هرندی، عباس. حجازی، محمد و اسماعیلی، فاخته. (1398). راهنمای گام‌به‌گام ارزیابی درونی کیفیت در نظام دانشگاهی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

بهارلو، فیروزه و بهروز، فاطمه. (1398). راهکارهای عملی مدیریت کلاس درس در مدارس ابتدایی، پژوهشنامه اورمزد، (47): 27-54.

     تربتی نژاد، حسین و حاتمی، زهره. (1400). شناسایی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی در کلاس های چند پایه (مطالعه موردی مدارس چندپایه آق قلا)، سومین همایش ملی آموزش کلاس های چندپایه، گرگان.

دهبارزیان، ناهید. (1399). بهبود تدریس در کلاس‌های چندپایه، دومین کنفرانس ملی یافته‌های نوین یاددهی-یادگیری در دوره ابتدایی، بندرعباس.

سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390). وزارت آموزش‌ و پرورش ایران، تهران.

شمسی، عرفان و افتخاری، حجت. (1399). کلاس های چندپایه؛ چالش ها، کاستی ها، راهکارها، اولین کنفرانس ملی پژوهش های کاربردی در فرایندهای تعلیم و تربیت، میناب.

عباسی، علی. (1400). عوامل مؤثر بر کیفیت‌بخشی آموزش در کلاس‌های چندپایه، سومین همایش ملی آموزش کلاس‌های چندپایه، گرگان.

عسکری، مهدی. الهی منش، محمدحسن و پریزاد، رضا. (1398). مقایسه سیاست‌گذاری آموزشی ایران و ژاپن در مقطع ابتدایی، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی (مطالعات راهبردی جهانی‌شدن)، 9 (3): 113-132.

مرادی، امیر و کردلو، محسن. (1400). پدیدارشناسی تجارب معلمان از آسیب‌های آموزش در کلاس‌های چند پایه روستایی کرمانشاه و راه‌کارهای بهبود کیفیت آموزش در آن‌ها، نشریه پژوهش در آموزش کلاس‌های تلفیقی و چندپایه، 1 (1): 39-29.

نیازی قرائی نصرآبادی، معصومه.(­1401).شناسایی عوامل موثر بر کیفیت عملکرد تدریس معلمان در کلاس های چندپایه، هشتمین همایش ملی مطالعات و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مشاوره ایران، تهران.

وکیل زاده، پریسا.(1401) . بررسی نقش مدیریت در فرایند یاد دهی- یادگیری دانش آموزان کلاس های چند پایه، اولین کنفرانس بین المللی پژوهش در حسابداری، مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی.

Checchi, Daniele & De Paola, Maria.(2018). The effect of multigrade classes on cognitive and non- cognitive skills. Causal evidence exploiting minimum class size rules in Italy, Economics of Education Review,  67: 235-253.

   Hall, T. Connolly, C., Ó Grádaigh, S., Burden, K., Kearney, M., Schuck, S., Bottema, J., Cazemier, G., Hustinx, W., Evens, M., Koenraad, T., Makridou, E. and Kosmas, P. (2020). Education in precarious times: a comparative study across six countries to identify design priorities for mobile learning in a pandemic, Information and Learning Sciences, 121:  433-442.

Little, A.W. (ed.) .(2006). Education for All and Multigrade Teaching:­Challenges ­and­ Opportunities, Dordrecht: Springer.

Naparan, ­G.­Alinsug,­ V.­(2021). ­Classroom ­strategies of multigrade teachers, Social Sciences & Humanities Open, 3: 1-23.

Ndawa, E. (2022). Experiences of learners with disabilities in multi-grade classes: a case of selected special schools in Lusaka, The University of Zambia.

 Olmos-Gómez, M. D. C. Luque Suárez, M. Ferrara, C. & Olmedo-Moreno, E. M. (2020). Quality of Higher Education through the Pursuit of Satisfaction with a Focus on Sustainability, Sustainability, 12(6):2366.

Okamoto.­Y.­(2020).­Opportunities­­­and Challenges in Multigrade Teaching Using Direct and Indirect Teaching Methods with Zurashi and Watari Approaches in the Philippines: Kagay-Anon Ria Schools Experiences (SSRN)School.

Ridge, N. & Kippels, S. (2019). UNESCO, Education, and the Private Sector A Relationship on Whose Terms? In Researching the Global Education Industry, Palgrave Macmillan.

Sali, M & Arriola, B. H. (2019). Preparations and practices of Multi-grade teachers In ISABELA City Schools Division, International Journal of Novel Research in Education and Learning, 6 (3): 18-25.

Sung,Y.T. Chang, K. E&Liu, T.C. (2016). The effects of integrating mobile devices with teaching and learning on students' learning performance: A meta-analysis and research synthesis, Computers & Education, 94: 252-275.