بررسی تطبیقی مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ی توسعه‌ی پایدار شهری در مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهرهای مریوان ایران و کلار اقلیم کردستان عراق)

مطالعات بین رشته ای در تعالی معماری و شهرسازی

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 21-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jisaud.2023.1973262.1028

نویسندگان

مقداد حسن عبدالقادر شاکلی¹؛ علی پناهی^{* 2}؛ رضا ولی‌زاده²

¹دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

در جهان امروز، شهرها به مکان اصلی سکونت و فعالیت و به شیوه‌ی برتر زندگی تبدیل شده‌اند. در این راستا برخی شهرها جاذب جمعیت و برخی دیگر نیز همچون مناطق مرزی دافع جمعیت می‌باشند. با توجه به نقش شهرهای مرزی در راستای تأمین امنیت داخلی کشورها نیاز به برنامه‌ریزی مناسب در راستای ارتقای شاخص‌های توسعه‌ی پایدار این مناطق به شدت احساس می‌گردد. بدین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های توسعه‌ی پایدار شهری در مناطق مرزی (شهرهای مریوان ایران و کلار عراق) و ارائه‌ی راهکارهایی در جهت دست‌یابی به وضعیت مطلوب نگارش شده است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از منظر ماهیت اکتشافی-تطبیقی بوده که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان شهرهای مریوان و کلار بوده که بر مبنای فرمول کوکران 383 نفر به‌عنوان حجم نمونه برای هر شهر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین میزان تحقق‌پذیری ابعاد توسعه‌ی پایدار در شهر کلار به ترتیب مربوط به اجتماع و فرهنگ پایدار، محیط‌زیست و کالبد پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب 57/0، 52/0، 45/0 و 37/0، و در شهر مریوان به ترتیب مربوط به محیط‌زیست و کالبد پایدار، اجتماع و فرهنگ پایدار، امنیت پایدار و اقتصاد پایدار با ضرایب 61/0، 54/0، 48/0 و 46/0 بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که وضعیت ابعاد امنیت پایدار و اقتصاد پایدار در این دو شهر مناسب نبوده و شهر مریوان دارای مطلوبیت جزئی در شاخص‌های پایداری نسبت به شهر کلار می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

توسعه‌ی پایدار؛ توسعه‌ی پایدار شهری؛ مناطق مرزی؛ شهر مریوان؛ شهر کلار

مراجع