ضرورت اتخاذ رویکرد برنامه‌ریزی مشارکتی محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از روش تحلیل عاملی (نمونه مورد مطالعه: محله سرتپوله؛ سنندج)

سیاست گذاری شهری و منطقه ای

دوره 1، شماره 4، دی 1401، صفحه 89-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سامان صلواتی¹؛ سید علی علوی^{* 2}؛ خاطره رمضانی پور¹

¹دانشجوی دکتری تربیت مدرس

²عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مدیران شهری همواره سعی کرده‌اند تا با جلب مشارکت مردمی در سطح محله، به اهداف خود در راستای دست‌یابی به توسعه و مدیریت شهری نائل آیند. مشارکت شهروندان در سطح محلات یکی از اصول مهم پایداری و دموکراسی در جوامع شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت مشارکت در توسعه محلات و مدیریت شهری، در این تحقیق هدف، اتخاذ رویکرد برنامه‌ریزی مشارکتی محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده شهری و شناخت مهمترین معیارهایی که بیشترین تأثیر را در مشارکت محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده دارند می‌باشد. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند بوده و از 308 خانوار موجود در محله، 50 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران با سطح اطمینان 93 درصد برای پرسش‌گری انتخاب شدند. نتایج حاصله از طریق نرم‌افزا SPSS از جمله آزمون‌های تحلیل مسیر و آزمون تحلیل عاملی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نشان داد که شاخص‌های مربوط به ابعاد اجتماعی؛ اقتصادی و مدیریتی به ترتیب با میانگین وزنی (45/4، 739/3، 112/5) بیشترین تأثیر را بر بافت‌های فرسوده محله سرتپوله شهر سنندج داشته‌اند. همچنین ازطریق تحلیل مسیر عواملی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده محدوده مورد نظر تأثیر دارند مشخص گردید.

کلیدواژه‌ها

برنامه‌ریزی مشارکتی؛ محله؛ بافت فرسوده؛ تحلیل عاملی؛ سرتپوله سنندج

مراجع

Andalib, A (2012), Principles of Urban Renewal: A New Approach to Dilapidated Textures, Azarakhsh Publications, 2nd Edition, Tehran. (in Persian)

Arnstein, S. (1969) A ladder of Citizen Participation, Journal of the American Institute of Planners 35(4): 24- 216.

Bagheri, A., Mirali, I (2019). Lack of participatory planning structure; The effect of participation in the planning of municipalities, Rihafiati Quarterly in Business Management, third period (autumn season), pp 50-59. (in Persian)

Beckhoven, E, v., Boxmeer, B, van., Garcia, F, Lídia (2022). Local participation in Spain and the Netherlands. Restructuring Large Housing Estates in Europe (Pp 231-256).

Daneshpour, S, A, H., Behzadfar, M., Barakpour, N., Sharfi, M (2015), collaborative planning environment; Presenting a conceptual model for the analysis of factors affecting citizens' participation in planning, Art University Bi-Quarterly, No. 18, pp. 1-20. (in Persian)

Democracy Theory to Public Land Planning (1997), Environmental Management, Vol. 21, No 6, pp. 877 889.

Department for Communities and Local Government. (2011). Factsheet Neighborhood Management.

Driskell, D., Kanchan B., Chawla, L (2001). Rhetoric, reality and resilience: overcoming obstacles to young people’s participation in development, Environment&Urbanization Vol 2001.

Granovetter, M. (2012). Economic institutions as social constructions: a framework for analysis. Acta sociologica, 35 (1), Pp 3-11.

Healey, P. (2017). The New Institutionalism and the Transformative Goals of Planning. In N. Verma, Institutions and Planning. Oxford: Elsevier.

Heydarbeigi, F (2017). Investigating citizen participation methods in the urban development of Ilam, Urban Studies Quarterly, second volume, sixth issue, pp. 31-45. (in Persian)

Holiness, R., Sharifzadegan, M, H (2019). Analyzing the position of numerical urban development planning and the challenges facing it in institutionalist thought, Urbanization Knowledge, Volume, Number, pp. 37-63. (in Persian)

Husni T, M., Taufik, R, W (2021). Local Participation in The Development of Klayar Beach Tourism in Pacitan Regency. Jurnal Kebijakan dan Manajemen Publik, Volume 9, Issue 2, Pp. 56 – 63.

Juarez, J. A., & Brown, K. D. (2018). Extracting or empowering? A critique of participatory methods for marginalized populations. Landscape Journal, 27 (2), Pp 190-204.

Khayami, F., & Fakhri, S. (2019). Urban Form Resilience in Physical-Social Regeneration Approach. International Journal of Urban Management and Energy Sustainability, 2(1), Pp 39- 45. (in Persian)

Lane, M. B. (2005). Public participation in planning: an intellectual history. Australian Geographer, 36 (3), Pp 283-299.

Marks-K, M., Dzwonkowska-G, K., Miklaszewska, A (2022). Types of Rural Residents in Central Poland in Terms of Their Local Participation: The Perspectives of the Local Authorities and the Inhabitants Sustainability, 14, 13512, Pp 1- 25. 

Masoumi, S (2002). Development of a neighborhood in the direction of the sustainability of the metropolis of Tehran", General Department of Social and Cultural Studies of Tehran Municipality. (in Persian)

Mokhtari, A. Karimian, B, M., Masoumeh, H, R (2022). Spatial analysis of neighborhood-oriented economic and social approach in recreating worn-out tissues of urban areas (case study: th and th areas of Zahedan city), th year scientific-research quarterly of geography and regional planning, number 3, pp. 590-603. (in Persian)

Peerapun.w (2018). Participatorv Planning Approach to urban Conservation and Regeneration in Amphawa Communitv. Thiland. Asian Journal of Environment Behaviour Studies, 3(6), 147 – 155.

Rafipour, S., Dadashpour, H., Rafiyan, M (2009) Investigating the capacities of social capital in the framework of Mabna neighborhood planning, the case study of Ferozsalar Gogan neighborhood, Welfare and Social Development Planning Quarterly, 2nd year, number 3. (in Persian)

Rana, T. & Sharifzadegan, M, H (2019), Analyzing the position of participatory urban development planning and its challenges in institutionalist thought, Knowledge of Urbanism Quarterly, Volume 4, Number 4, pp. 37-62. (in Persian)

Report of the Local Services and Community Safety Overview and Scrutiny Committee (2011); Neighborhood Management, Birmingham City Council.

Rezaei, M, R., Ghafoorzadeh, Mojtabi, Jafarinasab, Hossein, Hosseini, Seyed Mostafi, Ahmadi, Masoud (2013). Evaluation of citizen participation and its role in the development of urban management, a case study: Yazd city, the first specialized congress of urban management and city councils, Sari, Iran Development Conference Center. (in Persian)

Rosemary, D, F., Bromley, A., Tallon, R., Colin, j. T (2005). City center regeneration through residential development: Contributing to sustainability, Urban Studies, Vol 42, No 13.

Sarvar, H., Amerai, M. Ghorbani, S, A., Amini, B, Sh (2018), Decent Governance and Regeneration of Dilapidated Urban Textures (Study Case: Neighborhood 4 of Azarshahr City), Periurban Spaces Development Magazine, Year 1, Issue 2 (Series 2), pp. 71-84. (in Persian)

Shahkarami, N (2016). Prioritize of Intervention Zones in Central Deteriorated Fabrics of Arak City According to Functional, socio-Economic and Environmental Indicators. The Scientific Journal of Nazar research center (NRC) for Art, Architecture & Urbanism.13 (39): Pp 65-74. (in Persian)

Singhal, Sh., Berry, J., McGreal, S (2009)” A Framework for Assessing Regeneration, Business Strategies and Urban Compertitiveness”; Local Economy, Vol.24, No.2, PP.111-124.

Teladia, A., van der, W, H (2022). A new framework for analysing local participation in community energy initiatives. Earth and Environmental Science. Sci. 1085 01204, Pp 1- 18.

Vahedi, Y, F., Sajjadi, zh (2015). The role of participation in local communities in sustainable social development of cities (Study case: Sartpoule neighborhood of Sanandaj), master's thesis in the field of geography and urban planning under the guidance of Dr. Zhila Sajjadi, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran. (in Persian)