رژیم حقوقی حاکم برکنترل تسلیحات از منظر معاهده منع جامع آزمایش هسته ای

تحقیقات حقوقی بین المللی

دوره 15، شماره 58، دی 1401، صفحه 189-207   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2023.1959525.2374

نویسندگان

گودرز بیرامی¹؛ عاطفه امینی نیا^{* 2}؛ سوده شاملو³

¹دانشجوی‌دکتری‌گروه‌ حقوق ‌بین‌الملل‌عمومی، واحدامارات، دانشگاه‌آزاداسلامی، دبی، امارات‌متحده ‌عربی

²استادیارگروه‌حقوق،‌ واحدتهران‌مرکزی، دانشگاه‌آزاداسلامی‌تهران، ‌ایران‌

³استادیارگروه‌حقوق، واحدتهران‌مرکزی، دانشگاه‌آزاداسلامی، تهران، ایران

چکیده

جهان هسته ای با چالش‌هایی در حوزه کنترل تسلیحات مواجه و به دنبال یک راه حل منحصر به فرد برای اقدامات اعتمادساز برای نظم هسته ای است. دراین راستا معاهده منع جامع آزمایش هسته ای درجهت تقویت قراردادهای پادمان و رفع نیاز کشورهای دارای سلاح هسته‌ای عضو معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای، طراحی و به صورت الگوی واحدی در قراردادهای دوجانبه میان کشورهای دارای قرارداد پادمان با آژانس امضا شده که عملاً وظیفه اصلی خود درنظارت برآزمایش های هسته ای را با ساختارموجود برآورده نکرده است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به دنبال پاسخ این سوال است که چگونه معاهده منع جامع آزمایش هسته ای می تواند رژیم نظارتی برای کنترل تسلیحات هسته ای ایجاد کند؟ یافته های حاصل از تحقیق حاکی از این موضوع است که با لازم الاجراء شدن معاهده، غایت اصلی معاهده که همان کنترل تسلیحات هسته ای است از طریق «سازمان اجرایی معاهدۀ منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای» مهیا خواهدشد.

کلیدواژه‌ها

کنترل تسلیحات؛ راستی آزمایی؛ معاهده منع جامع آزمایش هسته ای؛ ممنوعیت آزمایش هسته ای

مراجع

- رجبی، عبداالله؛ ترازی، نسرین (1394) «اجرای موقت معاهدة منع جامع آزمایش هسته‌ای و اثر آن بر ایران». دو فصلنامة مطالعات حقوق انرژی، شمارة 2

- ساعد، نادر (1378،1379) «مقدمه‌ای بر معاهدة منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای» (CTBT) نشریة سیاست دفاعی، شمارة 1-37

- سبزیان، محمد (1390)، تهدیدهای فناورانه رژیم راستی‌آزمایی معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای برای جمهوری اسلامی ایران، مجله سیاست دفاعی، سال نوزدهم شماره 75

- مشکات، سیدمصطفی، رمضانی، احمد، صلاحی، سهراب، (1398) «نظام حقوقی حاکم بر ممنوعیت آزمایش‌های هسته‌ای در حقوق بین‌الملل»  مطالعات حقوق انرژی» دورة 5، شمارة 1، بهار و تابستان 1398

 

- Asada, Masahiko. "The treaty on the non-proliferation of nuclear weapons and the universalization of the additional protocol." Journal of Conflict and Security Law 16.1 (2011)

- Borger, Julian. "Russia ‚probably ‘violating nuclear test ban treaty, top US official says." The Guardian (2019).

- CTBTO. 2004. Frequently Asked Questions about NDC. Vienna, Austria: CTBTO publication.

- CTBTO. 2005. “Northern Sumatra Earthquake and the Subsequent Tsunami on 26 December 2004.” https://www.ctbto.org/press-centre/press-releases/2005/northern-sumatra-earthquake-and-the ubsequent-tsunami-on-26-december–2004/

- CTBTO. 2005. “Signing of Tsunami Warning Agreement between Japan and the CTBTO.” https://www.ctbto.org/press-centre/press-releases/2008/signing-of-tsunami-warningagreement-betweenjapan-and-the-ctbto/

- CTBTO. 2006a. “CTBTO Preparatory Commission Holds Two Day Scientific Symposium.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2006/ctbto-preparatory-commission-holds-two-day-scientific-symposium/

- CTBTO. 2006b. “9 October 2006 First DPRK Nuclear Test.” https: // www. Ctbto. org / specials / testing-times/9-october-2006-first-dprk-nuclear-test

- CTBTO. 2008. “Signing of Tsunami Warning Agreement between Japan and the CTBTO.” https://www.ctbto.org/press-centre/press-releases/2008/signing-of-tsunami-warningagreement-betweenjapan-and-the-ctbto/

- CTBTO. 2010a. “Creating the ‘Buy-in’ to Strengthen Arms Control andDisarmament.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2010/creating-the-buy-in-to-strengthen-arms-control-and-disarmament/?textonly=1

-CTBTO. 2011. “Fukushima Related Measures by the CTBTO.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2011/fukushima-related-measurements-by-the-ctbto/

-CTBTO. 2012. “National Data Centre Capacity Building.” https://www.ctbto.org/press-centre/highlights/2012/national-data-centre-capacity-building/

- CTBTO. 2013a. “2013 DPRK Announced Nuclear Test Media Questions Answers on Radionuclide Detection.” https://www.ctbto.org/the-treaty/developments-after-1996/2013-dprk-announced-nuclear-test/media-questions-answers-on-radionuclide-detection/

-CTBTO. 2013b. “Update on CTBT Findings Related to the Announced Nuclear Test by North Korea.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2013/update-on-ctbto-findings-related-to-the-announced-nuclear-test-by-north-korea/

- CTBTO. 2015. “The CTBTO’s Contribution to Disaster Risk Reduction.”  https: // www. ctbto.org/press-centre/news-stories/2015/the-ctbtos-contribution-to-disaster-risk-reduction/

- CTBTO. 2016. “IAEA & CTBTO Sign Practical Arrangement on Nuclear Emergencies.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2016/iaea-ctbto-sign-practical-arrangement-on-nuclear-emergencies/

-CTBTO. 2017a. “2017 September DPRK Nuclear Testing.” https://www.ctbto.org/the-treaty/developments-after-1996/2017-sept-dprk/

CTBTO. 2018a.“CTBTOVisitsPakistan.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2018/ctbto-visit-to-pakistan/

-CTBTO. 2018b. “Thailand Ratifies the CTBT.” https://www.ctbto.org/press-centre/press-releases/2018/thailand-ratifies-the-comprehensive-nuclear-test-ban-treaty/

- CTBTO. 2018c. “Transportable Radioxenon Systems (TXLS) Enhance the CTBTO’s Raduionuclide Monnitoring Technology in Japan.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2018/transportable-radioxenon-systems-txls-enhance-the-ctbtos-radionuclide-monitoring-technology-in-japan/^[1]

- CTBTO. 2019. “Executive Secretary Inaugurates Science Diplomacy EventsinCubaandintheDominicanRepublic.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2019/executive-secretary-inaugurates-science-diplomacy-events-in-cuba-and-in-the-dominican-republic/?textonly=1

- CTBTO. 2021a. “Cuba Joins the Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty.” https://www.ctbto.org/press-centre/news-stories/2021/cuba-joins-the-comprehensive-nuclear-test-ban-treaty/

- CTBTO. 2021b. “Comoros Becomes 170th State to Ratify the CTBT.” https://www.ctbto.org/press-centre/press-releases/2021/comoros-becomes-170th-state-to-ratify-the-ctbt/

-CTBTO. 2021d.“Facility Agreements.” https://www.ctbto.org/member-states/facility-agreements/

-CTBTO. 2021e. “Facility Agreements. Russian Federation.” https://www.ctbto.org/the-treaty/country-profiles/?country=143&cHash=261836126dea6488d9bc8f4047e8b657

-CTBTO. 2021f. “Facility Agreements. United States of America.” https://www.ctbto.org/the-treaty/country-profiles/?country=184&cHash=e699720b55370091ef3ccec4ebed45d2

-CTBTO. 2021g. “Status of Signature and Ratification.” https://www.ctbto.org/the-treaty/status-of-signature-and-ratification/

-CTBTO. 2021h.“vDEC.” Accessed 2021. https://www.ctbto.org/specials/vdec/

- Dalman, Ola, et al. Detect and Deter: Can Countries Verify the Nuclear Test Ban? Springer Science & Business Media, 2011.

-Dalman, Ola, Jenifer Mackey, Sven Mykkeltveit, and Hein Haka. Detect and Deter: Can Countries Verify the Nuclear Test Ban? Springer Science & Business Media, 2011.

- Fukui, Yasuhito. "CTBT: Legal Questions Arising from Its Non–Entry into Force Revisited." Journal of Conflict and Security Law 22.2 (2017): 183-200.

- Gogna, Sanjana. "The CTBT and the Possible US, China Nuclear Testing." Centre for Air Power Studies (CAPS), Forum for National Security Studies, 2020.

- Gogna, S. 2020. The CTBT and the Possible U.S., China Nuclear Testing. Centre for Air Power Studies (CAPS), Forum for National Security Studies.

- Golan-Villella, Robert. "CTBT Monitors Assist in Fukushima Aftermath." Arms Control Today 41.4 (2011)

- Hansen, Keith A. The comprehensive nuclear test ban treaty: An insider's perspective. Stanford University Press, 2006.

- Hoell, Maximilian. Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty is in danger: Here's how to save it. European Leadership Network, 2019.

- Kalinowski, Martin B. "Comprehensive nuclear-test-ban treaty verification." Verifying Treaty Compliance. Springer, Berlin, Heidelberg, 2006.

- Kimball, Daryl G. "Revitalizing diplomatic efforts to advance CTBT entry into force." S&F Sicherheit und Frieden 36.2 (2018)

- McGrath, Kaegan. "Verifiability, Reliability, and National Security: The Case for US Ratification of the CTBT." Nonproliferation Review 16.3 (2009)

- Meier, Oliver. "CTBTO releases test ban monitoring data for tsunami warning." Arms Control Today 35.3 (2005)

- Nikitin, Mary Beth Dunham. Comprehensive nuclear-test-ban treaty: Background and current developments. Congressional Research Service, 2016.

- Quackenbush, Stephen L., and Frank C. Zag are. "Modern Deterrence Theory." (2016).

- Ringbom, Anders, et al. "Radioxenon detections in the CTBT international monitoring system likely related to the announced nuclear test in North Korea on February 12, 2013." Journal of environmental radioactivity 128 (2014)

- Vaidya, Sheila, et al. "Strategic initiative in support of CTBT data processing: vDEC (virtual Data Exploitation Centre)." CTBTO International Scientific Studies (2009).

- Zanders, Jean Pascal. "The Chemical Weapons Convention and universality: a question of quality over quantity?" Disarmament Forum. No. 4. 2002

Zerbo, L (@SinaZerbo). 2019. Twitter. https://twitter.com/SinaZerbo/status/1163094836569882625