ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و انگیزش‌های عاطفی رفتار پرخطر

فصلنامه تحقیقات روانشناختی

دوره 14، شماره 41، بهمن 1401، صفحه 107-121   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

هاشم جبرائیلی¹؛ رؤیا رضائی²؛ شبنم داوودی زاده²

¹استادیار، دکتری تخصصی روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

²دانشجوی کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

مقدمه: با توجه به پیامدهای وخیم رفتار پرخطر برای فرد و جامعه و اهمیت بررسی این رفتارها با ابزارهای معتبر، پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و راه اندازه‌های عاطفی رفتار پرخطر انجام شد.
روش: در یک پژوهش تحلیلی - مقطعی 401 فرد بزرگ‌سال از جمعیت عمومی شهرهای کرمانشاه (201 نفر) و سنندج (200 نفر) انتخاب و با استفاده از پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب و مقیاس رفتار تکانشی مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با به‌کارگیری آزمون‌های همبستگی و تحلیل عاملی تأییدی و استفاده از نرم افزارهای SPSS-26 و Mplus-7 مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: آلفای کرونباخ و ضریب تنصیف سه بخش رفتار پرخطر، انگیزش عاطفی منفی و انگیزش عاطفی مثبت به ترتیب 91/0 و 91/0، 93/0 و 91/0 و 93/0 و 92/0 به دست آمد. ساختار عاملی قسمت رفتار پرخطر (RMSEA=0.02, CFI=0.98, TFI=0.98)، انگیزش عاطفی منفی (RMSEA=0.05, CFI=0.93, TFI=0.93) و انگیزش عاطفی مثبت (RMSEA=0.03, CFI=0.96, TFI=0.96) مورد تأیید قرار گفت. همبستگی‌های مثبت بین حوزه‌های رفتار پرخطر و ابعاد تکانشگری از روایی ملاکی پرسشنامه حکایت داشت.
نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پایایی و روایی پرسشنامه حکایت داشت و با توجه به اینکه این ابزار با وجود نسبتاً کوتاه بودن دامنه گسترده‌ای از رفتارهای پرخطر را مورد سنجش قرار می‌دهد، می‌تواند ابزار مناسبی برای استفاده در پژوهش و غربالگری باشد.

کلیدواژه‌ها

انگیزش عاطفی؛ تکانشگری؛ رفتار پرخطر؛ رفتار خود مخرب؛ ویژگی‌های روان‌سنجی

مراجع