بررسی گسترده‌ترین آتش‌سوزی‌های فعال در تالاب هورالعظیم با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 اسفند 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/girs.2023.1977404.2034

نویسندگان

مصطفی کرمپور^{* 1}؛ صمد خسروی یگانه²

¹دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

²گروه جغرافیا دانشکده ادبیات و علوم انسانی

چکیده

امروزه تصاویر سنجنده های MODIS و VIIRSبه دلیل قدرت تفکیک طیفی و زمانی بالا به طور گسترده ای برای شناسایی آتش فعال مورد استفاده می گیرند. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی آتش‌سوزی‌های فعال در تالاب هورالعظیم با استفاده از روش سنجش از دور است. بدین منظور تصاویر سنجنده MODIS Terra)و(Aqua و VIIRS در دوره زمانی 2022-2002 مربوط به ماه‌های ژوئن، ژولای و اوت اخذ گردید. پس از بررسی های اولیه، تصاویر با نرم افزار ENVI پردازش و مساحت آتش سوزی ها با Arc GIS محاسبه شد. مشخص گردید که اکثر آتش‌سوزی‌ها در قسمت های غربی تالاب رخ‌داده و امکان استفاده از داده‌های زمینی مربوط به آتش‌سوزی وجود نداشت، بنابراین برای صحت ارزیابی‌ها و دقت تصاویر ماهواره‌ای از تصاویر Landsat 8/OLI به‌عنوان نقشه صحت زمینی استفاده و نتایج آن با بهره گیری از روش ترکیب باندی مورد تائید قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل شده، وسیع‌ترین آتش‌سوزی ها در این تالاب در ژولای 2018 و اوت 2015 به ترتیب با مساحت 13564 و 13500 هکتار به وقوع پیوسته است. در 2018 و2022 به ترتیب 36 و 27 درصد آتش سوزی ها رخ داده و بیش از 70 درصد آتش سوزی ها کمتر از 10000هکتار مساحت دارند. روند وقوع آتش سوزی های وسیع افزایش یافته است. 39 درصد آتش سوزی ها مربوط به ژولای بوده که نسبت به ماه های ژوئن و اوت بیشترین میزان را داشته است. در 2018 بیشترین تعداد آتش‌سوزی‌های وسیع در این تالاب مشاهده شد. به دلیل مشخص نبودن علت یا علل موثر در وقوع آتش سوزی در محدوده مطالعاتی، نمی توان روند خاصی برای تغییرات مکانی و زمانی حریق در نظر گرفت. تغییرات مکانی و زمانی وقوع آتش سوزی در این تالاب به گونه ای است که طراحی مدل یا الگوی مکانی و زمانی برای آن مشکل است.

کلیدواژه‌ها

تصاویر مادون‌قرمز قابل دید؛ صحت سنجی آتش‌سوزی؛ سنجش‌ازدور؛ تالاب هورالعظیم