اندیشه سیاسی فضل الله نعیمی استرآبادی

سیاست‌پژوهیِ اسلامی‌ایرانی

دوره 1، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 131-152   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی‌اکبر افراسیاب‌پور^{* 1}؛ فلور ولی‌پور چهارده‌چریک²

¹دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

²استادیار مدعو، دانشگاه فرهنگیان، اهواز، ایران

چکیده

با هجوم وحشیانه و بی امان مغولان، مردم ایران به سراغ رهبران معنوی و عارفی چون شیخ خلیفه مازندرانی و سید قوام الدین مرعشی رفتند و با سرکوب آنها به گرد سید فضل الله استرآبادی (796-740 ق) جمع آمدند که عارف و شاعر و انقلابی شیعی در عصر خود بود و او نیز نهضتی را بر پا کرد که قرن ها ادامه یافت و «حروفیه» خوانده شد. اندیشه های سیاسی او در قالب اشعار، حروف و اعدادی رمزی بیان می گردید که برای مهاجمان قابل درک نبود و در عین حال چتری فکری ایجاد می کرد که مشتاقان را به خود جذب می نمود.در مبانی تفکر سیاسی وی بر اساس انسان مداری به نمایندگی از اقشار پیشه ور و هنرمند و اندیشه ورز آن عصر است که در میدان سیاسی به مقابله با ویرانگری های تیمور به میدان می آید و حاکمیت را دچار بحران جدی می سازد. مکتب فکری جدیدی را ارائه می دهد که پس از خودش هم در عرصه سیاسی تا آناتولی و بالکان و شام حادثه آفرینی می کند و قرن ها در قالب یک مکتب سیاسی طرفدارانی پیدا می کند.

کلیدواژه‌ها

حروفیه؛ عرفان شیعه؛ نهضت های مردمی؛ انسان گرایی؛ فضل الله استرآبادی

مراجع