واکاوی نقش شرایط جغرافیایی در توسعه اقتصادی با میانجی‌گری زیرساخت-های ضروری (مورد مطالعه: روستا‌های شهرستان شفت)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 اسفند 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

اسماعیل کدیور¹؛ نصرالله مولائی هشجین^{* 2}؛ پرویز رضایی³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²استادگروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³دانشیارگروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف واکاوی نقش شرایط جغرافیایی در توسعه اقتصادی با تاکید بر زیرساخت‌های ضروری در روستا‌های شهرستان شفت انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی است، . پس از تعیین رتبه توسعه اقتصادی روستا‌های شهرستان شفت به تفکیک دهستان‌های مورد مطالعه، خدمات زیربنایی و روبنایی و زیرساخت‌های ضروری شناسایی شد و هر کدام از نقاط روستایی در فضای سه بعدی، مبین مولفه‌های زیرساخت اقتصادی و درصد شیب به عنوان متغیر مستقل و رتبه توسعه هر روستا به عنوان متغیر وابسته؛ و همچنین بین مولفه‌های زیرساخت اقتصادی و درصد شیب به عنوان متغیر مستقل و رتبه توسعه هر روستا به عنوان متغیر وابسته ترسیم شد. نتایج ضریب تبیین 36 درصد پس از اعمال الگوریتم برازش صفحه-ای با استفاده از نرم‌افزار متلب، در رابطه با تغییرات متغیر‌های مستقل و وابسته، گویای عدم معنادار بین شرایط جغرافیایی (ارتفاع و شیب) و توسعه اقتصادی با تاکید بر زیرساخت‌ها است. در ادامه نیز نتایج مدل تئوری زمینه‌ای نشان داد، عواملی از جمله: (حکمرانی نامطلوب، فقدان برنامه یکپارچه و نظام‌مند، ساختار تک ساخت سیاسی، فقدان برنامه‌ریزی بر توان محیطی و شرایط جغرافیایی )، از سوی متخصصان برای روستا‌هایی که دارای رتبه اقتصادی بالا، سطح ارتفاع و شیب کم، ولی از زیرساخت اقتصادی ضعیفی شناسایی شد، و از بین عوامل مطرح شده، فقدان برنامه‌ریزی بر توان محیطی و شرایط جغرافیایی با مقدار 33/71، بیشترین میزان اهمیت را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

خدمات زیر بنایی؛ زیر ساخت؛ توسعه روستایی؛ اقتصاد؛ شهرستان شفت