بازخوانی بابی از کلیله و دمنه (تحلیل باب شیر و شغال براساس مبانی داستانی فلسفه برای کودکان)

پژوهشنامه ادبیات تعلیمی

مقاله 6، دوره 14، شماره 55، آذر 1401، صفحه 135-160   

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pars.2022.699802

نویسندگان

عاطفه یوسفی^{* 1}؛ سعید ناجی²

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی(نویسنده مسؤول)

²استادیار گروه فلسفه برای کودکان و نوجوانان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

بخش گسترده‌ای از ادبیات کلاسیک فارسی، به متون تعلیمی اختصاص یافته است. این آثار چنان‌که از نامشان برمی‌آید، سرشار از آموزه‌های اخلاقی و مفاهیم اجتماعی هستند که در قالب حکایت و قصّه به رشتة تحریر درآمده‌اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، کوششی است برای پاسخ بدین پرسش که آیا می‌توان از متون تعلیمی در سایر حوزه‌های آموزشی، مانند آموزش فلسفه به کودکان بهره برد یا خیر. درپی پاسخ بدین پرسش، حکایتی از کلیله و دمنه، به‌صورت موردی، بر مبنای معیارهای تفکر فلسفی کودکان و نوجوانان تحلیل شده است. مسائل بررسی‌شده، شامل ویژگی‌های اصلی داستان فلسفی ازجمله مقبولیت ادبی، مقبولیت روان‌شناختی، مقبولیت عقلانی، گفت‌وگوی استدلالی و کندوکاوپذیری بوده است. طبق یافته‌های پژوهش، این حکایت از قابلیت ادبی، فلسفی و روان‌شناختی برخوردار است و با بازنویسی آن به زبان معیار، می‌توان به منبع بسیار خوبی برای استفادۀ مربیان در کلاس‌های آموزش تفکر فلسفی دست یافت.
 
 

کلیدواژه‌ها

کلیله و دمنه؛ شیر و شغال؛ فلسفه برای کودکان (فبک)؛ ادبیات تعلیمی

مراجع