مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه، دل زدگی زناشویی با میانجی گری تنظیم هیجان در زنان متاهل

پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری

دوره 13، شماره 50، اسفند 1400، صفحه 36-62   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مژگان جلالوند^{* 1}؛ حمیدرضا رضازاده بهادران^{* 2}؛ شکوه نوابی نژاد³؛ علی اکبر خسروی بابادی⁴

¹دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. [e-mail]

²استادیار گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )نویسنده مسئول( [e-mail]

³استاد گروه مشاوره، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

⁴دانشیار گروه مشاوره، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
پژوهش حاضر با هدف مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی براساس طر واره های
ناسازگاراولیه، دلزدگی زناشویی با میانجی گری تنظیم هیجان در زنان متاهل شهر تهران انجام شد.
پژوهش حاضر توصیفی همبستگی واز نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش -
را کلیه زنان متاهل شهر تهران تشکیل دادند. از بین جامعه آماری تعداد 200 زن متاهل ساکن تهران
به روش نمونه گیری در دسترس ازمراکز مشاوره و مشاوران انجمن حمایت از حقوق کودکان بصورت
آنلاین )به دلیل وجود ویروس کرونا( انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه طلاق عاطفی ) EDQ ،)
پرسشنامه طر واره های ناسازگاراولیه ) YSQ-SF2 (، مقیاس دلزدگی زناشویی ) CBM ( و مقیاس تنظیم
هیجان ) ERS ( بود. تحلیل ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS26 و AMOS24 صورت گرفت. جهت
تحلیل روابط واسطه ای نیز از روش بوت استرپ دربرنامه MACRO استفاده شد. نتایج حاصل از روابط
مستقیم متغیرهای پژوهش نشان داد که بین بریدگی و طرد، گوش بزنگی بیش از حد و بازداری، و
دلزدگی زناشویی با طلاق عاطفی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. هم چنین طر واره های
ناسازگاراولیه و دلزدگی زناشویی علاوه برتاثیر مستقیم ازطریق تنظیم هیجان برطلاق عاطفی
اثرغیرمستقیم مثبت ومعناداردارند. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که تنظیم
هیجان به عنوان یک متغیرمیانجی توانست رابطه بین طر واره های ناسازگاراولیه و دلزدگی زناشویی
را تبیین نماید.
کلید واژه ها: طلاق عاطفی، طرحواره های ناسازگار اولیه، دلزدگی زناشویی، تنظیم هیجان

کلیدواژه‌ها

کلید واژه ها: طلاق عاطفی؛ طرحواره های ناسازگار اولیه؛ دلزدگی زناشویی؛ تنظیم هیجان

مراجع

منابع
اسدی، عدالت.، فتح آبادی، جلیل.، و محمد شریفی، فواد. ) 1392 (. بررسی رابطه بین دلزدگی زناشویی،
باورهای بدکارکردی جنسی واحقاق جنسی درزنان متاهل. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده،
3 ( 4 ،) 684 - 661 .
اکبری، ابراهیم.، عظیمی، زینب.، طالبی، سعیده.، و فهیمی، صمد. ) 1395 (. پیش بینی طلاق عاطفی
زوجین بر اساس طر واره های ناسازگاراولیه، تنظیم هیجان و مولفه های آن. دوفصلنامه علمی -
پژوهشی، 14 ( 3 پیاپی 27 ،) 92 - 79 .
امیدی فر، حنانه.، پورابراهیم، تقی.، خوش کنش، ابوالقاسم.، ومرادی، ایوب. ) 1395 (. مقایسه و رابطه
خودتنظیمی هیجانی با دلزدگی و صمیمیت زناشویی در زوجین هردو و یکی شاغل ادارات دولتی.
فصلنامه مشاوره شغلی وسازمانی، 8 ( 26 ،) 67 - 50 .
امانی، احمد.، واسفندیاری، حجت. ) 1391 (. طر واره های ناسازگاراولیه به عنوان عوامل پیشگیری بلوغ
عاطفی دانشجویان پسردارای تجربه شکست عشقی. مجموعه مقالات ششمین سمینارسراسری
بهداشت روانی دانشجویان، دانشگاه گیلان.
اندوز، زهرا.، و حمیدپور، حمید. ) 1385 (. بررسی رابطه بین طر واره های ناسازگاراولیه، سبک
دلبستگی ورضایت زناشویی درزوجین. خلاصه مقالات دومین کنگره سراسری آسیب شناسی
خانواده درایران، )ص 165 (. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
بازدار، خالد.، و موسوی، سید اصغر. ) 1397 (. بررسی و تحلیل نقش طر واره های ناسازگاراولیه و کمال
گرایی منفی در پیش بینی طلاق عاطفی بین زوجین. فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، -
13 ( 43 ،) 116 - 93 .
بشارت، محمد علی.، میرزایی، طیبه.، غلامعلی لواسانی، مسعود.، و نقی پور، مرتضی. ) 1396 (. نقش
تعدیل کننده عواطف مثبت و منفی در رابطه بین دانش و نگرش جنسی با رضایت زناشویی. دو
فصلنامه روانشناسی خانواده، 2 ( 4 :) 77 - 61 .
پاینز، آیالاماچ. ) 1996 (. چه کنیم تا عشق رویایی به دلزدگی نینجامد. ترجمه شاداب، فاطمه. ) 1394 .)
تهران: انتشارات ققنوس.
پاینز، آیالاماچ. ) 1996 (. دلزدگی ازروابط زناشوی . ی ترجمه ی گوهری راد وافشار. ) 1384 (. تهران:
انتشارات رادمهر.
جامعی نژاد، فرحناز. ) 1389 (. رابطه بین عشق، شادمانی ذهنی، سبک های دلبستگی با رضایت زناشویی
کارکنان شرکت ملی حفاری ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
خراسانی زاده، عاطفه.، پورشریفی، حمید.، رنجبری پور، طاهره.، باقری، فریبرز.، و پویامنش، جعفر.
( 1398 (. الگوی ساختاری رابطه بین الگوهای ارتباط والد فرزند و طرحواره های ناسازگاراولیه با -
میانجی گری سبک های دلبستگی. روانشناسی کاربردی، 13 ( 1 پیاپی 49 :) 76 - 55 .
58 / مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه،…
خسروی، جهانبخش.، مرادی، امید.، احمدیان، حمزه.، و یوسفی، ناصر. ) 1398 (. مدل علی گرایش به
طلاق عاطفی براساس الگوهای ارتباطی زوجین با میانجی گری دلزدگی زناشویی. )مطالعه موردی:
شهرستان قصرشیرین(. دو فصلنامه مطالعات جمعیتی، 5 ( 2 ،) 210 - 158 .
دربانی، سیدعلی.، فرخزاد، پگاه.، و لطفی کاشانی، فر . ) 1399 (. اثر بخشی خانواده درمانی راهبردهای
کوتاه مدت بر تعارض های زناشویی. فصلنامه خانواده درمانی کاربردی، 1 ( 1 ،) 68 - 54 .
رستمی، عثمان. ) 1396 (. نقش طر واره های ناسازگاراولیه و تمایزیافتگی خود درفرسودگی زناشویی و
طلاق عاطفی زوجین. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی
و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی.
رشیدی، سمانه. ) 1394 (. پیش بینی طلاق عاطفی براساس ناگویی هیجانی و طر واره های شناختی
درزنان متاهل دانشگاه الزهرا. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روانشناسی بالینی، دانشکده علوم
تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا.
رضوانی، حورالعین.، و صائمی، حسن. ) 1398 (. همبستگی تمایزیافتگی خود و نوروزگرایی با طلاق
عاطفی دردانشجویان متاهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر. فصلنامه مدیریت ارتقای سلامت،
8 ( 2 ،) 30 - 23 .
صابونچی، فرانک.، دوگانه ای فرد، فریده.، و بهبودی، معصومه. ) 1399 (. الگوی ساختاری رضایت
زناشویی بر اساس سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار اولیه با میانجی گری هیجان
خواهی. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 14 ( 1پیاپی 53 :) 139 - 119 .
صابونچی، فرانک.، دوگانه ای فرد، فریده.، و بهبودی، معصومه. ) 1399 (. الگوی ساختاری پیش بینی
رضایت زناشویی بر اساس سبک های دلبستگی و جهت گیری زندگی در زنان متاهل: با نقش
واسطه ای هیجان خواهی. فصلنامه خانواده درمانی کاربردی، 1 ( 3 :) 120 - 102 .
علوی، موسی. ) 1392 (. مدل یابی معادلات ساختاری در پژوهش های مرتبط با آموزش علوم سلامت،
معرفی روش وکاربرد آن. مجله ایرانی آموزش درعلوم پزشکی، 13 ( 6 ،) 530 - 519 .
عنایت پور، مهدیه. ) 1395 (. رابطه باورهای ارتباطی، سازگاری بهداشتی با طلاق عاطفی با توجه به
میانجی گری صمیمیت و دلزدگی زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی
مرودشت.
لعل زاده، انسیه.، اصغری ابراهیم آباد، محمد جواد.، و حصارسرخی، ربابه. ) 1394 (. بررسی نقش طر
واره های ناسازگاراولیه در پیش بینی طلاق عاطفی. مجله روانشناسی بالینی، 7 ( 2 پیاپی 26 ،) 108 -
101 .
مشهدی، علی.، قاسم پور، عبدالله.، اکبری، ابراهیم.، ایل بیگی، رضا.، و حسن زاده، شهناز. ) 1392 .)
نقش حساسیت اضطرابی و تنظیم هیجانی درپیش بینی اضطراب اجتماعی دانشجویان. مجله دانش
وپژوهش درروانشناسی کاربردی، 14 ( 2 پیاپی 52 ،) 100 - 90 .
فصلنامه پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری/ 59
موسوی، سیده فاطمه.، و رحیمی نژاد، عباس. ) 1394 (. مقایسه منزلت های هویت بین فردی زنان و
مردان متاهل با توجه به وضعیت طلاق عاطفی. فصل نامه پژوهش های کاربردی روانشناختی، 6 ( 1 ،)
23 - 11 .
نادری نورعینی، سحر. ) 1397 (. تدوین مدل ساختاری طلاق عاطفی براساس روان رنجوری با میانجی
گری راهبردهای مقابله ای و تنظیم هیجان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا همدان.
هادیان، صبا.، و امینی، داریوش. ) 1398 (. پیش بینی دلزدگی زناشویی براساس هوش عاطفی،
مهارت های ارتباطی و تعارضات زناشویی زوجین متاهل دانشگاه آزاد همدان. پژوهشنامه زنان،
10 ( 27 ،) 211 - 179 .
هومن، حیدرعلی. ) 1384 (. مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزر . ل تهران: انتشارات
سمت.
یانگ، جفری.، کلوسکو، ژانت.، و ویشار، مارجوری. ) 2003 (. طر واره درمانی: راهنمای کاربردی برای
متخصصین بالینی، ترجمه: حسن حمیدپور و زهرا اندوز ) 1398 (، تهران: انتشارات ارجمند.
یانگ، جفری. ) 2003 (. شناخت درمانی اختلالات شخصیت، ترجمه علی صاحبی و حسن حمیدپور
( 1399 (، تهران: انتشارات ارجمند.
یوسفی، مریم. ) 1392 (. اثربخشی مداخله آموزش مبتنی بر مدل طر واره ها درارتقاء رضایت زناشویی.
پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
Blunch, N. (2012). Introduction to structural equation modeling using IBM SPSS statistics and AMOS. Sage (2 th ed., pp. 24-32).
Butler, E. A. (2015). Interpersonal affect dynamics, It takes two (and time) to tango. Emotion Review, 7(4), 336-341.
Chin, W. W. (1998). The partial least squares approach to structural equation modeling. Modem methods for business research, 295(2), 295-336.
Cordova, J. V., Gee, C. B., & warren, L. Z. (2005). Emotional skillfulness in marriage, Intimacy as a mediator of the relationship between emotional skillfulness and marital satisfaction. Journal of social and Clinical Psychology, 24(3), 218-235.
Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation, An integrative review. Rev Gen psycho, 2, 271-299. Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes, Implications for affect, relationships, and well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 85(2), 348-362.
Gross, J. J., & Thompson, R. A. (2017). Emotion regulation: Conceptual foundations, in Handbook of Emotion Regulation, Ed J. J. Gross (New York, NY: Guilford press), 3-24.
Harris, E. A., & Curtin, L. (2004). Parental perceptions, Early maladaptive schemas and depressive symptoms in Young. Cognitive Therapy and Research, 26, 405-416.
Khasho, DA., Van Alphen, S.P.G., Heijnen-Kohl, S.M.J., Ouwens, M.A., Arntz, A., Videler, A.C.(2019). The effectiveness of individual schema therapy in older adults with borderline personality disorder: protocol of a multiple-baseline study. Contemporary Clinical Trials Communications, 14(2): 321-330.
Kline, R. (2016). Data preparation and psychometrics review. Principles and practice of structural equation modeling (4th ed., pp. 64-96). New York, NY: Guilford.
60 / مدل یابی معادلات ساختاری طلاق عاطفی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه،…
Lazarus, R. S. (1991). Emotion and adaptation. Oxford University press. Lewis, J. A. (2005). Early maladaptive Schema and Personality dysfunction in adolescence: an investigation of the moderating effects of coping styles. New.York, February 23, 2005. Proquest on and learning company. Levenson, R. W., Haase, C. M., Bloch, L., Holley, S. R., & Seider, B. H. (2014). Emotion regulation in couples. In J. J. Gross (2 Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 267-283). New York, The Guilford press. Liu, S., Wang, Z., Lu, Sh., & shi, J (2018). Dyadic analysis of childhood emotional maltreatment and marital satisfaction during the transition to parenthood: The mediating effects of emotion regulation strategies and psychological distress.1216-1231. https://doi.org/10.1080/10926771.2018.1466381. Liceaga, M. D. (2013) “You stay, no matter how bad”, women voice the trajectory of marital disaffection. A thesis presented to the Faculty of SanDiego state university.
Lobbestale, J., Peeters, F., Arntz, A., & Huibers, M. (2011). Early maladaptive schemas in depressed patients, stability and relation with depressive symptoms over the course of treatment original Research Article. Journal of Affective Disorders.
McDermortt, N. (2017). Early maladaptive schemas, attachment, negative affect and relationship satisfaction. MA thesis. Rowan University. paines, A. M. (1996). Couple burnout: Couses and Cure, London Routledge, 60(2), 45-68.
Pains, A. M., nunes, R. (2003). The relationship between career and couple burnout, implications for career and couple counseling. Journal of employment counseling. 40(2), 50-64.
Pascal, A., Christine, A., & Jean, L. (2008). Development and validation of cognitive inventory of subjective distress. Geriatric Psychiatry. 23: 1175-1182.
Pehlivanli, E., İkizer, G (2020). Marriage in Rural or Urban Areas: A Survey of Marital Satisfaction and Initial Disorder Plans. (38)21, 361-395. https://doi.org/10.21550/sosbilder.593401.
Renner, F., DeRubeis, R., Arntz, A., Peeters, F., Lobbestael, J., & Huibers, M. J. H. (2018). Exploring mechanisms of change in schema therapy for chronic depression. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 58(3), 97-105.
Riso, P. L., du Toit, L. P., stein, J. D., & Young, E. J. (2007). Cognitive schemas and Core Beliefs in Psychological Problems: A Practioners guide. Washington: American Psychological Association.
Solstad k, (2017). Investigating the Relationship between Positive and Negative Emotion Regulation and Marital Satisfaction and performance: journal of attitudes and behavior. Maturitas. 2017;32(1):51-59.
Stiles, OE. (2004). Early maladaptive schemas and intimac in young adults romantic relationship. San Francisco, USA: Alliant International University, P. 42.
Taylor, C. D., Bee, P., & Haddock, G. (2017). Does Schema therapy Change Schemas and symptoms? A systematic review across mental health disorders. Psychology and psychotherapy: Theory, Research and Practice, 90(3), 456-479.
Tsapelas, I., Aron, A & Orbuc, T. (2016). Marital boredom now predicts less satisfaction 9 years latePublished In: Psychological Science, 20(5), 543-545. Vimz, B., Pina, W. (2010). The assessment of emotion regulation: Improving Construct Validily in research on psychopathology in Yoth. Journal of Psycholosical Behaviour assessment, Published online. 10(1), 169-178.
فصلنامه پژوهش های کاربردی در علوم رفتاری/ 61
Waller, G., Meyer, C., & Hanian, V. (2001). Psychometric properties of the long & short versions of the Young Schema Questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 25(2), 137-147.
Young, J. E., Gluhoski, V. A schema-focused Perspective on satisfaction in close relationships. In: Sternberg RJ, Hojjat M. (editors.). Satisfaction in close relationships. New York: Guilford; 1997: 356-81.
Young, J. E. (1998). Long L. Counseling therapy for couples. New York: Thomson publitioning company.
Zaki, J., & Williams, W. C. (2013). Interpersonal emotion regulation. Emotion, 13(5), 803-810.
Zolfaghari, M., Fatehizadeh, M. (2008). Determining relationship between early maladaptive schemas and marital intimacy among mobarakeh steel complex personnel. 4(3), 247-261.