نقد صورت گرایانه غزلی عرفانی از مولانا

عرفان اسلامی

دوره 18، شماره 70، دی 1400، صفحه 401-418   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه مرادی^*

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

اشعار مولانا به عنوان یکی از ستون های اصلی نظم فارسی، جایگاهی ویژه دارد و اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. تا کنون پژوهش های بسیاری راجع به غزلیات شمس صورت گرفته است اما بررسی این غزلیات با نگاه  فرمالیستی و صورت گرایانه می تواند ابعاد دیگری از این اشعار را آشکار سازد.
در نقد فرمالیستی، فرم وشکل اثر مبنای تحلیل زیبایی شناسانه قرار می‌گیرد تا به معنای نهفته در اثر برسد. معنایی که حتی در مواقعی مورد نظر خالق اثر هم نیست.
یکی از غزلیات زیبای دیوان شمس؛ غزلی است با مطلع «ای دل چه اندیشیده ای در عذر آن تقصیرها»که در این پژوهش تلاش شده است گوشه ای از زیبایی ها و ظرافت های این غزل به تصویر کشیده شود. زیبایی های که در ظاهر سخن و ترکیب نحوی و چیدمان واژه ها و موسیقی کلام نهفته و به غزل عمق و غنای خاصی بخشیده است.

کلیدواژه‌ها

مولانا؛ فرمالیسم؛ غزل عرفانی؛ نقد

مراجع