روایت رئالیسم در داستان های پزشکزاد

مطالعات نقد ادبی

دوره 17، شماره 53، اسفند 1401، صفحه 205-226   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

افسانه صحتی گرگان¹؛ منیره احمد سلطانی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی،تهران، ایران

چکیده

هدف مقاله‌ی حاضرآن است که روایت رئالیسم یا واقع‌گرایی را در دو اثر «ایرج پزشکزاد» بررسی کند. یکی از آن آثار «دائی جان ناپلئون» است که معمولاً به سبب طنز بودن آن به جزءآثار طنز نقد و بررسی شده است اما نگارنده سعی دارد این اثر را از زوایه‌ دید واقع‌گرایی که همانا واقعی بودن اشخاص و حوادث و روایت کردن آنان با در نظرگرفتن موقعیت و شرایط راوی است، بررسی کند که نکات اصلی این مقاله است.
اثر دیگری که مورد بررسی قرار خواهد گرفت «حاج ممدجعفر در پاریس» است که به خاطرات بازرگان ایرانی در سفر به پاریس می‌پردازد. ازآنجا که حوادث و شخصیت‌ها واقعی است و راوی داستان از ابتدا تا انتها ناظر بر اعمال و رفتار افراد می‌باشد نگارنده سعی کرده است به روایتگری از جهت رئالیست بودن اثر بپردازد. این نکته قابل ذکر است که این اثر هم خالی از طنز نیست اما چون در برهه‌ای از زمان این حوادث اتفاق افتاده است نگارنده به جنبه‌های واقعی داستان و اثبات این نکته که سبک این داستان رئالیسم است، پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

پزشکزاد؛ روایت؛ رئالیسم؛ دائی جان ناپلئون؛ ممدجعفردر پاریس

مراجع

پرهام، سیروس.(1349). رئالیسم و ضد رئالیسم، انتشارات آگاه.

پزشکزاد، ایرج.(1349). دایی جان ناپلئون، انتشارات صفی علیشاه، چاپ اول، تهران: نی.

همو، حاج محمد جعفر در پاریس، (نسخه الکترونیکی)، نشر معاصر.

همو.(1337). ماشاالله خان در دربار هارون الرشید، چاپ اول، تهران: انتشارت صفی علیشاه.

ثروت، میرمنصور.(1385). آشنایی با مکتب های ادبی، انتشارات سخن.

ریمون، کنان و شلومیت.(1387). روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری،

 تهران : انتشارات نیلوفر.

زرشناس، شهریار.(1398). پیش در آمدی به رویکردها و مکتب های ادبی، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگی و اندیشه اسلامی.

سید حسینی، رضا.(1384). مکتب های ادبی، جلد اول، موسسه انتشارات نگاه.

کادن، جی . ای .(1380). فرهنگ توصیفی ادبیات و نقد، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران: نشر شادگان.

میرصادقی، جمال.(1385). عناصر داستان، چاپ پنجم، تهران: سخن.