مطالعه جامعه شناختی رابطه سرمایه انسانی و توسعه اقتصادی – اجتماعی در ایران (با تأکید بر برنامه‌های 5 ساله توسعه اول تا ششم )

پژوهش های جامعه شناسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اسفند 1401   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مجتبی روحانی یزدلی¹؛ طاهره میرساردو^{* 2}؛ عبدالرضا ادهمی³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی ، دانشکده علوم انسانی ، واحد تهران شمال ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار و عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی ، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

³دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال،تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق از دو روش تحقیق پیمایشی و نظریه زمینه ای استفاده شد. جامعه آماری تحقیق از یک سو دانشجویان و از سوی دیگر اساتید متخصص در حوزه توسعه اقتصادی- اجتماعی بودند. تعداد نمونه اساتید 10 نفر بودکه با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با اشباع نظری انتخاب شد. جامعه آماری کلیه دانشجویان دوره دکتری رشته های جامعه شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد مشغول به تحصیل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال که در نیمسال دوم 99-98 مشغول به تحصیل بودند، نمونه دانشجویان 200 نفر بود. یافته های پیمایش، حاکی از وجود رابطه معنادار قوی بین مؤلفه‌های سرمایه انسانی (تخصص، نوآوری، نخبه گرایی) و توسعه اقتصادی – اجتماعی است. نتایج مطالعه کیفی نشان داد که، شرایط علی پاسخگویی، حاکمیت قانون، اجماع عمومی، شفافیت ، کارایی و اثربخشی، حقوق مساوی و مسئولیت پذیری شناسایی شده و پدیده محوری اقتصاد تک محصولی که در زمینه فعالیت بخش خصوصی، استقلال مردم و رسانه ها ، نقش دولت، اشتراک دولت و مردم، ظرفیت سیاسی و سازمانی دولت، دولت و تأمین رفاه و بسترسازی دولت پدید آمده است. تخصص، نخبه گرایی و نوآوری به‎ عنوان شرایط مداخله‌گر و اقتصاد تک محصولی منجر به اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی ، حمایت اجتماعی و مشارکت اجتماعی می شود که پیامدهای چنین کنش‌ها و واکنش‌هایی رفاه ، امنیت اجتماعی، عدالت اجتماعی و آموزش همگانی است.

کلیدواژه‌ها

سرمایه انسانی؛ توسعه اقتصادی – اجتماعی؛ تخصص؛ نوآوری؛ نخبه گرایی

مراجع