تبین مدل NBS در برنامه‌ریزی شهری برای تاب‌آور نمودن مناطق شهری

آمایش محیط

دوره 15، شماره 59، اسفند 1401، صفحه 139-158   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

حسین شیرمحمدی¹؛ مجید شمس^{* 2}

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

²استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

چکیده

شهرها با چالش‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی فزاینده‌ای مواجه بوده که در کنار هم تاب‌آوری شهری را تهدید می‌کنند. مناطق شهری و ساکنانی که در آنجا زندگی و کار می‌کنند، همواره در معرض استرس‌های مزمن، حاد و شوک‌ها، بوده که با تأثیرات محیط طبیعی از جمله تغییر اقلیم، زلزله، سیل و... تقویت می‌شوند و از آن جایی که جمعیت جهان در حال افزایش است و از 7.7 میلیارد در سال 2020 به 9.7 میلیارد در سال 2050 تخمین زده می‌شود، مشکلات و چالش‌های بی‌شمار دیگری نیز از جمله شیوع اپیدمی‌های فرگیر را پیش رو خواهد داشت. در این بین برنامه‌ریزی شهری در پی آن است که با تغییر رویکرد به تاب‌آوری شهری کمک نماید. لذا تاب‌آوری شهری مفهومی است که با برنامه‌ریزی شهری تقویت می‌شود. یکی از این راه حل‌های افزایش تاب‌آوری مجموعه اقداماتی با عنوان راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت NBS ست این راه حل‌ها برگرفته از یک رویکرد سیستمی برای تقویت نگهداری، بهبود و احیای تنوع زیستی و اکوسیستم‌ها در مناطق شهری، گسترش منابع زیرساخت سبز و سازگاری اقلیم مبتنی بر اکوسیستم است.

کلیدواژه‌ها

مدل؛ تاب‌آوری برنامه‌ریزی شهری؛ چالش شهری؛ NBS

مراجع

1. احمدی،قادر و همکاران،1399، تحلیلی بر تاب‌آوری اجتماعات شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه) آمایش محیط شماره 49،109-134.
2. افتخاری، علیرضا. تاب‌آوری اجتماعات محلی در برابر مخاطرات طبیعی. 1396. دانشگاه تربیت مدرس.
3. بسطامی نیا، امیر. SID. بررسی ابعاد، رویکردها و مفاهیم تاب‌آوری در جوامع شهری با تأکید بر سوانح طبیعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه یزد. 1395.
4. حاتمی نژاد،حسین و همکاران، 1401، شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار بر افزایش میزان تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی شهری در مواجهه با بحران زلزله مطالعه موردی شهرستان بروجرد. آمایش محیط شماره 56،210-1890.
5. رفیعیان، مجتبی و همکاران، 1389، تبیین مفهومی تاب‌آوری و شاخص‌سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع محور.1392. برنامه‌ریزی آمایش فضا سال 15. شماره 4صص45-20.
6. غلامی، محمد جواد و همکاران.1398 مرور سیستماتیک شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های تاب‌آوری شهری با بررسی چالشها و فرصت‌ها. نشریه­ی علمی-پژوهشی شهر ایمن،شماره 7،19-1.
7. هندی، هوشنگ و همکاران،1399سنجش تاب‌آوری زیست محیطی در سطح محلات منطقه چهارده شهر تهران، آمایش محیط شماره 48،20-1.

                

1. Lu Liu Yun Luo.2021 . Temporal and Spatial Differentiation in Urban Resilience and Its Influencing Factors in Henan Province. Sustainability 2021, 13
2. Jha, A.K.; Miner, T.W.; Stanton-Geddes, Z. Building Urban. Resilience: Principles, Tools, and Practice; World Bank Publications:
3. Washington, DC, USA, 2013.
4. Niels Holm-Nielsen2021. A CATALOGUE OF NATURE-BASED SOLUTIONS
5. FOR URBAN RESILIENCE. worldbank.org
6. Sharifi Ayyoob and Yoshiki Yamagata. 2014 Major Principles and Criteria for Development of an Urban Resilience Assessment Index. International Conference and Utility Exhibition 2014 on Green Energy for Sustainable Development (ICUE 2014) Jomtien Palm Beach Hotel and Resort, Pattaya City, Thailand, 19-21 March 2014.
7. Soofi Siavash. Yasaman .2016  Achieving Urban Resilience: Through Urban Design and Planning Principles. Oxford Brookes University
8. Ribeiro Paulo and Jorge Gome.2019. Urban Resilience: a Conceptual Framework. Elsevier.
9. Nidhi2021 Nature-Oriented Paradigms for Urban Water Security: Perspective on Framework, Scale, and Secto. Part of the Lecture Notes in Civil Engineering book series (LNCE, volume 149).

Tachtler. Frantzeskaki 2019  Supporting the Supporters of Unaccompanied Migrant Youth: Designing for Social-ecological Resilience. HI '20: Proceedings of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems.

10. Klein RJT, Nicholls RJ, Thomalla FT .2003. Resilience to natural hazards: how useful is this oncept? Environ.
11. Yosef. 2015 .BOOK The Risk City: Cities Countering Climate Change: Emerging Planning Theories and Practices around the World.