گونه شناسی سفال‌های دوره ایلام قدیم محوطه کنی جونی جنوبی کوهدشت

باستان شناسی ایران

دوره 12، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 51-70   

نوع مقاله: علمی

شناسه دیجیتال (DOI): AOI-2207-1153

نویسندگان

فرشید حیدری¹؛ کمال الدین نیکنامی^{* 2}؛ بهمن فیروزمندی شیره جین³

¹دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، ایران

²استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه علوم وتحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استاد گروه باستان شناسی دانشگاه تهران

چکیده

سفال به عنوان مهمترین و فراوانترین داده فرهنگی در بسیاری از محوطه های باستانی از اهمیت بالایی در مطالعات باستان شناسی برخوردار است، به گونه ای که بسیاری از دوره بندی های زمانی بر مبنای مطالعات مقایسه ای سفالی انجام شده است؛ در واقع، شناخت سفال هر دوره یکی از بنیادی ترین مراحل مطالعات باستان شناسی است. گونه شناسی، طبقه بندی و سرانجام گاهنگاری سفال ، ابزار مناسبی برای شناخت بیشتر سنت سفالگری در هر منطقه است. محوطه کنی جونی جنوبی در شهرستان کوهدشت، یکی از محوطه های منسوب به دوره ایلام قدیم است. براین اساس، با این پرسش بنیادی که تعیین قدمت محوطه از طریق طبقه بندی، گونه شناسی و مطالعات مقایسه ای سفال مربوط به چه دوره یا دورانی است؟ در این تحقیق با تکیه بر طبقه بندی، گونه شناسی و مطالعات تطبیقی سفال، گاه نگاری پیشنهادی آن ارائه شده است. براین اساس از مجموع کل سفال های جمع آوری شده توسط نگارندگان، تعداد 316 قطعه سفال گونه شناسی، طبقه بندی و در چارچوب روشهای رایج باستان شناختی، تجزیه و تحلیل و درنهایت منجر به ارائه گاهنگاری شده است. شیوه پژوهش از نوع توصیفی- تطبیقی است و نتایج براساس مطالعات مقایسه ای مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد از نظر توالی فرهنگی استقرار اصلی در کنی جونی جنوبی متعلق به دوره ایلام قدیم هست احتمالا کنی جونی جنوبی مربوط به اوخر دوره ایلام قدیم هست و پراکنش یافته های فرهنگی نشان دهنده تمرکز سکونت در مرکز تپه هست.

کلیدواژه‌ها

گونه شناسی؛ سفال؛ کنی جونی جنوبی؛ ایلام قدیم