طراحی فرهنگسرا باتوجه به الگوی معماری حسینیه‌های دوره ی قاجار کاشان 

معمار شهر

دوره 1، شماره 4، اسفند 1401، صفحه 73-97   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عسل ستار^{* 1}؛ بهرام گسیلی²؛ یاور رستم زاده²

¹دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²استادیار دانشکده معماری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

ساخت بناهائی آئینی نظیر حسینیه­ها در دوره­ی قاجار در شهر شیعه­نشین کاشان بسیار پررونق بوده، چراکه برآمده از فرهنگ و معرف فرهنگ مذهبی مردمان این خطه بوده است. با توجه به نابسامانی و گسست فرهنگی که در معماری شهر کاشان به چشم می­خورد، نیاز به فرهنگ­سازی در ارتباط با بکارگیری الگوهای گذشته احساس می­شود. پیشینه­ی مذهبی فرهنگی شهر کاشان گواه بارزترین و ماندگارترین این الگوها، الگوی معماری حسینیه­های دوره­ی قاجار است که خود شاخصه­ی شهر کاشان محسوب می­گردد. اهداف اصلی که در پژوهش دنبال می­شود طراحی فضایی آموزشی فرهنگی جهت گذران اوقات فراغت و توجه به توسعه و رشد فرهنگی اجتماعی منطقه و نیز فرهنگ­سازی و ترویج فرهنگ بومی منطقه­ی کاشان، الهام­گیری از ارزش­های آیینی اسلامی گذشته و ارائه­ی اثری ماندگار، حفظ هویت و ارزش­های اجتماعی تاریخی منطبق بر زمینه و خلق فضائی پاسخ­دهنده است. در این راستا سعی شده با روشی کیفی براساس ویژگی­های الگوی معماری حسینیه­ها، به طراحی فرهنگسرا و فضاهای آن پرداخته شود. از این رو به خلق فضاهائی بیانجامد که در عین برخورداری از شخصیتی مستقل و متناسب با عملکرد خویش در پیوند با سایر فضاها بوده و قابلیت پاسخ­گوئی به نیازهای متنوع مخاطبین را از طریق ایجاد فضاهائی اجتماع­پذیر و دعوت­کننده ضمن تعریف قلمرو و حفظ امنیت دارا باشد و در نهایت مجموعه­ای یکپارچه جهت افزایش تعاملات اجتماعی و تبادلات فرهنگی در کنار برنامه­های آموزشی و از همه مهم­تر آشنائی با فرهنگ بومی منطقه که هدف اصلی طراحی مجموعه بوده است ارائه شود؛ لذا توجه و تأکید طرح بر به کارگیری مفاهیم هویتی و فرهنگی- مذهبی منطقه بوده که در فرم و فضاهای فرهنگسرا  تجلی یافته است.

کلیدواژه‌ها

فرهنگ؛ فرهنگسرا؛ معماری آئینی؛ حسینیه؛ الگو

مراجع