نقش سیاست‌های تأمین مالی و سرمایه انسانی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و نوآوری شرکت

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 6، دی 1401، صفحه 35-62   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالرسول رحمانیان کوشککی^{* 1}؛ محمدجواد حیدری²

¹استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

²کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی سیاست‌های تأمین مالی و سرمایه انسانی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و نوآوری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‏باشد.
روش: در راستای تحقق اهداف پژوهش پنج فرضیه تدوین شده است. جهت آزمون فرضیه‏های پژوهش از مدل رگرسیون خطی چندمتغیره و داده‏های ترکیبی استفاده گردید. نمونه آماری پژوهش شامل 102 شرکت پذیرفته‏شده در بورس اوراق بهادار تهران است که براساس روش نمونه‌‌گیری در دسترس انتخاب شده و طی سال‏های 1392 تا 1399 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: یافته‌‌های پژوهش بیانگر آن است که مسئولیت اجتماعی دارای ارتباط منفی و معنا‌‌دار با نوآوری شرکت است. همچنین مسئولیت اجتماعی بر سرمایه انسانی تأثیر منفی و معناداری دارد. پس، براساس یافته‌‌های مبتنی بر رگرسیون چندمتغیره، نقش میانجی سرمایه انسانی بین مسئولیت اجتماعی و نوآوری شرکت تأیید می‌‌شود. همچنین، نتایج نشان داد که مسئولیت اجتماعی اثر معناداری بر سیاست تأمین مالی ندارد. از این‌رو، متغیر سیاست تأمین مالی رابطۀ بین مسئولیت اجتماعی و نوآوری شرکت را میانجی‏گری نمی‏کند. شرکت‌ها باید در فعالیت‌های نوآورانه و مسئولیت اجتماعی سرمایه‌گذاری کنند تا مشروعیت کسب کرده و به انتظارات ذی‌نفعان مختلف پاسخ دهند.
نتیجه‌گیری: شرکت‌هایی که مسئولیت اجتماعی را به طور فعال انجام می‌دهند، دسترسی بیشتری به اعتبار دارند و شرایط بدهی بهتری به دست می‌آورند. شرکت‌هایی که به سمت فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی گرایش دارند، به دلایل مختلف نوآوری بیشتری در محصولات و فرآیندها ایجاد می‎کنند. شرکت‌ها با اجرای فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی از انگیزه، مشارکت و تعهد منابع انسانی حمایت می‌کنند تا نوآوری در شرکت افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها

سیاست‌های تأمین مالی؛ سرمایه انسانی؛ مسئولیت اجتماعی؛ نوآوری شرکت

مراجع

افلاطونی، عباس (1394). اقتصادسنجی در پژوهش‌های مالی و حسابداری با نرم‌افزارEWiew. تهران: انتشارات ترمه.

ایمانی، حمیدرضا (1399). نقش مالکیت مدیران در رابطه بین افشای مسئولیت‌ اجتماعی و اخلاقی ‌شرکت‌ها و هزینه سرمایه. اخلاق در علوم و فناوری، 15(3)، ص131-137.

بشیری منش، نازنین؛ دهقانی، زینب (1400). تاثیر حمایت‌های دولتی بر عملکرد نوآوری و مسئولیت اجتماعی مدیران. مدیریت نوآوری، 10(1)، ص45-74.

تقی‌زاده خانقاه، وحید؛ زینالی، مهدی (1395). بررسی تأثیر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها بر کارایی سرمایه‌گذاری و نوآوری. حسابداری سلامت، 5(2)، ص1-27.

حاجیها، زهره؛ سرافراز، بهمن (1393). بررسی رابطه بین مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها و هزینه حقوق صاحبان سهام در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 4(14)، ص105-123.

خدایی، بهزاد (1396). بررسی رابطه بین ایفای مسئولیت اجتماعی و مدیریت سود واقعی و حسابداری در شرکت‌های دارای مالکیت خانوادگی و غیرخانوادگی. مطالعات مدیریت و حسابداری، 3(4)، ص308-323.

دلجو، سید مهدی، حسینی، سید صمد، کرمی، اژدر، صنوبر، ناصر، نیکخواه، یونس.(1400). تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز با نقش تعدیل‌کنندگی سرمایه فکری سبز. توسعه مدیریت منابع انسانی، 61(61)، ص1-28.

رحمانیان کوشککی، عبدالرسول؛ ایمان روی، زهرا (1400). تأثیر اعتماد به نفس بیش از حد مدیرعامل بر مسئولیت‏پذیری اجتماعی شرکت‏ها با نقش تعدیل‏گر مالکیت نهادی در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری و منافع اجتماعی، 11(3)، ص49-68.

زندی، آناهیتا (1401). بررسی تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکتی بر تأمین بودجه تحت چرخه عمر. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 1(4)، ص35-54.

سلحشور، مرضیه؛ قجربیگی، مهسا (1400). تأثیر دوگانگی و تصدی مدیرعامل بر نوآوری شرکت. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 5(70)، ص139-152.

سلیمانی، سمیرا (1398). بررسی تأثیر نوآوری شرکت بر رابطه بین رویه جسورانه مالیاتی و خطر سقوط قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز حسابداری مدیریت، 2(13)، ص101-118.

شبابی، هومن (1400). ارائه الگوی عوامل مؤثر بر تأمین مالی خارجی نوآوری شرکت‌های کوچک و متوسط با استفاده از روش فراترکیب. سیاست نامه علم و فناوری، 12(2)، ص25-42.

صادقی، یاسر؛ غلامی جمکرانی، رضا (1401). ایفای مسئولیت اجتماعی و نحوه گزارشگری آن در بانک‌های کشور. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 1(4)، ص55-78.

صالحی‌نیا، محسن؛ تامرادی، علی (1398). تأثیر ارتباطات سیاسی بر سیاست‌های تأمین مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(2)، ص39-60.

صنوبر، ناصر؛ حیدریان، بهنام (1391). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها در ایران. جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، شماره1، ص89-71.

طیبی، مهدی، حسینی شکیب، مهرداد؛ مبلغی، مصطفی (1400). اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی و عملکرد نوآوری در ارتباط میان سبک رهبری تحول‌گرا و عملکرد شرکت. مدیریت توسعه و تحول، 13(44)، ص73-81.

فروغی، داریوش؛ امیری، هادی؛ جوانمرد، مرضیه (1397). تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر نگهداشت وجه نقد از طریق اثرهمزمان متغیرهای منتخب. پژوهش‌های حسابداری مالی، 10(1)، ص19-36.

قاسم‌زاده، ابوالفضل، پناهی قراداغلو، محب؛ مینایی، حامد (1400). بررسی اثر جامعه‌پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی بر مسئولیت‌پذیری با نقش میانجی تعهد سازمانی. پژوهشنامه روانشناسی اجتماعی، 11(42)، ص53-74.

کیانفر، فرهاد؛ نوروزی، هدی؛ فرهادی، محمد (1399). تأثیر عدم اطمینان محیطی بر نوآوری سازمانی: تبیین نقش ساختار سازمانی به عنوان متغیر مداخله‌گر. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(49)، ص1-16.

Al-Hadi, A., Chatterjee, B., Yaftian, A., Taylor, G. & Monzur Hasan, M. (2019). Corporate social responsibility performance, financial distress and firm life cycle: Evidence from Australia. Accounting & Finance, 59(2), p.961–989.

Amos, G.J. & Awuah, G.B. (2017). In search of competitiveness through innovation-driven CSR initiatives in Multinational Enterprise subsidiaries in developing countiries. Develop. Country Stud, No.7, p.161–173.

Anser, M.K., Zhang, Z. & Kanwal, L. (2018). Moderating effect of innovation on corporate social responsibility and firm performance in realm of sustainable development. Corporate Social Responsibility and EnvironmentalManagement, 25(5), p.799–806.

Ansong, A. (2017). Corporate social responsibility and firm performance of Ghanaian SMEs: The role of stakeholder engagement. Cogent Business & Management, 4(1), p.1–17.
DOI: https://doi.org/10.1080/23311975. 2017.1333704

Ayalew, M.M. & Xianzhi, Z. (2019). The effect of financial constraints on innovation in developing countries. Asian Review of Accounting, 28(3), p.273–308,

Bansal, P. (2005). Evolving sustainably: A longitudinal study of corporate sustainable development. Strategic Management Journal, 26(3), p.197–218.

Barrena-Martínez, J., López-Fernández, M. & Romero-Fernández, P.M. (2012). El valor interno de la RSC: Implicaciones en la gestión de RRHH y el clima laboral de la empresa. Dirigir personas, 13(1), p.28–32.

Belas, J., Çera, G., Dvorský, J. & Čepel, M. (2020). Corporate social responsibility and sustainability issues of small-and medium-sized enterprises. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(2), p.1–10. DOI: https://doi.org/10.1002/csr.2083

Benko, C. & Weisberg, A. (2008). Why Flexible Work Arrangements Are Not the Answer. Harvard Business Press Chapters, 3883BC (pp. 1–26).

Berber, N., Susnjar, G.S., Slavic, A. & Baosic, M. (2014). Relationship between corporate social responsibility and human resource management-as new management concepts–in central and Eastern Europe. Engineering Economics, 25(3), p.360–369.

Bombiak, E. & Marciniuk-Kluska, A. (2019). Socially responsible human resource management as a concept of fostering sustainable organization-building: Experiences of young polish companies. Sustainability, 11(4), p.1044.

Chang, Y.-Y. (2016). Multilevel transformational leadership and management innovation: Intermediate linkage evidence. Leadership & Organization Development Journal, 37(2), p.265-288.

Choi, B., Kumar, M.V.S. & Zambuto, F. (2016). Capital structure and innovation trajectory: The role of debt in balancing exploration and exploitation. Organization Science, 27(5), p.1183–1201.

Clausen, J. & Loew, T. (2009). CSR und Innovation: Literaturstudie und Befragung. Berlin: Institute 4 Sustainability.

de Fátima León, M., Baptista, M.V. & Contreras, H. (2012). La innovación social en el contexto de la responsabilidad social empresarial. Forum Empresarial, 17(1), p.31–63.

Gallego-Alvarez, I., Prado-Lorenzo, J.M. & García-Sánchez, I. (2011). Cor- porate social responsibility and innovation: A resource-based theory. Management Decision, 49(10), p.1709–1727.

Goethel, D.R. & et al. (2019). Closing the feedback loop: on stakeholder participation in management strategy evaluation1. Can. J. Fisheries Aquatic Sci. No.76, p.1895–1913.

Gois, A., Lima, G., Luca, M. & Silva, E. (2020). Corporate reputation and bankruptcy risk. BAR-Brazilian Administration Review, 17(2), p.1–22.

Goss, A. & Roberts, G.S. (2011). The impact of corporate social responsibility on the cost of bank loans. Journal of Banking & Finance, 35(7), p.1794–1810.

Hernández, C.A. & Bonomie, M.E. (2010). Responsabilidad Social Empresarial: Estrategia de competitividad en el marco de la globalización. Revista de Formación Gerencial, 9(1), p.144–168.

Luetkenhorst, W. (2004). Corporate social responsibility and the development agenda. Intereconomics, No.39, p.157–166.

Maier, G.W., Hülsheger, U.R. & Anderson, N. (2015). Innovation and creativity in project teams. In: M. Wastian, I. Baumrandl, L. von Rosenstiel & M.A. West (Eds.), Applied psychology for project managers: a Practitioner's Guide to Successful Project Management (pp.233–247).

Mcdermott, K.A. (2020). Evolutionary stakeholder theory in action: adaptation of public utility regulation in the post-opec world. Bus. Soc. Rev. No.125.

Michaels, A. & Grüning, M. (2017). Relationship of corporate social responsibility disclosure on information asymmetry and the cost of capital. Journal of Management Control, 28(3), p.251–274. DOI: https://doi. org/10.1007/s00187-017-0251-z

Ness, M.R. (1992). Corporate philanthropy. Br. Food J. 94(7), p.38–44.

Padilla-Lozano, C.P. & Collazzo, P. (2021). Corporate social responsibility, green innovation and competitiveness – causality in manufacturing. Competitiveness Review, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print.

Pellegrino, G. & Savona, M. (2017). No money, no honey? Financial versus knowledge and demand constraints on innovation. Research Policy, 46(2), p.510–521.

Podnar, K. & Golob, U. (2007). CSR expectations: the focus of corporate marketing, Corporate Communications. An International Journal, 12(4), p.326-340.

Raineri, A. (2017). Linking human resources practices with performance: The simultaneous mediation of collective affective commitment and human capital. The International Journal of Human Resource Management, 28(22), p.3149–317.

Rhou, Y., Singal, M. & Koh, Y. (2016). CSR and financial performance: The role of CSR awareness in the restaurant industry. International Journal of Hospitality Management, No. 57, p.30–39.

Sanchez, P.P.I., Maldonado, C.J. & de las Heras Pedrosa, C. (2017). La innovación en la Pyme: Barreras y facilitadores. Revista de Estudios Regionales, No. 110, p.99–131.

Seeck, H. & Diehl, M.-R. (2017). A literature review on HRM and innovation–taking stock and future directions. The International Journal of Human Resource Management, 28(6), p.913–944.

Seenaiah, K. & Rath, B.N. (2018). Determinants of innovation in selected manufacturing firms in India: Role of R&D and exports. Science, Technology and Society, 23(1), p.65–84.

Siguaw, J., Enz, C., Kimes, S., Verma, R. & Walsh, K. (2009). Cases in innovative practices in hospitality and related services. Cornell Hospitality Report, 9(17), p.6-26.

Sinha, N., Sachdeva, T. & Yadav, M.P. (2018). Investigating relationship between corporate social responsibility and financial performance using structural equation modelling. Management and Labour Studies, 43(3), p.175–191.

Wang, F., Zhang, Z. & Xu, L. (2020). Corporate social responsibility and financial statement comparability: Evidence from China. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(3), p.1375–1394.

Wu, J., Si, S. & Wu, X. (2016). Entrepreneurial finance and innovation: Informal debt as an empirical case. Strategic Entrepreneurship Journal, 10(3), p.257–273.

Wu, W., Liang, Z. & Zhang, Q. (2020). Effects of corporate environmental responsibility strength and concern on innovation performance: The moderating role of firm visibility. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 27(3), p.1487–1497.

Xu, Z. (2020). Economic policy uncertainty, cost of capital, and corporate innovation. Journal of Banking & Finance, No.111, p.105698.‏