سیمای نوع‌دوستانه امام علی(ع) در اندیشه عطار و مولوی

عرفان اسلامی

دوره 20، شماره 75، فروردین 1402، صفحه 41-60   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بشیر اشرفی¹؛ قربان علمی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری عرفان، دانشگاه تهران، ایران.

²دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه تهران، ایران. نویسنده مسئول: [e-mail]

چکیده

پژوهش حاضر، با بهره­گیری از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی سیمای نوع­دوستانه و ایثارگرانه امام علی(ع) در اندیشه عطار و مولوی پرداخته­است. مطالعه آثار آن­ها نشان­می­دهد که علت اقبال انسان امروزی به اندیشه­های آن دو، به تأکید آن­ها بر ارزش، حرمت و کرامت انسان برمی­گردد و مهمترین جلوه آن، دوست­داشتن آن­ها و خدمت­نمودن به آن­ها، یعنی نوع­دوستی است. آن دو در آثار خود، علاوه بر مدح صادقانه و پاک امام علی(ع) و بیان ویژگی­های وی، اشاراتی به حوادث مهم زندگی او دارند، که بیانگر شخصیت نوع­دوستانه و ایثارگرانه اوست که خدا درباره‌­اش می‌فرماید: «و برخی از مردم براى به‌دست­آوردن خشنودى خدا جان خویش را فدامی‌کنند». آن­ها امام علی(ع) را الگوی بزرگ فضایل اخلاقی، به­ویژه محبت، اخلاص، نوع دوستی و ایثار ستوده و مردم را به پیروی از او ترغیب نموده­اند. زیرا او، که به گفته عطار «کوه حلم و باب علم و قطب دین» است، اصل نخست در معاشرت با مردم را محبت، احترام و دوستی دیگران دانسته و خطاب به مالک می­فرماید: «قلب خویش را از مِهر مردم و دوستی و لطف آنان سرشار کن». درواقع سیره عملی زندگی ایشان احترام کامل و اعتماد به دیگران بوده است». مولوی نیز او را "افتخار هر نبی و هر ولی"  دانسته و او را مولای همه زنان و مردان مؤمن می­خواند که همواره نوع­دوستی را یکی از اصول مهم تعالیم خود شمرده و قلبش مملو از دوست داشتن مردم و هدایت آن­ها بوده­است.

کلیدواژه‌ها

نوع دوستی؛ ایثار؛ امام علی(ع)؛ عطار؛ مولوی

مراجع