خطر غصب مالکیت شرکت‌‌های تحت کنترل خانواده در پاسخ بازار به اعلامیه‌‌های تقسیم سود و تحریفات حسابداری

مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

مقاله 1، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 6، دی 1401، صفحه 7-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

وحید بخردی نسب^{* 1}؛ علی خوشدل²

¹دکتری، گروه حسابداری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

²دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف: اشتباهات موجود در گزارشگری مالی با وجود مالکان خانوادگی تحت تاثیر قرار می‌‌گیرد و تاثیر اظهار اشتباهات و تحریفات حسابداری بر واکنش بازار به اعلان سود، در شرکت‌‌های خانوادگی بیشتر از شرکت‌‌های غیرخانوادگی است. در نتیجه با افزایش مالکیت خانوادگی، پاسخ بازار به اعلامیه‌‌های تقسیم سود هنگامی‌‌که خطر غصب مالکیت بوسیله کنترل‌‌های خانوادگی بالاست، کاهش می‌‌یابد. پس، پاسخ‌‌های شرکت به بازار، یک تابع مشترک از روش‌‌های حسابداری و مالکیت است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تحریفات حسابداری، پاسخ بازار به اعلامیه‌‌های تقسیم سود و خطر غصب مالکیت شرکت‌‌های تحت کنترل خانواده است.
روش: جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شرکت‌‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌‌های
1400-1388 بود. نمونه آماری براساس جامعه آماری در دسترس بالغ بر 142 شرکت می‌‌باشد. روش اجرای پژوهش در آزمون فرضیه اول، رگرسیون لجستیک و در آزمون فرضیه دوم، رگرسیون حداقل مربعات مبتنی بر داده‌‌های ترکیبی است.
یافته‌ها: شواهد حاکی از آن است که با افزایش کنترل خانوادگی، تحریفات حسابداری کاهش یافته و بازار به اعلامیه‌‌های تقسیم سود شرکت‌‌های تحت کنترل خانواده واکنش مثبت نشان می‌‌دهد. از دیگر نتایج پژوهش تاثیر منفی خطر غصب مالکیت بر پاسخ بازار به اعلامیه‌‌های تقسیم سود شرکت‌‌های تحت کنترل خانواده است. نتایج به دست آمده در این پژوهش با مستندات اشاره شده در چارچوب نظری پژوهش و ادبیات مالی سازگاری دارد.
نتیجه‌گیری: اطلاعات حسابداری با کیفیت بالا در طراحی مکانیسم‌‌هایی که تضادهای نمایندگی‌‌های مختلف را در بین سهامداران، مدیران و سرمایه‌‌گذاران خارجی کاهش می‌‌دهد، نقش اصلی را ایفا می‌‌کند. به دلیل شیوع شرکت‌‌های خانوادگی در سراسر جهان، تعداد فزاینده‌‌ای از مطالعات، ارتباط بین مالکیت/کنترل خانواده و کیفیت اطلاعات حسابداری را بررسی می‌‌کنند. با این حال، شواهد حاصل از مطالعات موجود، قطعی نیست. علاوه‌بر این، در مورد اینکه آیا و چگونه کنترل خانواده بر نحوه واکنش سرمایه‌گذاران به تغییرات در کیفیت اطلاعات حسابداری تأثیر می‌گذارد، اطلاعات کمی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

 تحریفات حسابداری؛ پاسخ بازار؛ اعلامیه‌‌های تقسیم سود؛ خطر غصب مالکیت؛ تحریفات حسابداری

مراجع

بخردی نسب، وحید؛ رحمانی، حسام؛ ژولانژاد، فاطمه (1397). تأثیر مالکیت، کنترل و مدیرعامل خانوادگی بر سیاست‌های تقسیم سود. حسابداری و منافع اجتماعی، 8(3)، ص21-48.

جوانمرد، مهدی؛ پورموسی، علی‌اکبر (1394). اثر گزارش اطلاعات شرکت‌ها بر رفتار روزانه بازار سهام تهران. پژوهش های تجربی حسابداری، 4(4)، ص85-105.

فلاح، فاطمه (1390). بررسی واکنش بازار به سودهای غیرمنتظره. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور، واحد بهشهر.

کردستانی، غلامرضا؛ سپیددست، سپیده (۱۳۹۱). کارآیی واکنش بازار سهام نسبت به اخبار اعلان سود حسابداری. در: تهران: دهمین همایش ملی حسابداری ایران، دانشگاه الزهرا.

کرمی، محمدجواد؛ قائدرحمت‌پور، مرضیه (۱۳۹۵). بررسی رابطه تغییر در حسابداری و اصلاح اشتباهات با پیشرفت شرکت‌های خصوصی. در: شهرکرد: دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری، اقتصاد و مدیریت مالی، دانشگاه پیام نور واحد شهرکرد.

مهرآذین، علیرضا؛ قبدیان بشیر فروتن، امید؛ تقی‌پور، محمد (1392). مالکیت خانوادگی، غیرخانوادگی شرکت‌ها و مدیریت سود. دانش حسابرسی، شماره 52، ص17-36.

Allen, F., Qian, J. & Qian, M. (2005). Law, finance, and economic growth in China. J. Financ. Econ., No.77, p.57–116.

Anderson, R., Duru, A. & Reeb, D. (2009). Founders, heirs, and corporate opacity in the United States. J. Financ. Econ., No.92, p.205–222.

Burkart, M., Panunzi, F. & Shleifer, A. (2003). Family firms. J. Financ., No.58, p.2167–2202.

Claessens, S., Djankov, S., Fan, J.P.H. & Lang, L.H.P. (2002). Disentangling the incentive and entrenchment effects of large shareholdings. J. Financ., No.57, p.2741–2772.

Coffee Jr., J.C. (2005). A theory of corporate scandals, why the USA and Europe differ. Oxf. Rev. Econ. Policy, No.21, p.198–211.

Dechow, P., Ge, W. & Schrand, C. (2010). Understanding earnings quality: a review of the proxies, their determinants and their consequences. J. Account. Econ., No.50, p.344–401.

Dyck, A. & Zingales, L. (2003). The Media and Asset Prices. Unpublished manuscript. Harvard University.

Gilson, R.J. (2007). Controlling family shareholders in developing countries, anchoring exchange. Stanford Law Rev., No.60, p.633–655.

Hirshchy, M., Palmorse, Z. & Scholz, S. (2005). Long-Term Market underreation to Accounting Restatements. Working Paper.

Jensen, M. & Meckling, W. (1976). Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure. J. Financ. Econ., No.3, p.305–360.

Leuz, C., Nanda, D. & Wysocki, P. (2003). Earnings management and investor protection: an international comparison. J. Financ. Econ., No.69, p.505–527.

Ma, L., Ma, S. & Tian, G. (2013). Political connections, founder–managers, and their impact on tunneling in China's listed firms. Pac. Basin Financ. J., No.24, p.312–339.

Ma, L., Ma, S. & Tian, G. (2016). Family control, accounting misstatements, and market reactions to restatements, Evidence from China. Emerging Markets Review, No.28, p.1-27.

MacNeil, I. (2002). Adaptation and convergence in corporate governance: the case of Chinese listed companies. J. Corp. Law Stud., No.2, p.289–344.

Miller, D., Le Breton-Miller, I. & Scholnick, B. (2008). Stewardship vs. stagnation: an empirical comparison of small family and non-family businesses. J. Manag. Stud., No.45, p.51–78.

Shleifer, A. &Vishny, R. (1997). A survey of corporate governance. J. Financ., No.52, p.737–783.

Zimmerman, J.L. & Watts, R. (2008) Positive accounting theory political costs and social disclosure analyse. Critical perspectives on accounting, 13(3), p.369-395.