بررسی و مقایسۀ تابوی سیمرغ شاهنامه با کرّه هولی در افسانۀ حسنی و کرّه هولی

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 فروردین 1402

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2023.1979124.2517

نویسندگان

رحمت الله دبیر¹؛ حمید طبسی^{* 2}؛ ابوالقاسم رادفر³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد جیرفت، دانشگاه آزاد اسلامی، جیرفت، ایران

³استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی

چکیده

توتمیسم یکی از باورهای قدیمی است که از نمونه‌های ابتدایی دین‌های بشری قلمداد می‌شود. این اندیشۀ ابتدایی، حیوانات و یا گیاهان خاصی را مقدس می‌داند و برای آن‌ها نیروی ماورای طبیعی قائل است. به سبب همین اندیشۀ توتمیسمی، همۀ ابعاد زندگی انسان ابتدایی بر محور همین عقیده، شکل می‌گیرد و گاهی همین اندیشه‌ها، حتی در قصه‌های عامیانه هم راه می‌یابد که با یک کنکاش می‌توان به لایه‌های درونی آن‌ها پی برد. استان کرمان بخش عظیمی از فرهنگ عامه را در خود جای داده است. جنوب کرمان، با توجّه به وسعت و قدمت تاریخی چند هزارسالۀ خود، خاستگاه بخش عظیمی از فرهنگ‌عامه است؛ فرهنگ پر باری که خاص این منطقه و گنجینه‌ای گران‌بها از آداب ‌و رسوم نسل‌های گذشته بوده است. یکی از افسانه‌های زیبای جنوب کرمان، داستان حسنی و کُرّه هولی است. نگارنده در این پژوهش درصدد آن است تا به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای، به بررسی و مقایسۀ تابوی سیمرغ شاهنامه با افسانۀ حسنی و کرّه هولی بپردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با مقایسه دو داستان، ملاحظه می‌شود که وجه شباهت بسیاری بین سیمرغ شاهنامه و کرّه هولی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

افسانه حسنی و کرّه هولی؛ توتم؛ جیرفت؛ سیمرغ؛ شاهنامه