ارزیابی اثرات زهکشی اراضی کشاورزی استان گلستان مبتنی بر استفاده مجدد از زه‌آب کشاورزی

اکوسیستم های طبیعی ایران

دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، آذر 1401، صفحه 1-13   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهدی مردانی فر¹؛ محمود انصار²؛ مرضیه پروار³؛ علیرضا دنیائی^{* 4}؛ سیدعرفان حسینی⁵

¹کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی، مهندسین مشاور برگاب

²کارشناس ارشد مهندسی و مدیریت ساخت، مهندسین مشاور برگاب

³کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، مهندسین مشاور برگاب

⁴کارشناس منابع ٱب-شرکت آب منطقه ای گلستان

⁵استادیار گروه مهندسی عمران، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

چکیده

حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم­ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می­گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به­صورت زهکشی زیرزمینی با لوله­های PVC به قطر 100 میلی­متر و با فواصل 50 متر برای زهکش­های فرعی و قطر 200 میلی­متر برای زهکش­های جمع­کننده با اتصال از طریق منهول­های بتنی به قطر داخلی 800 میلی­متر در اراضی مذکور اجرا شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عملکرد محصول گندم، شالی، پنبه و کلزا پس از اجرای طرح به ترتیب 12%، 36%، 28% و 39% رشد داشته­اند. علاوه بر آن، با اجرای این طرح با از بین رفتن شرایط مانداب در اراضی کشاورزی، امکان کشت دوم برای کشاورزان فراهم می­شود. هم­چنین اجرای زهکشی زیرزمینی منجر به افزایش کیفیت زه­آب خروجی شده است که متعاقباً امکان استفاده مجدد از زه­آب­های آبیاری و کاهش استفاده از منابع آب­های زیرزمینی و چاه­های موجود را فراهم می­کند، که این مهم در کاهش تنش آبی نیز بسیار موثر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

زهکشی زیرسطحی؛ زه‌آب؛ آب‌های زیرزمینی؛ کشت دوم؛ استفاده مجدد از زه‌آب

مراجع